Müslüman ülkelerde Ramazan gelenekleri: Kazakistan

🔹 Türkistan ülkelerinden biri olan Kazakistan'da Ramazan ayı hangi gelenekler ile ihya ediliyor biliyor musunuz?

🔹 Kazak Türkleri bu faziletli ayı evlerini temizleyerek ve alışveriş yaparak karşılar. İftar sofralarında mantı, yöresel pilav, beşparmak gibi yemekler; kımız ve deve sütünden yapılan şubat gibi içecekler yer alır.

🔹 İftarın ardından halk, camiye gider ve teravih namazı eda eder. Ramazan'da çocuklar, Jarapazan yırlarını söyleyerek kapı kapı dolaşır, söyledikleri yırlar ile ev sahibine iyi dileklerini iletir. Onlar da çocuklara şeker, çikolata, harçlık gibi hediyeler verir.

Oraza jıl – on eki bir-aq keler,

Musılmannıñ balasın jıynap keler.

(Oruç on iki ayda bir kez gelir,

Müslüman evladını toplar gelir.)

🔹 Başta Kazak Türkleri olmak üzere tüm İslam âleminin Ramazan'ı mübarek olsun.

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: ÜSKÜP

🔹 Türk, Boşnak, Torbeş ve Pomak Müslümanlara ev sahipliği yapan Makedonya, Ramazan'ı oldukça renkli idrak eder. Başta Üsküp olmak üzere Gostivar, Kalkandelen, İştip, Radoviş, Manastır, Resne, Ustrumca, Ohri ve Kırçova'daki Müslümanlar, Ramazan hazırlıklarına üç ayların gelişiyle başlar.

🔹 Şaban ayında, evler ve camiler temizlenir. Çarşı, pazara çıkılıp, Ramazanlıklar alınır. Ramazan ayı ile beraber camilerde, öğlen veya ikindi vakitlerinde mukabele okunur.

🔹 Halk, iftar vaktinin yaklaştığını, Üsküp Türk Çarşısı'nın sokaklarına yayılan pide kokusundan anlar. Akşam ezanıyla birlikte, sokaklar derin bir sükunete gömülür. Eskiden iftar ve sahurda, Üsküp'ün Gazibaba semtinden top atılırdı. Ayrıca sahurda, davulcular gezerdi.

🔹 İftar sofralarının olmazsa olmazı paça çorbası, büryan, burek ve pitadır. Ayrıca samsa, iftar davetlerinin aranan yemeğidir. İftar sofralarının baş tatlısı ise kaymaçinadır.

🔹 Teravihten sonra, korzo adı verilen akşam yürüyüşlerine çıkılır. Üsküp'te korzonun adresi, Taş Köprü'den Tren İstasyonu'na uzanan Makedonya Bulvarı'dır.

Ramazanın ilk gecesi
Yandi pilav tenceresi
Çorbalar taşar, pide pişer
Küçük hanım şaşar

Başta Balkanlardaki kardeşlerimiz olmak üzere tüm İslam aleminin Ramazan'ı mübarek olsun!

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: TATARİSTAN

🔹 Tatar Türkleri, Ramazan sofralarına etli erişte, delemeşe denilen hamur kızartması ve çiğ böreği özel olarak hazırlarlar. Özellikle meyve kurularıyla hurma bu bereketli ayın vazgeçilmezleri arasındadır.

🔹Tataristan'ın başkenti Kazan'daki camilerin çoğunda iftar çadırları kurulur ve Müslümanlar bu sofralarda buluşur. Uraza (Ramazan) Bayramı ile Şevval ayının başlangıcı kutlanır.

🔹Tatar halkı, bayram sofralarını; belayakha, mantı, tukmeç gibi yöresel lezzetlerle donatır. Yemek için masaya oturulur, evin yaşlısı dua okur ve böylece yemeğe başlanır.

Başta Tatar halkı olmak üzere tüm İslam âleminin Ramazan'ı mübarek olsun.

