İhtida kavramı ve İslam’a davet meselesi

İhtida Nedir?

🔹İhtida sözlükte "doğru yolu bulmak; yol göstermek" manalarına gelen Huda (hedy, hidâyet) kökünden türer. Terim olarak ise inançsız iken veya başka bir dine mensupken İslâm dinini benimsemek manasında kullanılır. İhtida eden kimseye mühtedi denir.

🔹İslâm'da ihtida kavramı oldukça önemlidir. İslam, kendi değerlerinden bütün insanların faydalanmasını ister. Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyrulmuştur: (Ey Muhammed!) Rabbinin yoluna, hikmetle, güzel öğütle çağır ve onlarla en güzel şekilde mücadele et. Şüphesiz senin Rabbin, kendi yolundan sapanları en iyi bilendir. O, doğru yolda olanları da en iyi bilendir. (Nahl Suresi, 125. Ayet)

🔹"Seninle tartışmaya girişirlerse, de ki: "Ben, bana uyanlarla birlikte kendi özümü Allah'a teslim ettim." Kendilerine kitap verilenlere ve ümmîlere de ki: "Siz de İslâm'ı kabul ettiniz mi?" Eğer İslâm'a girerlerse hidayete ermiş olurlar. Yok, eğer yüz çevirirlerse sana düşen şey ancak tebliğ etmektir. Allah, kullarını hakkıyla görendir." (Âl-i İmrân Suresi, 20. Ayet)

🔹Peygamber Efendimiz İslam'a davetin önemine şöyle dikkat çekmiştir: "Bir kişinin ihtida etmesine vasıta olmak büyük bir servete kavuşmaktan daha hayırlıdır" (Buhârî, "Cihâd", 102; Müslim, "Feżâʾilü'ṣ-ṣaḥâbe", 34)

VAV TV'de yayınlanan Son Davet programında ihtida, mühtedi, irşat kavramlarına dair bilgiler veren Prof. Dr. Süleyman Derin'in İslam'a davet hakkındaki yorumlarını, düşüncelerini sizler için derledik.

İHTİDANIN ŞARTLARI NELERDİR?

🔹İhtida eden kişinin yerine getirmesi gereken tek şart, kelime-i şehadet getirmesidir.

*Kelime-i şehadet nasıl getirilir?

"Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden Abdühû ve Resûlüh" denilerek kelime-i şehadet getirilir.

"Şehadet ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur ve yine şehadet ederim ki, Hz. Muhammed (sav) O'nun kulu ve peygamberidir." anlamına gelir.

🔹Bunun herhangi bir törenle veya dinî bir kurumun huzurunda gerçekleştirilmesi beklenmez fakat en az iki kişinin yanında şehadet getirmek gereklidir. Mühtedinin ilk olarak gusül abdesti alması, daha sonra da dinin temel esaslarını öğrenmesi beklenir. İslâm'a aykırı bir çağrışım yapmadıkça ismini değiştirmesi gerekmez. Erkek mühtedinin sünnet olması tavsiye edilir.

"HERKESİN İSLAM'A GELMESİ İHTİDADIR"

🔹 İslam'a davetteki ince çizgi konusunda önemli bilgilerin ele alındığı VAV TV'nin nadide programlarından Son Davet'te Prof. Dr. Süleyman Derin, ihtida kavramı hakkında şöyle konuştu:

"Terim olarak, İslam dışından ateist, nihilist, münafık olması fark etmeksizin herkesin İslam'a gelmesi ihtidadır. Dinimizde daha çok Hıristiyanlara, Yahudilere yani daha çok ehli kitap dışından gelenlere mühtedi diyoruz. Doğuştan Türk olduğu halde inancı olmayıp bir süre sonra gerçek hidayeti bulan kişilere pek mühtedi diyemeyiz. Daha çok hidayete erdi deriz."

İRŞAT VE TEVFİK NEDİR?

🔹İrşat, doğru yolu göstermek anlamına gelir. Burada sözü edilen yol daha çok aklî ve manevi alanı kapsar. İrşat, hem mümine hem de kâfire yönelik olarak kullanılır. Tevfik kavramı ise sadece müminler için söz konusu olur. Tevfik'in tanımı terim olarak, Allah'ın kulların fiillerini sevdiği ve razı olduğu şeye uygun kılması anlamına gelir.

MEKKE VE MEDİNE DÖNEMİNDE TEBLİĞ

🔹Peygamberimiz 23 yıl boyunca önce gizli, ardından açık tebliğ ile insanları İslam'a davet etti. Toplumda ağırlığı olan Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Hamza gibi isimlerin Müslüman olması tebliğin artmasına vesile oldu. Bu süreçte Kureyşli reisler Efendimiz'den rahatsız oldular. Çünkü Kâbe'de sağladıkları üstünlüğün, putların, fal oklarının yer aldığı düzenlerinin yok olmasından korktular. Çevre kabileler üzerinde de üstünlük sağlayan bu kabile, elde ettiği itibarı kaybetmek istemedi. Bu nedenle Mekkeli müşrikler, tebliğ faaliyetinde olan Peygamber Efendimizi (sav) engellemek için çabaladı. Bütün bu zorluklara rağmen Efendimiz (sav) hac mevsiminde çevre kabilelere davasını yaymaya çalıştı. Ancak davet edilen kabilelerden çoğu Kureyş'ten çekindikleri için ilahi çağrıyı reddetti. Nihayetinde Müslümanların Medine'ye hicret ederek devletleşmesi ile tebliğ farklı bir boyuta ulaştı. Bedir zaferi ve Hudeybiye antlaşmasının ardından Mekke'nin fethiyle başarılar taçlandı. Medine dönemi ve sonrasında sahabe döneminde elde edilen başarılarla Müslümanların sayıları her geçen gün artmaya devam etti.

🔹Netice olarak doğru yolu bulmak anlamına gelen ihtida kavramı oldukça önemlidir. Müslümanların ihtida etmesi bir görev olarak görülmeli, Müslüman olmayanlara dinimiz anlatılarak doğru bildikleri yanlışları fark etmeleri sağlanmalıdır. Nitekim Kur'an'da yer alan ayetler ve Peygamber Efendimizin 23 yıllık İslam'a davet gayreti ihtidanın önemini apaçık gösterir.