Ata mirası yeniden moda oldu!

Geleneksel Türk el sanatlarından keçe işleme, "unutulmaya yüz tutuyor" diye düşünürken, son yıllarda hiç olmadığı kadar hızlı ve rengarenk bir biçimde geri döndü hayatımıza.

Eski usül meşakkatli ve ustalık gerektiren tepme keçe yapımına pek rastlanmasa da yeni nesil ıslak ve kuru keçe hemen her yerde karşımıza çıkıyor. Üstelik yalnızca Türkiye ve Türk kökenli ülkelerde değil tüm dünyada!

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi'nden sonra Batı ülkelerinin de ilgisini çeken bu sanat son yılların gözdesi haline geldi. Modaya yön veren Batı menşeili markalar özellikle aksesuarlarda ve tasarım detaylarında keçe kullanmaya başladı. 2017 sezonun gözde trendlerine baktığımızda yine geleneksel kumaşımızla karşılaştık.

Son zamanlarda Instagram aracılığı ile el işlerini satışa sunan, para kazanan kadınların da gözdelerinden biri keçe aksesuarlar, kapı süsleri, hediyelikler tasarlamak… Anlayacağınız her yerdeler! Biz de bu hafta 2017-2018 kışının trendini mercek altına almaya karar verdik. Geçmişten bugüne geleneksel sanatımız ve modern yorumlarıyla karşınızdayız.

İLK OLARAK ALTAY BÖLGESİ'NDE ÜRETİLDİ

Tiftik keçisi, koyun, tavşan, deve ve lama gibi hayvanların yünlerinin su, sabun ve ısı yardımıyla oluşturulan alkali bir ortamda liflerin birbiri arasına girmesi ile elde edilen keçe, bilinen en eski tekstil yüzeyli el sanatı ürünlerinden biri. İlk ortaya çıkış tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte Pazırık Kurganı olarak Altay bölgesinde, MÖ 6. ve 3. yüzyıllardan günümüze kadar geldiği öne sürülüyor.

Kullanım alanının genişliği nedeniyle keçe, günlük yaşamın bir parçası olarak varlığını bugün de sürdürebilmiş. Bunun yanında doğal olana özlemden midir yoksa otantik objelerin cazibesinden mi bilinmez son dönemlerde moda dünyası ve aksesuar tasarımcılarının gözde malzemelerinden biri haline geldi. Son dönemlerde turistik ve hediyelik eşya üretiminde olduğu gibi birçok sanatçının eserlerinde keçe kullanımı görmek de mümkün. Türk kültürü içinde önemli bir yere sahip olan keçenin tarihini de hatırlamak istedik.

GÖÇEBE TÜRKLERİN KURTARICISI

Keçe ve keçecilik konar-göçer hayat yaşayan Türklerin en eski el sanatlarından biri. Bu sağlam ve soğuktan koruma özelliğine sahip malzemenin önemi Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelmesiyle daha da arttı. Geçmişte çadır örtüsünden, yer yaygısına, giyim eşyalarından kullanıma ve taşımaya yönelik eşyalara kadar her alanda değerlendirilen keçe, yine tarihte keçe çorap ve çizme, göçebe Türklere özgü bir kültür unsuru olarak çıkıyor karşımıza.

O dönemlerde geleneksel tepme yöntemi ile yapılan keçeyi elde etmek için zaman, beden gücü ve büyük atölyelere ihtiyaç duyulurdu. Ancak yeni keçe yapım teknikleri ister ıslak keçe yapımı olsun, isterse kuru keçe yapımı evlerde yapılabilecek kadar basit. Tepme keçe kadar dayanıklı olmasa da şal, takı, pano gibi dayanıklılık istemeyen ürünlerin yapımında kullanılıyorlar. Yeni nesil keçeler daha ince ve kolay şekil alabilen bir yapıda olduğu için tasarımcıların ilgi odağı oldu.

KEÇEYE DOKUNAN SAKİNLEŞİR

Günümüzde hala geleneksel keçe yapan atölyeler bulabilirsiniz. Ancak özellikle kadınların hobisi haline gelen yeni nesil keçe tasarımlarına daha sık rastlarsınız. Artık yünler temiz ve taranmış olarak temin edilebildiği için evde kolaylıkla keçe yapmak da mümkün. Doğal bir malzeme olduğu için çok da faydalı olduğunu belirtmek gerekiyor.

Keçeyi evinizde kullandığınızda odadaki nem oranını düzenleyecektir. Keçe, çok nemliyken, nemi alır, çok kuru bir hava varken de ortamı nemlendirir. Ayrıca çalışma sırasında da yünlere dokunmak, okşamak insanı sakinleştirir. Özellikle çok hareketli çocukların yün ile temas ettirilmesi öneriliyor.

DÜNYANIN EN GÜZEL HALISINI ONLAR DOKUDU

İlk örneklerine M.Ö. 3. yüzyılda rastlanan keçe yapımı ile ilgili pek çok efsaneye rastlayabilirsiniz. Star'ın haberine göre onlardan biri şöyle: Nuh'un gemisinde postu olan hayvanlar küçük bir yerde oldukları için ve denizde sallandıkları için, stresten postlarını atarlarmış. Yerler de ıslak olduğundan sürekli yünlerin üstüne bastıkları için keçeleşmeye başlamışlar. İçine de yedikleri ot parçalarından desen yapmışlar. Böylece hayvanlar gemiden çıkarken, dünyanın en güzel keçe halısını bırakmışlar…