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: KIRGIZİSTAN

Manas Destanı ile tanıdığımız Kırgızistan'ın Ramazan'a özgü geleneklere sahip olduğunu biliyor muydunuz?

🔸 Bu mübarek ay, "şek" adı verilen Ramazan arifesi ile başlar. Mübarek aya bir gün kala erkenden kalkılarak sabah namazına gidilir. Namazdan sonra cemaat imam ile beraber mezarlığa gider.

🔸 Burada merhum ve merhumelere hitaben topluca "Assolom aleyküm! Müslüman mominler! (Selamun aleyküm müminler!) denilir ve onların ruhuna Kur'an-ı Kerim okunur, dua edilir.

🔸 Bu gelenek esasında Efendimizin bir sünnetine dayanır. Akşamında da yöresel pilavlar yapılarak komşulara ikram edilir. Böylece mübarek Ramazan ayı en güzel şekilde karşılanmış olur.

🔸 Ramazan boyunca iftar sofraları boursok, kattama, yöresel pilav ve beşparmak gibi Kırgız lezzetleriyle donatılır.Türk dünyasında yaygın olan Ey Ramazan geleneği Kırgızistan'da da idrak edilir.

🔸 Kırgız Türklerinin "Ca Ramazan" (Ya Ramazan) olarak bildiği bu geleneğe göre Ramazan ayının 15. gününden itibaren gençler ve çocuklar toplanır at üzerinde veya yaya olarak kapı kapı dolaşır.

🔸 Gençler; dua, dilek ve niyetlerini geleneksel müzik aletleri eşliğinde dile getirir.

https://www.instagram.com/p/Cq7qwNcLZnW/

Esselam aleyküm, Caramazan,On eki ayda bir kelgen orozo can

(Selamun aleyküm Ya Ramazan,12 ayda bir gelen oruç can)

Başta Kırgız kardeşlerimiz olmak üzere tüm İslam âleminin Ramazan'ı mübarek olsun.

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: DOĞU TÜRKİSTAN

🔹 On bir ayın sultanı Ramazan Müslümanların tüm yıl boyunca büyük bir heves ile beklediği rahmet ve bereket mevsimidir. Bu faziletli ayda tüm Müslüman ülkeler, kendine has farklı gelenekler idrak ederler. Çin zulmü altında yaşamaya çalışan Doğu Türkistan'da Ramazan nasıl geçiyor?

🔹 Çin, Doğu Türkistanlı Müslümanları modern yüzyılın kölesi olarak görüyor. Kardeşlerimiz, Ramazan ayının ruhunu yaşayamadıkları gibi yılın geri kalan 11 ayında da ibadetlerini özgürce eda edemiyorlar.

🔹 Doğu Türkistan'da Ramazan dahil her an oruç tutmak, abdest almak, namaz kılmak yasak. Kur'an-ı Kerim ve dini kitapları toplayan ve imha eden Çin hükümeti, Müslüman kardeşlerimizi inançlarından vazgeçirmeye zorluyor.

🔹 Gördükleri tüm kötü muamelelere rağmen Uygurlar, muhtelif Ramazan geleneklerine sahip. Öncelikle Uygur Türklerine has Tünek gecesi Ramazan'ın simgelerinden biri. Ramazan'ın son 10 gününde yakın akrabalar, her gün bir evde gizli gizli toplanır, sabaha kadar dualar eder, teheccüd ve teravih namazları kılar.

🔹Ramizan adı verilen kutlama koşuklarıysa bu mübarek ayın bir parçası. Ramazan'ın son 15 gününde çocuklar, mahallelerindeki evleri dolaşarak koşuklar, maniler söyler istek, dileklerini bu şekilde belirtirler.

Xuş mubaräk käldila şu ramizan!

Başta Doğu Türkistan'daki kardeşlerimiz olmak üzere tüm İslam aleminin Ramazan'ı mübarek olsun.

