Tecvid dersleri 17 - Kur’an-ı Kerim’de bulunan işaretler
Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’in imlası esnasında okuyucuya yol gösterici bazı işaretler sayfaların yanına veya ilgili yerlere eklenir. Bu tarz harflerin anlamını bilmek hem Mushaf’ın doğru okunması hem de tilavetin netlik kazanması açısından oldukça önemlidir. Peki, Kur’an-ı Kerim’de bulunan işaretler nelerdir?
CÜZ İŞARETİ
📌 Kur'an-ı Kerim'de toplam 30 cüz bulunur. Her cüz, 20 sayfadan meydana gelir. Dolayısıyla Kur'an-ı Kerim'de toplam da 30 adet cüz işareti yer alır.
💠 İşaretler, her cüzün başlangıcına konulur.
Fikriyat Kur'an-ı Kerim uygulamasında sure ve mealleri okumak için tıklayın
💠 Cüz işaretleri sayfaların yan tarafında bulunmakta olup içerisinde Arapça الجزء ifadesi yazılır. Altında cüzün başlangıcı ise rakam ile belirtilir.
💠 Cüz işaretlerinin konulmasının birçok sebebi vardır. Bu sebepleri şu şekilde sıralayabiliriz: Okuyucunun tilaveti esnasında nereye ulaştığını rahatlıkla görmesi, tilaveti bitirmek istediği zaman nerede durduğunu hatırlaması, surelerin konumlarını aşırı yukarı tahmin edilmesi vb.
HİZB İŞARETİ
📌 Hizb, cüz işareti gibi Kur'an-ı Kerim varaklarını sayısal anlamda bölmeye ve okuyucunun nereye ulaştığı konusunda yol gösterici olmaya yarar.
💠 Hizb, sayfanın yanında yer alır ve her beş sayfada bir konulur.
💠 Her cüzde dört adet, Kur'an-ı Kerim'de ise toplam yüz yirmi adet hizb bulunur.
Fikriyat e-kitap uygulamasında yer alan eserlere ulaşmak için tıklayın
💠 Hizb, Arapçada الحزب şeklinde yazılır.
💠 Her hizb işaretinde cüzün kaçıncı beş sayfasında olunduğunu belirten 2, 3, 4 rakamları da yazılır.
TİLAVET SECDESİ İŞARETİ
📌 Kur'an-ı Kerim'de birçok ayette secde etmekten bahsedilir.
💠 Genel olarak bahsedilmesinin yanı sıra bazı ayetlerde secde edilmesi emredilmekte, bazılarında ise secde etmeyenler kınanmaktadır. İşte bu bağlamlarda Hz. Muhammed'in (sav) direkt secdeye gittiği sünnet ile sabittir.
💠 Kur'an-ı Kerim'de duyulduğu zaman secdeye gidilmesi gereken 14 ayet vardır ve bunlara tilavet secdesi denilir.
💠 Tilavet secdelerinin yer aldığı sureler ve ayetler şu şekildedir:
el-A'râf 7/206, er-Ra'd 13/15, en-Nahl 16/49, el-İsrâ 17/107, Meryem 19/58, el-Hac 22/18 ve 77, el-Furkān 25/60, en-Neml 27/25, es-Secde 32/15, Sâd 38/24, Fussılet 41/37, en-Necm 53/62, el-İnşikāk 84/21, el-Alak 96/19
💠 Tilâvet secdesi, Hanefî mezhebine göre okuyana ve dinleyene vâcip, diğer üç mezhebe göre ise sünnettir.
Diğer tecvid derslerimiz için tıklayın
💠 Tilavet secdesi, yapılması gereken ayetlerde sayfanın yanında, ilgili ayetin geçtiği yere denk gelecek şekilde سجدة kelimesi yazılır.
💠 Secde kelimesinin içine yazıldığı şekle secde gülü denilir.
MED VE KASR İŞARETİ
📌 Kur'an-ı Kerim yazımı veya Arapça bazı kelimelerin kendi doğalarından kaynaklı olarak bazen medd-i tabi yapılması gerekiyormuş gibi durumlarda kelime içindeki harf uzatma yapılmadan okunur. Bu gibi şüpheli durumlarda okuyucunun tilavetini kolaylaştırmak için bazı harflerin altına med ve kasr işaretleri konulur.
💠 Harfin uzatılarak okunması gereken yerlerde, ilgili harfin altına مد kısa bir şekilde okunması gereken yerlerde قصر işareti yazılır.
FİKRİYAT
SÜMEYYE ALI JABER