Robinson Crusoe gerçek mi?

🍀 Daniel Defoe'nun dünyaca ünlü romanı Robinson Crusoe'nun ilk baskısı 1719 yılında yapılır. Peki, kitaplarıyla büyük bir şöhrete ulaşan Daniel Defoe kimdir? 🍀 Romanya kökenli bir ailede, Londra'da dünyaya gelen Daniel Defoe, yazarlık, gazetecilik, tüccarlık, casusluk gibi pek çok meslek yaptı, politikayla da yakından ilgilendi. Sonrasında ise Robinson Crusoe romanıyla ün saldı. 🍀 Robinson Crusoe, 1719'da yayınlandı ve akabinde dünya çağında büyük bir ilgiyle karşılandı. Robinson Crusoe ilk baskısının ardından aynı yıl içinde tam 4 kez baskıya gitti. 🍀 Kitapta, İngiltere'de yaşayan orta halli bir ailenin en küçük oğlu olarak doğan Robinson Crusoe'nun babasının bütün müdahalelerine rağmen dünyayı gezme hayalleri ile çıktığı yolculukları ve bu sırada karşılaştığı olayları anlatmaktadır. Bu yolcuğunda Robinson Crusoe, 28 senesini ıssız bir adada yalnız geçirir. 🍀 Daniel Defoe'nun 'Robinson Crusoe' eseri, coğrafi keşiflerin gerçekleştiği zamanlarda yazılır. Robinson Crusoe olarak yayımlanan kitap, orijinal adı dışında yayınlanır. Kitabın orijinal adı ise oldukça farklı: 'York'lu bir denizcinin, kendi kaleminden, deniz kazası ile düştüğü Amerika sahillerindeki Oroonoque Nehri ağzındaki ıssız bir adada 28 yılını geçirirken yaşadığı serüvenler ve korsanlar tarafından kurtarılması' 🍀 Yazar, baş karakter Robinson Crusoe'nun yardımcısı olan Cuma karakteri hakkında kullandığı 'Aynı biçimde ona Efendi demesini öğrettim ve bunun da benim adım olacağını belirttim' ifadeleriyle Cuma ile aralarındaki ilişkiye efendi-köle izlenimi verir. 🍀 Hatta Daniel Defoe, eserde Cuma'yı medeniyetten uzak bir insan, öteki olarak anlatır. Eser boyunca pek çok işi de Cuma'ya yaptırır. Kitabın Daniel Defoe'nun sömürgecilik döneminde yazdığı, bir macera ve çocuk kitabı olmaktan uzak olduğu edebiyat otoritelerince tartışılır. Gerçek bir hikaye 🍀 İngiliz yazar Defoe, Robinson Crusoe'yu gerçek yaşanmış bir hikayeden esinlenerek yazar. Alexander Selkirk adlı İskoç bir denizcinin -eski adının Isla Mas a Tierra olduğu söylenir- bir adada yalnız yaşayarak 1709 yılında Woodes Rogers tarafından kurtarılmasının oluşturduğu şaşkınlık ve ilgiden ilham aldığı iddia edilir. 🍀 Bu hikaye, 17. yüzyılda İbn Tufeyl tarafından yazılan Hayy bin Yakzan'a da benzer. İbn Tufeyl, ıssız bir adada hayvanlar tarafından büyütülen bir insanın, 'dil' olmadan da hakikate ulaşabileceğini dile getirir eserinde. Hikayedeki üç karakterden; Hayy vahşidir, Absal mistiktir, Salaman ise sosyaldir. İbn Tufeyl kimdir? Bir Batı klasiği: Sömürge 🍀 Yazar kitabında Crusoe'ya 'yoldaş' olan Cuma'ya İngilizce öğretir ve onun Hıristiyan olmasını sağlar. Daha sonra 'Batılı beyaz adam' olarak yaşadığı adaya egemen olur; 'vahşi' birine -ki onun kendi tabiridir- 'medeniyet' getirir. 🍀 Aslında Defoe, Batılıların diğer toplumlara medeniyet getirdiklerini, dini ve ahlaki değerlerinin herkesten, her milletten yüksek olduğunu anlatmak ister. 🍀 Eserde okudukça göreceğiniz adından Türk diye söz ettiren Faslı, bir denizciye köle olarak satılır. Devamında ise Çin'i İngilizlerin oyuncağı haline getiren, genç nüfusu çürüten afyon bağımlılığının ilk izlerinden, Amerika'daki İspanyol ve Portekizliler tarafından gerçekleştirilmiş katliamları dile getirir. 🍀 İngiliz yazar Daniel Defoe'nun bir İngiliz Hükümeti ajanı olması, kitabın hükümetin politik çıkarlarını meşru göstermek için kullanıldığı iddiasını ortaya çıkarır. Belki de bu eser tamamen yazarın politik görüşlerini ifade ettiği bir kitap olabilir. 🍀 Olayın geçtiği ada, 1966'da Robinson Crusoe Adası olarak adlandırılır. 1966 yılında Robinson Crusoe Adası olarak 2000 yılında Japon araştırmacılar, bu adada 18. yüzyılın başlarına ait eşyalar bulduklarını kamuya bildirirler. 🍀 Bulunan eşyaların Selkirk'e ait olduğu sanılır. Selkirk'in ortaya çıkan hayat hikâyesi, Daniel Defoe'nun ünlü Robinson Crusoe hikâyesine zemin hazırlar. 🍀 Daniel Defoe'nun 'Robinson Crusoe' eseri öylesine ilgi toplar ki, Robinsonnade isimli bir akımın doğmasına yol açar. Daha sonrasında hatta Jonathan Swift'in Gulliver's Travels (1726); Johann Wyss'in, The Swiss Family Robinson (1812) ve J. M. Coetzee'nin, Foe (1986) kitapları bu akımla beraber yazılır. 🍀 Kitap öyle bir etki bırakır ki okurlarında gündelik hayattan sıkılan, bulunduğu şehrin karmaşasından uzaklaşmak isteyen erkekler, Robinson Crusoe gibi bir adaya yerleşmek ve orada sükunet bulmak isterler.