Beyitlerin manasını kavramanıza yardımcı olacak 15 mazmun
Mazmun kelime anlamı olarak "anlam, kavram" demektir. Edebiyatta, bazı düşüncelerin ifadesinde kullanılan klişeleşmiş söz ve anlatımlara denir. Edebiyattaki terim anlamı "bir şeyin özelliklerini çağrıştıracak kelime grupları içinde gizlemek"tir. Divan edebiyatında şairler tarafından sıkça kullanılan bir kavramdır. Her edebiyatta olduğu gibi, divan edebiyatının da kendine özgü bir düşünce, zevk ve hayal dünyası mevcuttur. İşte divan edebiyatının hayal dünyasını anlamanıza yardımcı olacak 15 mazmun...
AĞYAR:
Ağyar, "başkaları, yabancılar" anlamına gelir. Divân edebiyatında aşk üçgeni vardır. Bunlar seven(aşık), sevilen(yâr) ve sevgilinin diğer âşıkları (ağyâr) dır. Ağyâr daima âşığa yanlış haber verdiği için eğrilikle itham edilir ve bu yüzden kaşa benzer. Rakîb olarak da bilinen ağyar, aşığın şikâyetlerine maruz kalır. Onun için kötü, çirkin, zararlı ve zalimdir. Aşığın nazarında o, sevgili ile sıkı münasebettedir. Aşığı üzen de zaten budur. Bu nedenle âşık daima sevgiliye tembihlerde bulunur ve ağyar hakkında onu uyarır. Sevgilinin etrafından asla uzaklaşmadığı için aşığı da ona yaklaştırmaz. Kıskanç ve dedikoducudur. Sevgilinin bir aşığı da odur. Bunun için âşık ile aralarında daimi bir mücadele sürer.
Ağyâra nigâh etmediğin nâz sanırdım
Çün lutf imiş ol âşıka ben az sanırdımNef'î
Edebiyatımızın kendine has bahçesi 'divan şiiri'ndeki 17 mefhum