Arama
Robinson Crusoe gerçek mi?
Dünya Klasikleri arasında yer alan kült eser Robinson Crusoe, bir macera kitabı olarak bilinse de gerçek aslında öyle değil. Peki, Robinson Crusoe ne anlatıyor? Daniel Defoe tarafından yazılan, ıssızlarda yaşamın adeta bir temsilcisi olarak akıllarımızda yer edinen Robinson Crusoe'un az bilinen gerçekleri neler?
🍀 Robinson Crusoe, 1719'da yayınlandı ve akabinde dünya çağında büyük bir ilgiyle karşılandı. Robinson Crusoe ilk baskısının ardından aynı yıl içinde tam 4 kez baskıya gitti.
🍀 Kitapta, İngiltere'de yaşayan orta halli bir ailenin en küçük oğlu olarak doğan Robinson Crusoe'nun babasının bütün müdahalelerine rağmen dünyayı gezme hayalleri ile çıktığı yolculukları ve bu sırada karşılaştığı olayları anlatmaktadır. Bu yolcuğunda Robinson Crusoe, 28 senesini ıssız bir adada yalnız geçirir.
🍀 Daniel Defoe'nun "Robinson Crusoe" eseri, coğrafi keşiflerin gerçekleştiği zamanlarda yazılır. Robinson Crusoe olarak yayımlanan kitap, orijinal adı dışında yayınlanır. Kitabın orijinal adı ise oldukça farklı:
"York'lu bir denizcinin, kendi kaleminden, deniz kazası ile düştüğü Amerika sahillerindeki Oroonoque Nehri ağzındaki ıssız bir adada 28 yılını geçirirken yaşadığı serüvenler ve korsanlar tarafından kurtarılması"
🍀 Yazar, baş karakter Robinson Crusoe'nun yardımcısı olan Cuma karakteri hakkında kullandığı "Aynı biçimde ona Efendi demesini öğrettim ve bunun da benim adım olacağını belirttim" ifadeleriyle Cuma ile aralarındaki ilişkiye efendi-köle izlenimi verir.
🍀 Hatta Daniel Defoe, eserde Cuma'yı medeniyetten uzak bir insan, öteki olarak anlatır. Eser boyunca pek çok işi de Cuma'ya yaptırır. Kitabın Daniel Defoe'nun sömürgecilik döneminde yazdığı, bir macera ve çocuk kitabı olmaktan uzak olduğu edebiyat otoritelerince tartışılır.
Gerçek bir hikaye
🍀 İngiliz yazar Defoe, Robinson Crusoe'yu gerçek yaşanmış bir hikayeden esinlenerek yazar. Alexander Selkirk adlı İskoç bir denizcinin -eski adının Isla Mas a Tierra olduğu söylenir- bir adada yalnız yaşayarak 1709 yılında Woodes Rogers tarafından kurtarılmasının oluşturduğu şaşkınlık ve ilgiden ilham aldığı iddia edilir.
🍀 Bu hikaye, 17. yüzyılda İbn Tufeyl tarafından yazılan Hayy bin Yakzan'a da benzer. İbn Tufeyl, ıssız bir adada hayvanlar tarafından büyütülen bir insanın, "dil" olmadan da hakikate ulaşabileceğini dile getirir eserinde. Hikayedeki üç karakterden; Hayy vahşidir, Absal mistiktir, Salaman ise sosyaldir.
İbn Tufeyl kimdir?
Endülüslü hekim, hukukçu ve İslam filozofudur.