Ramazan orucu kimler için farzdır? Orucun yükümlülük şartları nelerdir?

📌On bir ayın sultanı Ramazan, müminler için rahmet ve mağfiret mevsimidir. Hidayet rehberi olan Kur'an-ı Kerim'in indirildiği aydır aynı zamanda. Yüce Allah, Bakara suresinin 185. ayetinde şöyle buyurur. "O (sayılı günler), doğruyu eğriden ayırma, gidilecek yolu bulma konusunda açıklamalar ve insanlara rehber olarak Kur'an'ın indirildiği Ramazan ayıdır."

Bakara suresi 125. ayetin tefsiri 📕 meali 🔊

📌 Cennet kapılarının açılıp cehennem kapılarının kapandığı bu mübarek ayı, oruçla geçirenlerin bütün günahlarının bağışlanacağı müjdelenir. Peygamber Efendimiz Ramazan için şöyle buyurur: "Bu ayın başı rahmet, ortası mağfiret, sonu da cehennemden kurtuluştur." (Ibn Huzeyme, Sahih, III., 191-192)

📌Rahmet ve mağfiret ayı Ramazan, hayatlarımıza dokunarak, dirlik ve heyecan kazandırır.

📌 Ramazan ayında oruç tutmak, İslam dininin esaslarından ve Müslümanların yerine getirmekle yükümlü oldukları beş ibadetten biridir.

ORUÇ TUTMAKLA YÜKÜMLÜ OLMANIN ŞARTLARI NEDİR?

Ey iman edenler! Oruç, sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz. (Bakara suresi, 183. ayet)

Bakara suresi 183. ayetin tefsiri 📕 meali 🔊

➡ İslam'a göre, bireyin ibadetlerden sorumlu olması için Müslüman, akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış olması gerekir. Dolayısıyla bu şartlar, oruç ibadeti ile sorumlu olmanın da şartlarıdır. Bir kimsenin Ramazan ayında oruç tutmasının farz olması için öncelikle Müslüman ve âkil-bâliğ olması gerekir.

Aklî melekesi yerinde olmayan insan, hiçbir ibadet ile sorumlu değildir. Çünkü dinî görevler ile ancak aklî melekesi yerinde olanlar sorumludur.

➡ İbadetlerle yükümlü olmamakla birlikte ergenlik yaşına gelmeyen çocukların alıştırılmak ve ısındırılmak maksadıyla namaz kılmaları ve oruç tutmaları teşvik edilir. Nitekim Hz. Peygamber (sav), yedi yaşından on yaşına kadarki sürede çocuğun namaza alıştırılmasını önermiştir. (Ebû Dâvûd, Salât, 26)

➡ Bu genel şartları yanında kişinin ayrıca oruç tutmaya güç yetirecek durumda olması ve yolcu olmaması da şarttır. Hasta ve yolcu olan kişiler isterlerse oruç tutmayabilirler. Fakat tutmadıkları oruçları normal duruma döndükten sonra kazâ ederler. Hasta için normal durum iyileşmek, yolcu için ise, yolculuğun bitmesidir.

➡ Oruç tuttuğu takdirde kendisinin veya çocuğunun zarar görmesi muhtemel olan gebe veya emziren kadınlar da oruç tutmayabilirler. Hatta zarar görme ihtimali kuvvetli ise tutmamaları gerekir. Durumları normale döndüğünde tutamadıkları oruçları kazâ ederler.

➡ Yaşlılık sebebiyle oruç tutmaya artık gücü yetmeyenler, bunun yerine bir fakir doyumluğu olan fidye verirler.

Mazeretsiz olarak oruç tutmayanlar büyük günah işlemiş olurlar. Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Bir kimse, Allah'ın tanıdığı bir ruhsat olmadan, Ramazan'da bir gün orucunu tutmazsa, bütün yılın orucu bile o günün yerini tutmaz." (Ebû Dâvûd, Savm, 38; bkz. Buhârî, Savm, 29)