Tecvid dersleri 8 - Ra harfinin hükümleri
Kur’an-ı Kerim tilaveti esnasında “ra” harfinin telaffuzu ayrı bir önem arz etmektedir. Birçok kurala sahip olması sebebiyle oldukça ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. “Ra” harfini tanımak ona doğru sesi verme açısından oldukça önemlidir.
Ra harfine üstündeki, önündeki, ardındaki harf veya harekelere bağlı olarak kalın ya da ince sesler verilir.
Tecvid kurallarına göre "ra" harfi toplamda 5 ayrı durumda kalın, 4 ayrı durumda ince ve 3 ayrı yerde hem kalın hem de ince okunur. Şimdi bu durumları tanıyalım 👇
KALIN OKUNAN RA HARFİ
1) Ra harfinin kendi harekesi üstün veya ötre yani mansub veya merfu' olursa kalın okunur.
الرَّحِيمُ (errahim)
2) Ra harfinin kendi harekesi cezm yani sakin olup da kendinden önceki harfin harekesi üstün veya ötre olursa ra harfine geçiş yapılırken "a" ağırlıklı kalın bir ses verilerek okunur.
مَرْيَم (maryem)
DİKKAT! Ra harfinin arizi veya lazım sükûnlu olduğu iki durumda da bu kural geçerlidir. Yani "ra"nın harekesi gerçekten cezmde olsa, ayet sonu veya vakıf amaçlı durulduysa da kendinden önceki harfin harekesi üstün veya ötreyse kalın okunur.
Örneğin بِالنُذُرِ (binnuzuri) kelimesindeki ra harfinin harekesi normalde esre olduğu için ince okunması gerekirken durulması gerektiği yerde "ra"nın harekesi sükuna döneceği ve kendinden önceki harfin harekesi ötre olduğu için kalın bir şekilde okunur. بِالنُذُرْ (binnuzur)
FİKRİYAT'TAKİ TÜM TECVİD DERSLERİ İÇİN TIKLAYIN
3) Ra harfinin harekesi sükun olup kendinden önceki harfin harekesi de sükun olursa iki önceki harfin harekesine bakılır. Şayet bu harfin harekesi üstün veya ötre ise kalın okunur.
بِالصَبْرْ (bissabr)
4) Arapçada konumlarına bağlı olarak bazen kimi cezmler esreye dönüşebilirler.
لِمَنْ ارْتَضَى (limen irteda)
Bu örnekte olduğu gibi normalde nun harfinin sukün olmasına rağmen irtada kelimesine geçiş yapılırken esreye dönüşür ve elif telaffuz edilmez. Bu durumda ra harfi, sükun kendinden önceki harfin harekesi esre olduğu için ince okunması gerekir gibi görünse de buradaki esre arizi yani geçici olduğu için kalın okunur.
لِمَنِ ارْتَضَى (limenirteda)
Aynı şekilde "ra"dan önceki harf arizi bir harf yani tek başına telaffuz edildiğinde açığa çıkıyor geçiş esnasında düşüyorsa ra sakin kendinden önceki harfin harekesi esre dahi olsa kalın okunur.
اِرْجِعِى (ircii)
Bu örnekte olduğu gibi kelimenin başındaki elif arizi bir harf olduğu için esre almış olsa dahi ra kalın okunur.
5) Ra harfinin kendi harekesi sükun, kendinden önceki harfin harekesi esre kendinden sonra da istila harflerden biri gelirse ra kalın okunur.
İstila harfleri toplam da yedi tane olup şu şekildedir: خ، ص، ض، غ، ط، ظ، ق
مِرْصَاداً (mirsad)
FİKRİYAT KUR'AN-I KERİM UYGULAMASINDAN SURELERİ OKUMAK İÇİN TIKLAYIN
İNCE OKUNAN RA HARFİ
- Ra harfinin kendi harekesi esre olursa ince okunur.
رِجَالٍ (rical)
2) Ra harfinin kendisi sükun halde olup kendinden önceki harfin harekesi esre olursa ince okunur.
وَاسْتَغْفِرْهُ (vestağfirhu)
3) Ra ve bir önceki harf sakin halde ise ra harfinden iki önceki harfin harekesine bakılır. Şayet iki önce ki harf esre ise ince okunur.
بَصِيرْ (basiyr)
4) Ra harfinin kendisi sakin ise ve kendinden önce ki harf lin harflerinden ye ise ince okunur.
خَيْرْ (hayr)
HEM KALIN HEM DE İNCE OKUNAN RA HARFİ
1) Ra harfinin kendisi sakin, kendinden önceki harfin harekesi esre, kendinden sonraki harfte istila harflerinden biri olup esre almışsa ra hem kalın hem de ince bir şekilde okunabilir.
كُلُّ فِرْقٍ (kullu firgin)
2) Ra harfinin kendisi sakin ve kendinden önce istila harflerinden sad ve tı harflerinden biri gelirse ve "ra"dan iki önce ki harfin harekesi esre olursa ra ince veya kalın okunabilir.
مِنْ مِصْرْ (minmisr)
3) Kelimenin sonunda bulunan ra harfinde durulduğunda ince veya kalın okunması caizdir.
إذَا يَسْرِ (iza yesr)
FİKRİYAT
SÜMEYYE ALI JABER