Tecvid Dersleri 10 - Lafzatullahın okunuşu ve ivaz tenvini

'LAFZATULLAH'IN OKUNUŞU

📌 Lafzatullah; Allah lafzı anlamına gelmektedir.

➡ Kur'an-ı Kerim'in tilaveti sırasında Allah lafzı lam harfinin almış olduğu harekeye göre kalın veya ince okunur. Şayet Allah lafzından önceki harfin harekesi üstün veya ötre olursa 'lafzatullah'ın lamı kalın, esre olursa ince okunur.

➡ Örneğin هُوَ اللّٰهُ (huvallah) ve نَصْرُ اللّٰهِ (nasrullah) tamlamalarındaki lafzatullahta bulunan lam harfi "a" sesi ile yani kalın okunurken, (lillahi) لِلّٰهِ ve بِاللّٰهِ (billahi) lafzatullahlarındaki lam harfi "a-e" arası bir ses ile yani ince okunur.

İVAZ TENVİNİ – MEDDİ İVAZ

📌Kur'an-ı Kerim'in tilaveti esnasında bazı kelimeler cümle içindeki konumlarına göre tenvin harekesi ile biter. İşte tenvin harekesi ile biten bu kelimelerde şayet üstün varsa, vakıf yapmak gerekirse veya ayet sonuysa, tenvindeki nun harfinin hükmü kalkar. Kelimedeki üstün harekesi uzatılarak meddi tabi yapılırcasına durulur.

➡ Bütün üstün tenvinler vakıfa uğradığında medd-i ivaz olur.

➡ Tenvin daha önceki derslerde belirttiğimiz gibi esre, üstün veya ötre harekesi ile cezimli nun harfinin birleşimidir.

Örneğin خَيْرٍ (hayrin) kelimesindeki tenvinin açılmış hali esre ve sakin nun olup şu şekildedir: خَيْرِنْ (hayrin)

➡ Medd-i ivaz ile alakalı olarak نَصِيرًا (nasiyran) kelimesi örnek verilebilir. Kelimenin açık halde okunuşu نَصِيرَنْ şeklindedir. Ancak nasiyaran kelimesinde ayet sonu olması veya vakıf yapılması sebebiyle durulursa sonundaki tenvin, üstünlü tenvin olduğu için, nun harfi ortadan kalkar ve ra harfi bir elif miktarı uzatılarak yani medd-i tabi yapılarak durulur. Bu değişime medd-i ivaz adı verilir.

➡ Sonu hemze ve fethalı tenvin ile biten kelimelerde de medd-i ivaz meydana gelir. Örneğin vakıf veya durak olduğu zaman دُعَٓاءً (duaen) kelimesinde hemzenin üzerinde yer alan tenvindeki sakin nun ortadan kalkar ve دُعَٓاءا şeklinde medd-i ivaz yapılarak yani uzatılarak okunur.

➡ Ancak üstünlü tenvinlerle alakalı istisnai bir durum vardır. Şayet kelimenin sonunda üstünlü tenvin alan harf, ta-i marbuta yani ة harfi ise durak sırasında te sesi he sesine dönüşeceği için medd-i ivaz meydana gelmez.

➡ Ötreli ve esreli tenvinlerde vakıf veya durak yapıldığı zaman medd-i ivaz meydana gelmez. Çünkü tenvinde yer alan sakin nun ve hareke tamamen düşer. Son harf cezimlenerek okunur.

➡ Örneğin غَفُورٌ (ğafurun) kelimesinin açık halde yazılımı غَفُورُنْ şeklindedir. Ancak bu kelime üzerinde durulduğu zaman sakin nun ve ötre harfi düşer. Ra harfine sükun yani cezm harekesi verilerek yani غَفُورْ (ğafur) şeklinde durulur. Dolayısıyla herhangi bir med yani uzatarak okuma söz konusu olmaz.

➡ Esreli tenvinde de ötreli tenvinde olduğu gibi vakıf ve duraklarda kelimenin sonundaki tenvin yani esre ve cezimli nun terkibi düşürülür ve kelimenin son harfine cezm harfi verilerek durulur.

➡ Örneğin اَحَدٍ (ehadin) kelimesinin açık halde yazılımı اَحَدِنْ şeklindedir. Ancak bu kelime üzerinde durulduğu zaman sakin nun ve esre harfi düşer ve dal harfine sükun yani cezm harekesi verilerek yani اَحَدْ (ehad) şeklinde durulur. Dolayısıyla her hangi bir med yani uzatarak okuma söz konusu olmaz.

📌Kur'an-ı Kerim'i #tecvid kurallarına uygun bir biçimde okumak oldukça önemlidir. Bu konunun önemine binaen hazırlamış olduğumuz Fikriyat tecvid serisinin 10'uncu dersinde lafzatullahın okunuşu ve medd-i ivaz kuralından bahsettik.https://t.co/PB7RvTgDdz

— Fikriyat (@fikriyatcom) January 29, 2021

FİKRİYAT

SÜMEYYE ALI JABER