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: YEMEN

🔹 Başı rahmet, ortası merhamet, sonu cehennemden azat olan mübarek ayda Müslüman coğrafyanın her bir köşesi kendine has gelenekleri ile faziletli mevsimi layıkıyla yaşar. Yemen de bu ülkelerden biridir.

🔹 Peki, Arap yarımadasının kadim ülkesi Yemen'de bin yıldır süren Ramazan geleneğini biliyor muydunuz?

🔹 Ramazan ayının ilk günü cami avlularını dolduran Müslümanlar, kılınan öğle namazına müteakip gönüllü olarak gözlerine sürme çektirir.

🔹 Yemenli erkekler arasında Ramazan ayına has olan bu geleneği gerçekleştiren sürmeciler, Peygamber Efendimizin (SAV) sünnetini devam ettirme gayretindeler. Görmeyi kuvvetlendirdiği ve bakterileri öldürdüğü düşünülen sürme, bir gelenek olarak Ramazan ayı boyunca camilerde devam eder.

🔹 Yemen halkı ayrıca Ramazan geldiğinde evlerini boyar veyahut duvarlarını yıkayarak temizler. Bu ayda cami halıları değişir. Özellikle Ramazan'ın son 10 gününde itikafa girilen camilerde halılar ve kullanılan eşyaların yenilenmesi hususuna ihtimam gösterilir.

🔹 Bütün bunlarla birlikte Yemenlilerin Ramazan gelmeden önce gerçekleştirdikleri "canım ne ister günü" adında bir gün bulunur. Geçmişi çok eskilere dayanan ve günümüzde de yaşatılmaya gayret edilen bu gelenekte, Ramazan gelmeden önce Yemenliler canlarının çektikleri yemekleri yiyerek enerji depolarlar.

https://www.instagram.com/p/CqnG63Mj0T7/

🔹 Şaban ayından itibaren başlayan adet, özellikle Ramazan ayına bir gün kala yoğun bir şekilde idrak edilir. Akraba, dost ve yakınların Ramazan'a birlikte girmesine vesile olan günde yeme ve içmenin yanı sıra Yemen halkı camilere akın eder.

Mübarek Ramazan ayı Yemen başta olmak üzere tüm İslam alemine hayırlı olsun!

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: ÖZBEKİSTAN

🔹 Mavinin her tonunun hâkim olduğu Semerkant, Taşkent, Buhara desem, Zihnimizde tek bir ülke canlanır. Beyaz altın diyarı Özbekistan...

🔹 Peki, bu kadim ülkede Ramazan ayına has hangi gelenekler var biliyor musunuz? Bunlardan biri Yo- Ramazon qo'sigi. Ramazan'da mani ve koşuk söyleme geleneği olarak bilinir.

🔹 Gençler ve çocuklar yatsı vaktinde kendi mahalle ve köylerinde kapı kapı dolaşarak selam verip dilek ve isteklerini söylerler. Bütün seslenmelere rağmen evlerden herhangi bir yanıt gelmezse "bor mi javob, yo'qmi javob / Bera qoling tezda javob" (Var mı cevap yok mu cevap, hızlıca verin cevap) denir.

🔹 O vakit ev sahibi dışarı çıkar ve Ramazancılara sıcak ekmek, bir avuç iğde, kurum üzüm veya ceviz verir. Ayrıca bu mübarek aya özgü sofraları süsleyen nişalda tatlısı yapılırBu tatlının yapımı çok basit olsa da insanlar Ramazan'da nişaldayı ustalarından almayı tercih ederler.

🔹 İftar yemeklerinde patır ekmeği, samsa böreği, kaynatma çorbası, Özbek pilavı ve ayrıca buhar mantısı Ramazan masalarının olmazsa olmazlarındandır.

https://www.instagram.com/p/CqfOAiSjp7v/

🔹 İftardan önce ise gençler eve gelen misafirlerin eline saygılarını göstermek için su dökerler.

Başta Özbek kardeşlerimiz olmak üzere tüm İslam âleminin Ramazan'ı mübarek olsun.

Nişalda: Şeker, su, yumurta akı, limon sirkesi ve sabun otu.

