İslam'da yasaklanan satım çeşitleri nelerdir? Harama yol açan satım nedir? Haram yoldan kazanan kimselerden alışveriş yapmak sakıncalı mıdır?

İnsanlar arasında cereyan eden borç ilişkilerinin en eski ve yaygını olan satım akdi, belli bir ihtiyacı gidermenin en tabii yollarından biri olduğu için tabiatı gereği ve kural olarak câiz ve mubahtır. Ancak dinin ve hukuk düzeninin insan ilişkilerinde hâkim kılmak istediği bazı prensipler, korumak istediği yararlar sebebiyle bazı satım çeşitlerinin yasaklandığı veya kısıtlandığı görülür.

İSLAM'IN YASAKLADIĞI SATIM ÇEŞİTLERİ

Bu konuda getirilen yasaklama ve kısıtlamaların önemli bir bölümü Hz. Peygamber'in hadislerinde yer almış, bir bölümü de bu hadisler etrafında geliştirilen fıkhî yorumlar sonucu elde edilmiştir. Fakat burada, getirilen yasağın isim ve şeklinden ziyade dayandığı ilke ve gözettiği amacın daha önemli olduğunu, bu zengin bilgi birikiminin günümüz toplumlarına uyarlanmasının da ancak böyle bir bakış açısıyla mümkün olacağını belirtmek gerekir. Yasaklanan satım şekilleri genel hatlarıyla şu şekilde gruplandırılabilir:

1. Garar ve bilinmezlik sebebiyle yasaklanan satımlar

2. Zarar ve gabin sebebiyle yasaklanan satımlar

3. İbadet vakti açısından konan satım yasağı

4. Harama yol açan satım

5. Haram yoldan kazanan kimselerden alışveriş yapmak