Haram aylarda ne yapılmaz? Haram aylar nelerdir? Haram aylar neden haram?

HARAM AYLAR NELERDİR?

Haram aylar nelerdir sorusu merak edilen konulardan biri. Özellikle üç ayların gelmesiyle haram ayların hangileri olduğu daha çok sorulmaya başlandı.

Haram aylar, hürmet gösterilen aylardır. Haram aylar kameri esasa göre tespit edilen dört aydan oluşur.

HARAM AYLAR HANGİLERİDİR?

Cahiliye devri Arapları, kamerî esasa göre tespit ettikleri yılın on iki ayını safer, rebîülevvel, rebîülâhir, cemâziyelevvel, cemâziyelâhir, şâban, ramazan, şevvalden oluşan "olağan aylar" (eşhürün i'tiyâdiyye) olarak adlandırmışlardır.

Yine kameri takvime göre dört haram ay (eşhürün erbaatün hurum) olarak adlandırılan aylar, zilkade, zilhicce, muharrem, recebden oluşur.

DÖRT HARAM AY HANGİLERİDİR?

Haram ayların üçü peş peşe geldiği için "serd" (birbirini takip eden), diğeri de tek olduğu için "ferd" (münferid) diye adlandırılır.

Bu aylardan zilkade on birinci, zilhicce on ikinci, muharrem birinci ve receb yedinci aydır.

KUR'AN-I KERİM'DE HARAM AYLAR

Haram aylar tabiri Kur'an-ı Kerim'de iki ayette çoğul (el-eşhürü'l-hurum: et-Tevbe 9/5, 36), dört âyette de tekil şekliyle (eş-şehrü'l-harâm: el-Bakara 2/194, 217; el-Mâide 5/2, 97) geçer.

Tevbe sûresinin 2. âyetinde geçen "dört ay" (erbaatü eşhur) ifadesiyle de bir yoruma göre haram aylar kastedilmiştir.

HARAM AYLAR HAKKINDA HADİSLER

Haram aylar tabiri çeşitli hadislerde de yer almaktadır. Söz konusu dört ayın bu şekilde adlandırılması bu aylarda savaşın haram kılınması, işlenen sevap veya günahlara başka zamanlarda yapılanlardan daha fazla mükâfat veya ceza verilmesi, böylece yılın diğer aylarından farklı bir önem ve saygınlığa sahip bulunmaları sebebiyledir.

HARAM AYLAR NEDEN HARAM?

Kur'an'da, gökler ve yeryüzü yaratıldığı zaman Allah katında ayların sayısının on iki ve bunlardan dördünün haram ay olduğu açıklanıp insanların o aylar içinde Allah'ın koyduğu yasağı çiğneyerek kendilerine zulmetmemeleri istenmiş (et-Tevbe 9/36), ayrıca haram ayda savaşmanın büyük günah olduğu (el-Bakara 2/217), bu aya karşı saygısızlık edilmemesi gerektiği (el-Mâide 5/2) ve saygıya lâyık bir mâbed olan Kâbe ile birlikte haram ayın da insanların iyiliği için bir sebep kılındığı (el-Mâide 5/97) belirtilmiştir.

HARAM AYLAR İLE İLGİLİ HÜKÜMLER

Tefsir ve tarih kitaplarında, haram aylarla ilgili hükümlerin hac ibadetiyle birlikte Hz. İbrahim zamanında teşrî' kılındığı, insanların bu aylarda sağlanan güven ortamı içinde hac ibadetini rahatça yaptıkları, Mekke ve çevresinde oturanların da bu vesileyle geçimlerini sağladıkları belirtilmektedir.

HARAM AYLARLA İLGİLİ HÜKÜMLER HZ. İBRAHİM TARAFINDAN KONULDU

Haram aylarla ilgili hükümler Hz. İbrahim tarafından konulmakla birlikte hac ibadetinde olduğu gibi zamanla temel amacından uzaklaştırılmış, ancak İslamiyet'in gelmesiyle yeniden aslî hüviyetine kavuşturulmuştur.

Resul-i Ekrem, kendisine karşı savaş açılmadığı sürece haram aylarda savaşa girişmemiş, bir sefere çıktıktan sonra haram aya girildiğinde de ayın geçmesini beklemiştir.

HARAM AYDA SAVAŞMAK NEDEN YASAKTIR?

Kur'an-ı Kerim'de haram ayda savaşmanın büyük günah olduğu hükme bağlanırken insanları Allah yolundan çevirmenin, Allah'ı inkâr etmenin, Mescid-i Haram'ın ziyaretine engel olmanın ve halkını oradan çıkarmanın Allah katında daha büyük günah olduğu da belirtilmiştir (el-Bakara 2/217).

Bu ayetten, haram aylarda kendilerine karşı girişilen bir savaşa Müslümanların karşılık verebilecekleri anlaşıldığı gibi bir başka ayette de haram aylardaki saldırmazlığın karşılıklı olduğu, Müslümanların saldırıya uğradıkları takdirde aynı şekilde hareket edebilecekleri bildirilmiştir (el-Bakara 2/194). Nitekim Müslümanlar, kendilerine yönelik saldırılara haram ayda bile olsa karşılık vermişlerdir.