Özbekistan'da yetmek diye adlandırılan bitki kökünün kurutularak, suda kaynatılması ve yumurta akı ile karıştırılarak, daha önce hazırlanan şeker şurubu ile karıştırılmasıyla hazırlanıyor.

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: İRAN

🔹 Mübarek Ramazan ayına İran halkı genellikle evlerini ve camileri temizleyerek hazırlık yapıyor. Bu fazilet yüklü ayı çoğu insan, arifesinde oruç tutarak karşılar.

🔹 Eski zamanlarda aileler haftada en az iki veya üç defa birbirlerine iftara giderken günümüzde bu adet çeşitli sebeplerle giderek azalmaktadır. Bununla birlikte İran'daki camilerde her gün iftar sofraları kurulur.

🔹İftarlarda genelde "Rabbena" münacaatı dinlenir. Bu İranlılar için Ramazan ayının vazgeçilmez bir adetidir. Münacaatın ardından ezan okunur ve iftar edilir. İran iftar sofralarında her gün hurma, peynir, sebze, ceviz, geleneksel Ramazan tatlısı Zülbiye ve Bamya mutlaka bulunur.

🔹 Ayrıca ibadet olarak evlerde, camilerde mukabeleler gerçekleştirilir. Özellikle Rey şehrindeki Şah Abdülazim Hasani Türbesinde Ramazan boyunca gelenek halini almış olan toplu Kuran-ı Kerim hatmi yapılır.

🔹 Sokaklarda Ramazan boyunca süren hayır pazarları kurulur. Burada toplanan paralarla yemek dağıtılır, yetimlerin eğitim masrafları karşılanır, borç nedeniyle cezaevinde kalanların borçları ödenip serbest kalmaları sağlanır.

Başta İran olmak üzere bütün İslam aleminin Ramazan'ı mübarek olsun!

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: FAS

🔸 Rengarenk sokaklarıyla tanınan masal diyarı Fas'ta Ramazan nasıl yaşanıyor? Anlatalım.

🔸 Fas'ta, Ramazan ayına mahsus, günlük, Hassaniye dersleri yapılır.Dersler, 1963 yılında Fas Kralı II. Hasan tarafından başlatıldığı için bu ad ile anılır.

🔸 Kur'an-ı Kerim tilaveti ile başlayan dersler, toplumu kucaklayan bir özelliğe sahiptir. Akşam ezanından önce kurulan ilim meclisi, bir alimin dilediği ilmi mesele hakkında konuşması ile devam eder.

🔸 Kral ve üst düzey devlet görevlileri huzurunda gerçekleştirilen bu dersler sultanın duası ile son bulur. Fas'ın Ramazan'a has başka bir geleneği ise insanları sahura uyandırmak ve hilalin görülmesinin ardından Ramazan Bayramı'nın gelişini duyurmak için flüt çalınmasıdır.

🔸 El-Nafar denilen kişilerin icra ettiği bu gelenek, Fas'ın Ramazan simgelerinden biridir. İftara çorba ve tatlıyla başlayan halk, sofrada mutlaka haşlanmış yumurta da bulundurur.

🔸 Bu ayda geleneksel harira ve belbule çorbaları ile beraber pastilla ve tajin gibi yemekler de aranan lezzetler arasındadır.

Başta Fas halkı olmak üzere tüm Müslüman aleminin Ramazan ayı mübarek olsun.

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: AZERBAYCAN

🔹 Nüfusunun çoğunluğu Müslümanlardan oluşan Azerbaycan, 70 yıl boyunca Sovyetler Birliği'ne bağlıydı. Bu süreçte insanlar, dinlerini kısıtlı bir şekilde yaşayabildiler.

🔹 Ülkede Ramazan, özellikle 1990'lı yıllardan sonra Türklerin kardeş vatana gelmesiyle yaygınlaştı. Şimdilerde ise mübarek aya has bütün özellikleri Azerbaycan'da görmek mümkün.

