Selamlaşmanın dini hükmü nedir? Selama nasıl karşılık verilir?
İslam'da Müslümanlar kardeş ilan edilmiş ve bu bilincin yerleşmesi için onlara bazı görevler yüklemiştir. Bunlardan biri de selamlaşmaktır. Öyle ki Peygamber Efendimizin, Medine'ye hicretinde insanlara yaptığı ilk tavsiyelerden biri selamı yaymaktı. Peki, selamlaşmanın dini hükmü nedir? Selama karşılık nasıl verilir? Selamlaşma adabı nedir? Selamlaşma ile ilgili ayet ve hadisler...
Barış, rahatlık, esenlik demek olan selam, bir terim olarak Müslümanların karşılaştıkları zaman kullandıkları esenlik dileğini ifade eden özel sözlerdir. Dinimiz Müslümanları kardeş ilan etmiş, kardeşlik bilincinin yerleşip devam etmesi için de onlara bazı görevler yüklemiştir. Bu görevlerden biri de selamlaşmaktır.
SELAMA NASIL KARŞILIK VERİLİR?
İslamî uygulamada selamlaşma, taraflardan birinin diğerine "Selamün aleyküm" (selâm, esenlik ve güven sizin üzerinize olsun) demesi; diğerinin ise "Ve aleyküm selâm" (Sizin üzerinize de selâm, esenlik ve güven olsun) şeklinde cevap vermesi ile gerçekleşir.
Kur'an-ı Kerim'de, "Size bir selâm verildiği zaman, ondan daha güzeliyle veya aynı ile karşılık verin." (Nisa, 4/86) buyurulmuştur.
Selama misliyle karşılık vermek, "Selamün aleyküm" diyene "Ve aleyküm selam şeklinde; "Selamün aleyküm ve rahmetullah" diyene ise "Ve aleyküm selam ve rahmetullah" şeklinde cevap vermekle olur.
Selama daha iyisi ile karşılık vermek ise "Selamün aleyküm" diyene "Ve aleyküm selam ve rahmetullah" şeklinde; "Selamün aleyküm ve rahmetullah" diyene de "Ve aleyküm selam ve rahmetullahi ve berekatühü" şeklinde karşılık vermekle olur.
SELAMLAŞMA İLE İLGİLİ HADİSLER
Hz. Peygamber (sav), "Amellerin hangisi daha hayırlıdır" diye soran kimseye "Yemek yedirmen ve tanıdığına-tanımadığına selam vermendir." (Buhârî, İman, 18) buyurmuştur.
Selamı teşvik eden bir başka hadis-i şerif de şöyledir: "Siz iman etmedikçe cennete giremezsiniz; birbirinizi sevmedikçe de gerçek anlamda iman etmiş olmazsınız. Yaptığınız takdirde birbirinizi sevebileceğiniz bir şeyi söyleyeyim mi? Aranızda selamı yayınız." (x) (Müslim, İman, 22, no: 93)
İki Müslüman karşılaştığında söze başlamadan önce selamlaşmalıdır. Resûlullah (sav), "Selam, konuşmadan önce gelir" (X) (Tirmizî, İsti'zân, 11) buyurmuştur.
İslami adaba göre binekte olan yaya olana, yaya olan oturana, az olanlar çok olanlara, küçük büyüğe selam verir (X)(Tirmizî, İsti'zân, 14).
Bir gruptan ayrılan kişi de geride bıraktıklarına selam verir. Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Biriniz bir meclise vardığında selâm versin. Oturduğu meclisten kalkmak istediği zaman da selâm versin. Önce verdiği selâm, sonraki selâmından daha üstün değildir." (X)(Ebû Dâvûd, Edeb 49; Tirmizî, İsti'zân 15).