Peygamberimizi uzun yıllar himaye eden amcası: Ebu Talib

Peygamberimizin babası Abdullah ile amcası Zübeyr'in anne bir kardeşidir. Peygamberimizin dedesi Abdülmuttalib ölümünden önce, 8 yaşında olan torunu Hz. Muhammed'in bakımını ve himayesini Ebu Talib'e vasiyet etmişti. Kâbe hizmetlerinden olan hacılara su ve yiyecek temini vazifeleri babasından miras kalmışsa da malî durumu bozulduğu ve fakir düştüğü için bu görevleri Abbas bin Abdülmuttalib'e devretti. Ebu Talib Kureyş içinde önde gelen, sözü dinlenen, saygı duyulan bir kimse olup himayesini üstlendiği yeğeni Hz. Muhammed'in üzerine titrer, onu çok sever, uğurlu olduğuna inanır ve iyi yetişmesi için elinden geleni yapardı. Hz. Ali ne zaman, nasıl öldü? Ticaret amacıyla Suriye'ye gitmeye karar verdiği zaman henüz 12 yaşlarında olan yeğenini de ısrarlı talebi üzerine yanına almıştı. Kaynakların ittifakla verdikleri bilgilere göre, ticaret kervanı Suriye topraklarındaki Busrâ'da konaklayınca rahip Bahîrâ Ebû Tâlib'e, yeğeninin gönderileceği İncil'de vaad edilen peygamber olduğunu, çocuğu iyi koruması gerektiğini söylemiş, bunun üzerine Ebû Tâlib Şam'a gitmekten vazgeçip süratle Mekke'ye dönmüştü. Bunun üzerine atalarının dinini bırakamayacağını söylemekle beraber yeğenini ömrünün sonuna kadar savunup koruyacağını belirtmişti. Nitekim Hz. Peygamber Mekkelileri açıkça İslâm dinine çağırmaya başladığı ve putları terk etmelerini istediği zaman ona muhalefet eden ve Muhammed'i kendilerine teslim etmesini isteyen müşriklere karşı durmuştu. Hatta Kureyş müşrikleri Resûl-i Ekrem'e ve Müslümanlara düşmanlıklarını arttırınca Hâşim ve Muttalib oğullarını yardıma çağırmış, kardeşi Ebû Leheb dışındaki yakınları, kendilerine karşı girişilen boykot hareketine rağmen Ebû Tâlib mahallesinde onun etrafında toplanmışlar ve orada uzun bir süre sıkıntı içinde yaşamak zorunda kalmışlardı. Peygamberimizin iltifatına mazhar olan 3 sahabe Hatta ölümünden önce, Peygamber Efendimiz hiç değilse son nefesinde kelime-i şehâdet getirerek şefaate nâil olmasını rica etmişti. Ebû Tâlib ise müşriklerin, ölüm korkusundan dolayı Müslüman olduğunu ileri sürerek kendisiyle alay edebileceklerini söyleyerek onlara karşı küçük düşmek istemediğini belirtmiş ve Resûl-i Ekrem'in teklifine olumlu cevap vermemişti. Anlaşıldığına göre yeğenini en zor şartlarda savunmasına rağmen Arap kabile reislerinin gururları ve atalarının yoluna bağlı olma zaafları yüzünden İslam'ı kabul ettiğini açıkça söyleme cesaretini gösterememiştir. Bazı hadis ve tefsir kaynakları, 'Sen sevdiğini hidayete erdiremezsin, bilakis Allah dilediğine hidayet verir' mealindeki ayetle, 'Ne Peygamber'in ne de müminlerin akrabaları bile olsa müşrikler için af dilemeleri uygun olmaz' mealindeki ayetin bu olay üzerine nazil olduğunu kaydederler. Şiî âlimlerinin Ebû Tâlib'in mümin olarak öldüğüne dair yazdıkları 30'dan fazla kitabın adları ve müellifleri, Şeyh Müfîd'in Îmânü Ebî Ṭâlib adlı eserinin takdim yazısında zikredilir. Şemseddin Ebû Ali el-Mûsevî'nin el-Hücce ʿale'z-zâhib ilâ tekfiri Ebî Tâlib'i, Şâfiî fakihi Berzencî'nin Bugyetü't-tâlib li-îmâni Ebî Tâlib adlı eserini ihtisar eden Ahmed b. Zeynî Dahlân'ın Esne'l-metâlib fî necâti Ebî Tâlib'i, Mirza Muhammed Hüseyin b. Ali Rızâ er-Rabbânî'nin Maksadü't-tâlib fî îmâni âbâʾi'n-nebî (s.a.) ve ʿammihî Ebî Tâlib'i, Ca'fer b. Muhammed en-Necefî'nin Mevâhibü'l-vâhib fî fezâʾili Ebî Tâlib'i bu eserler arasındadır. Seyyid Muhammed Ali Şerefeddin el-Âmilî, Ebû Tâlib'in hayatı ve hakkındaki menkıbevî rivayetleri ihtiva eden Şeyhu'l-Ebtaḥ adlı bir eser yazmıştır. Oğulları Tâlib, Akîl, Ca'fer, Ali; kızları Ümmü Hânî ve Cümâne'dir. Ali bin Ebû Tâlib'i Resûl-i Ekrem, Ca'fer'i de amcası Abbas bin Abdülmüttalib yetiştirmiştir. Ebû Hiffân Abdullah bin Ahmed el-Mihzemî tarafından derlenen şiirleri Dîvânü Şeyhi'l-Ebâtih adıyla yayımlanmıştır. Onun 94 beyitten meydana gelen 'Lâmiyye' kasidesini, Hz. Peygamber'i Kureyşliler'e karşı korumak maksadıyla söylediği kaydedilir. Tamamı İbn Hişâm tarafından es-Sîre'ye alınmış olan kasideyi Ali Fehmi Câbiç Tılbetü't-tâlib fî şerhi Lâmiyyeti Ebî Tâlib adıyla şerhetmiştir.

Peygamberimizi uzun yıllar himaye eden amcası: Ebu Talib

EBU TALİB KİMDİR?