Anadolu'yu dizelerine taşıyan şair: Ceyhun Atuf Kansu

Şair, yazar ve çocuk doktoru Ceyhun Atuf Kansu, Erzurum milletvekili olarak mecliste görev alan siyasetçi Nafi Atuf Kansu ile eğitimci Müfdale Hanım'ın çocuğu olarak 7 Aralık 1919'da Bostancı'da dünyaya geldi.

Küçük yaşta annesini kaybeden şair, 1921'de babasıyla beraber Ankara'ya giderek, 1932'de Ankara Necatibey İlkokulu'nu, 1938 yılında Ankara Gazi Lisesi'ni bitirdi.

İlk şiirini arkadaşlarıyla beraber çıkardığı "Filiz" adlı okul dergisinde yayımlayan Kansu, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun olduktan sonra Ankara Numune Hastanesi'nde çocuk hastalıkları uzmanı olarak çalıştı.

Halk dilinden, halk söyleyişlerinden geniş biçimde yararlanarak, halkın özlemlerini, sevinçlerini, acılarını ve yaşama savaşını coşkulu bir söyleyişle dile getiren şair, tıp öğrenimi sırasında doğa, çocuk, yurt sevgisini işlediği "Bir Çocuk Bahçesi'nde" ve "Bağbozumu Sofrası" adlı ilk şiir kitaplarını yayımladı.

Ankara Numune Hastanesinde çocuk hastalıkları uzmanı olarak çalışan Kansu, bir yandan da Altındağ Mahallesi'nde açtığı bir poliklinikte gecekondu mahallesi çocuklarına sağlık hizmeti götürmeye çalıştı.

Ceyhun Atuf Kansu, ilk eserlerini hece vezniyle ve halk şiiri etkisiyle yazmışsa da "Garip" akımına yakın bir anlayışı benimsedi. Kansu, Orhan Veli etkisindeki bu döneminden sonra "Toplumcu" anlayışla şiirler yazdı.

Kansu, şiirden bekleneni, neyi ele alması gerektiğini şu satırlarla anlatıyor:

"Şiir, insan olarak bireyin kişisel birikimini sözcüklerle topluma taşıyan bir sanattır. Şiirden beklenen, bireyler arasındaki duygu, duyarlık iletişimini sağlaması, bireyden gelen duyarlık birikimi bildiriye, herkesi ortak etmesidir. Şiir bu ortak duyarlıkta, bireyin tarih içindeki yerini, davranışını, tutumunu, bakış açısını anlatmalıdır. Bu, bireyle birlikte yaşanan bir toplum ve tarih kesitini anlatmak, çağı anlatmak demektir."

11 yıl Turhal Şeker Fabrikası'nda çocuk doktoru olarak görev yapan şairin, bu süre zarfında Yanık Hava, Haziran Defteri ve Yurdumdan kitapları yayımlandı. Bağımsızlık Gülü kitabıyla 1965-1966 Yeditepe Şiir Armağanı'nı kazanan Kansu, Sakarya Meydan Savaşı kitabıyla da 1970-1971 Behçet Kemal Çağlar Ödülü'nü aldı.

Turhal Şeker Fabrikası'ndan sonra Ankara Şeker Fabrikası ve Etimesgut Şeker Fabrikası'nda hekimlik yapan Kansu, 1959'da Ankara Radyosu'nda yaptığı Kurtuluş Savaşı, Mustafa Kemal ve Türk dili konuları üzerine konuşmalarıyla tanındı.

Kansu, Etimesgut Şeker Fabrikası'nda çocuk doktorluğu görevindeyken kalp yetmezliği sonucu 17 Mart 1978'de yaşamını yitirdi.

ESERLERİ

Şiir türünde: "Bir Çocuk Bahçesinde", "Bağbozumu Sofrası", "Çocuklar Gemisi", "Yanık Hava", "Haziran Defteri", "Yurdumdan", "Bağımsızlık Gülü", "Sakarya Meydan Savaşı", "Buğday, Kadın, Gül ve Gökyüzü", "Devrimcinin Takvimi"

Düz yazı: "Ya Bağımsızlık Ya Ölüm", "Köy Öğretmenine Mektuplar", "Tonguç'un Kitapları", "Atatürkçü Olmak", "Atatürk ve Kurtuluş Savaşı", "Balım Kız Dalım Oğul", "Halk Önderi Atatürk", "Cumhuriyet Ağacı", "Sevgi Elması", "Cumhuriyet Bayrağı Altında"

Hekimlikle ilgili kitapları: "Turhal Dolaylarında Çocuk Bakımı", "Anneler Soruyorlar", "Kasabalar ve Köylerde Çocuk Bakımı"

Çocuk kitapları: "İyi İnsan Mehmet Ali", "Üvey Ana"