İslam Bilginleri ve Öncü Buluşları

İbn-i Heysem ve Karanlık Oda Deneyi

Hemen elinize bir fotoğraf makinesi veya bir telefon alın. Bir fotoğraf çekmeniz ne kadar süre alacak, onu hesaplayın. En fazla birkaç saniye geçtiğini düşüneceksiniz, değil mi? Oysa bugün basit bir fotoğraf makinesi ile saniyenin 8000'de biri hızında bir kare elde edebilirsiniz.

Ancak tarihte bilinen ilk fotoğrafı çeken Fransız mucit Niepce, görüntünün oluşması için tam 8 saat beklemiş. Bir fotoğrafın tamamlanması için koskoca sekiz saat!

Peki, biraz daha eskiye, hayır hayır, çok çok daha eskiye gidelim. Kimilerinin Ortaçağ dediği döneme, bundan 1000 yıl öncesine gidelim. Tarih boyunca sıklıkla tekrar edilen ve gelişe gelişe bugünkü gibi fotoğraf makinelerinin ortaya çıkmasına kaynak olan bir deneyi anlatacağım size. Ama önce bu deneyi yapan bilim insanından bahsedeceğim:

"Bütün zamanların en büyük optikçisi" olarak bilinen İbn-i Heysem'den!

Hayatı hakkında pek fazla bilgi sahibi değiliz aslında. Çünkü dediğimiz gibi çoook çook eski bir zamandan bahsediyoruz ve maalesef, İbn-i Heysem'in hayatı hakkındaki yazılı belgelere bu sebeple ulaşamıyoruz. Ancak optik alanındaki buluşları ile 17. yüzyıla kadar onun çalışmalarının üzerine çıkılamadığını biliyoruz. Matematikten, astronomiye ve tabii ki fizik alanına kadar pek çok çalışması olduğunu ve fizik biliminin bir alt dalı olarak optik alanını öne çıkardığını ve hatta Arapça Kitabü'l-Menâzır diye bilinen Optik Kitabı adını verdiği bir kitap yazdığını da biliyoruz.

Kitabında gölgenin özellikleri, karanlık oda, gökkuşağı oluşumu, yansıma ve kırılma konuları gibi pek çok temel ve teknik çalışmalar yaparak bilimsel çalışmaları kökten değiştirmiş.İbn Heysem'in en büyük başarısı ise insanın görmesi ile ilgili bilinen yanlışları düzeltmesi olmuş. Eskiden insanlar, gördüğümüz bir nesneyi gözümüzden çıkan ışın yardımıyla gördüğümüze inanıyormuş. İbn Heysem ise buna karşı çıkmış ve nesnelerden gelen ışın yardımıyla gördüğümüzü kanıtlamış.

Nasıl mı kanıtlamış?

Hem bilimsel çalışmalar ile hem de herkesin yapabileceği, anlayabileceği bir deney ile kanıtlamış.
Şimdi gelin biz de hep birlikte "İnsanın gözünden ışın mı çıkıyor yoksa nesnelerden gelen ışın sayesinde mi görüyoruz?" sorusunun cevabını İbn Heysem'in deneyi ile bulalım! Sadece bu sorunun da değil, fotoğraf makinesinin temelinin nasıl oluştuğunun da cevabını bulacağımız bu eğlenceli deneyi yapmaya hazır mısınız? "Eveet!" dediğinizi duyar gibiyiz!

Haydi o zaman!

Öncü buluşları ile tarihe adını yazdıran İslam Bilginleri'nden İbn-i Heysem'in Karanlık Oda deneyini hep beraber yapalım!

Evet, yeterince dikkatli davrandıysak; deneye kaldığımız yerden devam edebiliriz!😉

Şimdi deneyimizin sonucunda neler oldu, bakalım!😎

Öncelikle dikkat etmemiz gereken bir şey var! Kutunun gözümüzle bakacağımız noktasında etrafın tamamen karanlık olması gerekiyor. Bu yüzden kafanıza bir siyah örtü alarak tam bir karanlık ortam oluşturmalıyız. Ve tabii ki ışık lazım! Deneyimiz için güneş ışığı kullanmak en güzel tercih olur.🌞

Haydi, şimdi de dışarı çıkıp çevremizi gözlemlemeye başlayalım.

Karanlık Oda yardımıyla çevremizi incelerken İbn Heysem'in bize anlattığı gibi nesnelerden yansıyan ışık sayesinde gördüğümüzü deneyimiz ile daha iyi kavramış olduk.Tabii ilginç bir durum ile daha karşılaştık.

Nesneler ters duruyor!😲

Evet arkadaşlar, gördüğünüz gibi günümüzde kullanılan fotoğraf makinelerinin de bu kadar gelişmesi İbn-i Heysem'in bu deneyi sayesinde oldu.😉 İşte bazen küçük sandığımız bir buluş, aslında teknolojinin de gelişmesi ile çok daha büyük buluşlara öncü olabiliyor.🌍

Haydi, siz de birer kaşif olduğunuzu hatırlayın ve tıpkı İbn-i Heysem gibi öncü buluşların bilim insanı olun! 🔍😎

🖌 Yunus Arslan
🎨Feyzanur Can