At eti helal mi? Midye, karides, yengeç, ıstakoz haram mı? Deniz ürünleri yemek caiz mi?
At eti helal mi sorusu cevabı merak edilen konulardan biri. Özellikle Orta Asya’da at eti sıklıkla tüketiliyor. Midye, karides, yengeç, ıstakoz gibi deniz ürünlerinin caiz olup olmadığı da araştırılıyor. Türkiye’de tüketimi kısıtlı olsa da özellikle Güney Asya ülkelerinde deniz ürünleri sıklıkla yeniliyor. Peki, at eti haram mı? Midye, karides, yengeç, ıstakoz gibi deniz ürünlerini yemek caiz mi? İşte, Diyanet’in bu konudaki görüşleri…
At eti helal mi?
🔸 At eti yemenin helal mi haram mı olduğu konusu tartışılan hususlardan biridir. İslam'da Kur'an-ı Kerim ve Peygamberimizin sünnetinde at eti yemeye ilişkin açık bir delil bulunmaz.
🔸 Hanefi mezhebinde Ebu Hanife'nin rivayetinden ve Malikilerden gelen bir görüşten hareketle at eti yemenin tenzihen, yani helale yakın mekruh olduğu belirtilmiştir.
🔸 İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed'e, Şafii ve Hanbelî mezhepleriyle Malikîlerden gelen başka bir rivayete göre ise at etinin yenmesi mubah olarak kabul edilir.
(x) Serahsî, el-Mebsût, XI, 233; Nevevî, el-Mecmu', IX, 4; İbn Rüşd, Bidâye I, 470
At eti yemek haram mı?
🔸 At eti yemenin mekruh, hatta haram olduğunu söyleyen bazı âlimler de bulunmaktadır.
🔸 Ancak mekruh ya da haram olduğuna ilişkin görüşlerin, eski dönemde atın askeri ve sivil hizmetler amacıyla kullanımına ihtiyaç duyulmasının etkili olduğu ifade edilmektedir.
🔸 Günümüzde atın etkinlik alanının daha kısıtlı olmasına karşın at etinin yenilmesi konusunda Anadolu coğrafyasındaki mesafeli tutum sürmektedir.
Midye, karides, yengeç, ıstakoz haram mı?
🔸 Deniz ürünleri ile ilgili hükümlere ilişkin hem Kur'an-ı Kerim'de hem de Peygamber Efendimizin (sav) hadis-i şeriflerinde örneklere rastlanılır.
🔸 Mukaddes kitabımız Kur'an-ı Kerim'de, denizden elde edilen yiyeceklerin helal olduğu şu ayetlerde bildirilmiştir:
"Kendinize ve yolculara geçimlik olmak üzere sularda avlanmak ve onu yemek size helâl kılındı. Kara avı ise ihramda bulunduğunuz sürece size haram kılındı. Toplanıp huzuruna varacağınız Allah'tan korkun." Mâide suresi 96. ayet
(x)Mâide suresi 96. ayetin tefsiri
"Şu iki çeşit su kütlesi birbirine eşit olmaz; birisi tatlıdır, susuzluğu giderir ve içimi güzeldir, ötekisi ise tuzlu ve acıdır. İkisinden de taze et yersiniz ve takınacağınız süs eşyaları çıkarırsınız. Gemilerin denizi yararak gittiklerini görürsün ki bu da O'nun lütfuna nail olmanız ve O'na şükretmeniz içindir."Fâtır suresi 12. ayet
(x)Fâtır suresi 12. ayetin tefsiri
🔸 Resul-i Ekrem Efendimiz de (sav) "Denizin suyu temiz, ölüsü helaldir" buyurmuştur.
(x)Ebû Dâvud, Tahâret 41
Deniz ürünleri yemek caiz mi?
🔸 Deniz ürünleri yemenin caiz olup olmadığı konusunda çeşitli ayrımlar bulunmaktadır.
🔸 Hanefi mezhebinde, zikredilen naslarda helal olduğu belirtilen "deniz hayvanları" ifadesiyle balık türünün kastedildiğine işaret edilir.
🔸 Dolayısıyla balık sınıfına girmeyen midye, kalamar, yengeç, ıstakoz, karides gibi deniz hayvanlarının helal olmadığı görüşü benimsenmiştir.
(x) Kâsânî, Bedâi', V, 35
🔸 Şafii mezhebinde konuyla ilgili şöyle bir ayrım yapılmıştır:
🔸 Deniz canlıları sadece suda yaşayabiliyor ve sudan çıktığında boğazlanmış hayvan gibi kısa sürede ölüyorsa, şekline ve ölüm durumuna bakılmaksızın yenmesi helaldir.
🔸 Ancak aslen suda yaşayan fakat karada da yaşayabilme özelliğine sahip olan hayvanlara gelince bunlardan eti yenen kara hayvanlarına benzeyenlerin yenmesi, boğazlanması şartıyla helal, eti yenmeyenlere benzeyenlerin yenmesi ise haramdır.
🔸 Buna göre kurbağa, yengeç, kaplumbağa ve su yılanının yenmesi helal değildir.
(x)Remlî Nihayetu'l-Muhtac, VIII, 113,150-152
- Allah'ın varlığını nasıl ispat ederiz? Allah'ın varlığının delilleri nelerdir?
- İslam’da örtünmenin ölçüsü nedir? Örtünme ile ilgili ayet ve hadisler nelerdir? Örtünme şekli nasıl olmalı?
- Seferilik nedir? Seferi namazı nasıl kılınır? Seferiliğin hükümleri nelerdir? Seferi namazın şartları...
- Oturarak namaz kılınır mı, nasıl kılınır? Sandalyede namaz kılmak caiz mi?