Süper Ay nedir? Neden olur? Ne zaman olur?
Ayın normalde göründüğünden çok daha büyük ve aynı zamanda çok daha parlak göründüğüne tanık oldunuz mu? 19 Şubat akşamı Ay, normalden yüzde 14 daha büyük ve yüzde 30 daha parlak görünecek.
Tüm Türkiye'den çıplak gözle izlenebilecek olan Süper Ay, gün batımından hemen sonra (18:20 İstanbul) doğu yönünden gözlemlenmeye başlayacak ve ilerleyen saatlerde güneydoğu yönüne doğru yükselmeye başlayıp güneybatı yönünde ilerleyerek batı yönünde sabaha karşı batacak.
SÜPER AY NEDİR?
Ayın yörüngesinin şekli daireden çok yumurtaya benzer. Bu şeklin oluşmasına yol açan gerilime; dünyanın, diğer gezegenlerin ve güneşin yerçekimi ile gelgit olayının ortaya çıkardığı dalgalardır.
Ay'ı halka içine alan görüntü, atmosferin üst katmanlarında gökyüzünü kaplayan ve buz kristali yapısındaki bulutların ışığı kırarak ayın etrafında ışık hüzmesi oluşturmasına neden olduğu biliniyor.Süper ay sırasında ay, normal dolunaydan yüzde 30 daha parlak ve yaklaşık yüzde 12-14 daha büyük görünüyor. Ay, gökyüzünde en yüksekte göründüğünde fark çok fazla belli olmasa da ufukta yer aldığında farklar daha belirgin hale geliyor.
Ay'ın Dünya etrafında dönerken izlediği güzergâh, Dünya'ya olan mesafesinin değişmesine yol açar. Ay, Dünya'dan en uzak olduğu Yeröte (apogee) adı verilen konumundayken Dünya'ya olan uzaklığı 405.554,7 km'dir. En yakın olduğu Yerberi (Prerigee) adı verilen konumundayken ise uzaklık 357.274,4 km'ye çıkar. Ortalama mesafe ise 383.023,9 km'dir. Ay, Dünya etrafındaki bir dönüşünü 27 günde tamamlar.
SÜPER AY'I İZLEMEK İÇİN HERHANG BİR EKİPMANA GEREK VAR MI?
Süper Ay'ın oluşumu için Ay'ın Yerberi (Perigee) konumuna gelmesi yeterli değildir. Aynı zamanda Ay'ın dolunay durumunda olması gerekir. Başka bir deyişle süper Ay'ın ortaya çıkması için Yerberi'nin ve Dolunay'ın birlikte gerçekleşmesi gerekir. (Dolunay 29,5 günde bir meydana gelir.)
Bu güzel tesadüf gerçekleştiğinde, Ay normalde olduğundan %30 daha parlak ve %11 daha büyük gözükür. Büyük bir fark gibi görünmesine rağmen iyi bir Ay gözlemcisi olmayanlar bu değişimi fark etmezler. Ancak Süper Ay son yıllarda birçok insanın ilgisini cezbetmekte ve dünyanın dört bir yanında Süper Ay izleme etkinlikleri düzenlenmektedir.
Süper Ay'ı izlemek için özel bir ekipmana gerek yoktur. Gökyüzünü görebileceğiniz bulutsuz bir ortamda olmanız yeterli.