Söz sanatları nedir, özellikleri nelerdir? Söz sanatları türleri… Söz sanatları örnekleri…

Söz sanatları Türk edebiyatında önemli bir yer tutmaktadır. Anlatılmak isteneni düz anlamdan çıkarmak ve sıradanlığını kırmak için yapılan söz sanatları farklı başlıklar altında toplanmaktadır. Fiilde çatı nedir, özellikleri nelerdir? Söz sanatları (edebi sanatlar), ifadeye zenginlik katmak, ifadenin etkisini artırmak ya da az sözle çok şey ifade etmek için kullanılır. Türk edebiyatında kullanılan söz sanatları; mecaza dayalı, anlama dayalı ve söze dayalı olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Mecaza dayalı yapılan söz sanatları Sözcük gerçek anlamının dışında kullanılmaktadır. Teşbih, istiare, mecazı mürsel, kinaye ve teşhis en sık kullanılan mecaza dayalı söz sanatlarıdır. Bunların yanı sıra; intak, tariz ve mecaz da bu gruba dahil edilmektedir. Anlamla ilgili söz sanatları mecaza dayalı yapılan anlatımın tersi kullanılmaktadır. Bu gruptaki söz sanatlarında sözcükler kendi anlamlarında ve birbirleriyle bağlantılı olarak kullanılmaktadır. Anlama dayalı söz sanatlarına çok sayıda alt başlık açılabilmektedir. Tevriye, tenasüp, hüsni talil, mübalağa, nida ve tecahül arif; bu grupta en yaygın kullanılan söz sanatlarıdır. Söze dayalı yapılan edebi sanatlarda ise; sözcük yapısı, söyleniş ve yazılış tarzı ön plana çıkarılmaktadır. Cinas ve aliterasyon, söze dayalı yapılan söz sanatları arasında kabul edilmektedir. Fiilimsi nedir, özellikleri nelerdir? 📌Bir şeyin özelliklerini, bir olayı veya bir durumu olduğundan daha büyük veya daha küçük göstermeye abartma denir. Örnekler: 🖋Çantayı taşımaktan kolum koptu. 🖋Bir ah çeksem dağı taşı eritir 📌Anlatımı güçlendirmek amacıyla, aralarında ortak nitelik bulunan iki varlık ya da kavramdan, ortak nitelik yönünden güçlü olandan zayıf olana aktarma yapılmasıdır. Benzetmenin dört öğesi vardır: 1. Benzeyen ( B ): Özellikçe zayıf olan Serkan keçi gibi inatçı bir çocuktur. Benzeyen: Serkan 📌İnsan dışındaki varlıklara insana özgü özelliklerin verilmesine kişileştirme denir. 📌Bu sanatta hayvanlara, bitkilere ve diğer varlıklara insana özgü özellikler verilerek ifade daha çekici hâle getirilir, duygular daha güzel anlatılır. 📌Köyün çayı boş yere akmaktan sıkılıyor, bir bostanı sulayacağı günlerin gelmesini iple çekiyordu. Örnekler: 🖋Toplanırken göklerde bulutlar yığın yığın 📌İnsan dışındaki canlı ve cansız varlıkları konuşturma sanatıdır. Konuşturma, kişileştirmeden sonra gelir. Varlık önce kişileştirilir, gerekirse konuşturulur. Örnekler: 'Ben bir ayrıkotuyum 📌Kinâye veya alegori, bir fikri kapalı, dolaylı olarak anlatan üstü örtülü sözdür. 📌Türk Edebiyatında, bir sözcüğü kendi anlamı dışında kullanarak, bir şeyi benzediği başka varlığının adıyla anma sanatı. Diğer adı eğretilemedir. 📌Benzetmenin iki temel öğesi vardır, benzeyen ve benzetilen. İstiare bunlardan birinin söylenmemesiyle yapılır. Açık İstiare Sadece kendisine benzetilenle yapılan istiaredir. Bir sözcüğün yerine benzetme amacı güderek başka bir sözcük kullanmaya denir. Örnek: 🖋 Bedr'in aslanları ancak bu kadar şanlı idi Cümlesindeki 'aslan' bu istiare çeşidine bir örnektir Kapalı İstiare Benzetme öğelerinden yalnız benzeyenle) ve benzeme yönü ile yapılan istiaredir. Kapalı istiarede benzetilen söylenmeyerek gizili tutulur. Mitoloji, bilim ve metafizik gibi pek çok disiplin, kapalı istiareler yoluyla dünya edebiyatının epistemolojik altyapısını oluşturmuştur. Örnek 🖋'Sözlerin saplama kalbime ne olur 📌Ad aktarması ya da mecâz-ı mürsel şiirde kullanılan bir söz sanatı türüdür. 📌Şiir ve nesirde bilinen bir hususun bir nükteye bağlı olarak bilinmiyormuş gibi ifade edilmesidir. Nedeni bilinen bir olay, olgu ya da durumun gerçek nedenini bir yana bırakıp; onu hoşa gidecek hayalî bir nedenle açıklama ve anlamlandırma sanatıdır. 📌Tenasüp, şiirde birbiriyle ilgili, birbirine uygun sözleri birlikte kullanma sanatıdır. 📌Sözün ya da kavramın gerçek ve mecazlı anlamı dışında büsbütün tersini kastetmektir.

Söz sanatları nedir, özellikleri nelerdir? Söz sanatları türleri… Söz sanatları örnekleri…

SÖZ SANATLARI