🔹 Ramazan ayını oruç ile geçiren halk, özellikle bu rahmet mevsiminde günahlardan daha fazla kaçınır. Sıla-i rahimi gözetleyen kardeşlerimiz Ramazan-ı Şerif'te aile büyüklerini ziyaret ederler.

🔹 Akşamları toplu veya tek halde, mescitlerde ya da evlerde Kur'an-ı Kerim okumaya gayret ederler. Ülke genelinde teravih namazı kılınmasa da dileyenler evlerinde ya da mescitlerde teravih namazı kılarlar.

🔹 Kurulan iftar sofralarında akraba, eş, dost ve misafirler bir masada buluşur. İftar için özellikle yapılan yemekler olmasa da genellikle Azerbaycan'a has yemekler ikram edilir.

🔹 Diğer aylara nazaran daha özenli hazırlanan sofralarda Azerbaycan mutfağına özgü türlü türlü pilavlar, (bizdeki kelle paçayla aynı olan) xaş, balık veya tavuk levengi, sulu yemeklerden Kifte Bozbaşi gibi yemekler, türlü meyvelerden ev yapımı kompostolar yapılır.

Kardeş Azerbaycan ve tüm İslam aleminin Ramazan'ı hayırlı olsun!

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: MISIR

🔸 Mısır'da, Ramazan ayının en önemli simgesinin ne olduğunu biliyor musunuz?

🔸 Mısır'da Ramazan denilince akla ilk gelen şey fanus adı verilen Ramazan fenerleridir. Ramazan ayından bir hafta önce sokaklar fenerler ile süslenir. Bu fenerlerinin tarihi Fatımiler dönemine kadar uzanmaktadır.

🔸 Ramazan, hilalin gözükmesi ile başladığı için halk ve özellikle de çocuklar, yakın zamana kadar ellerinde bu fenerlerle geceleri dışarı çıkar, bir oyun havası içinde eğlenirler ve hilali görme heyecanını yaşarlardı.

🔸 Sokaklarında iftar yemekleri verilen bu ülkede sofralar; dolma, köfte gibi yemekler; künefe, kadayıf ve umm ali gibi tatlılarla donatılır. Camilerde kılınan teravih namazlarının ardından Kur'an-ı Kerim okumayı öğrenen çocuklara hediyeler dağıtılır.

🔸 Türkiye'de olduğu gibi Ramazan davulcusu insanları sahura kaldırır. Bu esnada çocukları oruca teşvik etmek için davulcular, çocukların isimlerini söyleyerek onları sahura davet eder.

Başta Mısır halkı olmak üzere tüm İslam âleminin Ramazan'ı mübarek olsun.

MÜSLÜMAN ÜLKELERDE RAMAZAN GELENEKLERİ: TÜRKMENİSTAN

🔸 Müslüman bir ülke olan Türkmenistan, Sovyetler Birliği döneminde Ramazan'ı hakkıyla yaşayamamış 2000'li yıllardan sonra mübarek ayı layıkıyla eda edebilir duruma gelmiştir.

🔸 Halk, öğle saatlerinde misafirliğe gitmeme hususunda ihtimam gösterir ve bu ayda düğün yapmayı tercih etmez.

🔸 Türkistan geleneklerinden biri olan Ýaremezan, sokaklarda Ramazan ayının on dördüncü günü gün batımından yatsı namazına değin çocuklar tarafından bir hocanın önderliğinde kapı kapı dolaşarak söylenen manilerdir.

https://www.instagram.com/p/CqX2lgqDom9/

🔸 Kapısında "ýaremezan" söylenen evin sahibi gönlünden ne koparsa hediye eder. Bu şekilde bütün evler gezilir.1930'lu yıllardan sonra çeşitli nedenlerle bu gelenek seyrekleşmiştir.

Yaremezan ayları,

Geldi-geçer baýları,

Merediñ on dördüne,

Ýalkım saçar aýları.

Başta Türkmen kardeşlerimiz olmak üzere tüm İslam aleminin Ramazan'ı mübarek olsun.