Siirt'te 40 yıllık battaniye dokumacısı 'kültürel miras taşıyıcısı' oldu
Siirt'te 8 yaşındayken babasının yanında masura sararak tiftikten battaniye dokumacılığıyla tanışan ve 12 yaşından itibaren de dokumacılık yapmaya başlayan Faraç İtil, "kültürel miras taşıyıcısı" oldu.
Fabrikasyon üretim battaniyeler nedeniyle dokuma tezgahı sayısı 300'den 50'ye kadar düşen kentte, yaklaşık 40 yıldır battaniye dokumacılığı yapan 52 yaşındaki İtil, mesleğinin gelecek kuşaklara aktarılması için gayret gösteriyor. Çeşitli fuarlara katılarak kurduğu tezgahta battaniye dokuyan İtil, sipariş üzerine dokuduğu el emeği göz nuru battaniyeleri yurt içi ve yurt dışına gönderiyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenen, icra ettiği sanatı geleneksel aktarım yöntemleriyle öğrenen ve öğretebilen, sanatında belli bir olgunluğa erişmiş eserler ortaya koyabilen, "Somut olmayan kültürel miras taşıyıcıları" arasında yer almayı başaran İtil, Siirt battaniyesi alanında "sanatçı tanıtma kartı" almaya hak kazandı.
Baba mesleğiydi
Faraç İtil, çocuk yaştan itibaren başladığı mesleğini ilk günkü heyecanla sürdürdüğünü söyledi. Baba mesleğiyle 8 yaşında tanıştığını ifade eden İtil, babasının yanında çırak olarak mesleğe başladığını, okul çıkışında babasına yardım etmeye gittiğini ve ona masura sardığını belirtti.
"Masura sardığım zamanlarda bu meslekte bu yerlere geleceğim aklımın ucundan geçmezdi. Allah hiç kimsenin emeğini boşa çıkarmıyor." diyen İtil, 12 yaşına kadar masura sarmaya devam ettiğini, bu sırada babasının kendisine göre küçük bir tezgah yaptığını söyledi.
Boyunun o dönemde kısa olduğunu ve küçük tezgahta dokumaya başladığını dile getiren İtil, şöyle konuştu:
"O zaman köylüye gidip tiftiği alıyorduk, sırtımıza taşıyıp getiriyorduk. Ayıklıyorduk, su kenarında yıkıyorduk ve bir daha eğirme işleminden geçiriyorduk. Çok meşakkatli bir işti. Siirt battaniyesi şimdiki gibi tanınmıyordu."
Festival ve fuarlara katıldığını anlatan İtil, böylece elinden geldiğince Siirt battaniyesini tanıtmaya çalıştığını söyledi.
G20 Zirvesi'ne katılan liderler için tiftik battaniyesi dokumuştu
Dışişleri ile Kültür ve Turizm Bakanlıklarının talebi üzerine 2015'te Antalya'da yapılan G20 Zirvesi'ne katılan liderler için tiftik battaniyesi dokuduğunu hatırlatan İtil, G20 Zirvesi sayesinde battaniyenin tanınırlığının daha da arttığına işaret ederek, "O günden bu yana fuar, festival ve etkinliklere davet ediliyoruz. Bu sanatı bırakanlar yeniden buna dönmek istiyor. Bu sanatı devam ettirdiğim için mutluyum." dedi.
"Sanatçı tanıtma kartı"nı almaya hak kazandığını dile getiren İtil, şöyle devam etti:
"Kültür ve Turizm Bakanlığının beni 'kültürel miras taşıyıcısı' olarak kabul görmesi, beni çok duygulandırdı. Bu durum beni önümüzdeki süreçte daha güzel işler yapmaya teşvik edecek. İnşallah daha güzel atölyelerde daha güzel işlere imza atacağız. Bu mesleğin gelecek nesillere aktarılması için daha çok çırak yetiştirmeye gayret edeceğim."
Tiftik keçisinin yününden yapılan Siirt battaniyesinin oldukça sağlıklı olduğunu dile getiren İtil, herkesi bu battaniyeyi kullanmaya davet etti.