Stratejik Nokta: Golan Tepeleri neden bu kadar önemli?

◼ Golan Tepeleri her zaman oldukça hareketli bir bölge olmuştur. Bunun en temel sebebi siyasidir. Dünya devlerinin içinde bulunduğu işgal yarışına Golan Tepeleri de dahil olmuştur. ◼ Bölgenin siyasi mahiyetini ve dünya devlerinin yarışını anlatmadan evvel Golan Tepeleri'nin nerede olduğuna yer altı zenginliğine ve stratejik değerine bir bakalım. Stratejik Nokta: Tarihi süreçte Tibet sorunu ◼ Tarih boyunca Ortadoğu ve Akdeniz arasında önemli bir geçiş noktası olan Golan Tepeleri, Suriye'nin başkenti Şam'a 67 kilometre uzaklıkta yer alır. Coğrafi olarak oldukça kritik bir mevzidedir. ◼ Diğer adı Cevlan Tepeleri olan bu yerin güneybatısından baktığımızda Suriye'yi, kuzeydoğusundan baktığımızdaysa İsrail'i görmekteyiz. Lübnan ve Ürdün ile de komşu olduğunu unutmayalım. ◼ Topoğrafik olarak bir plato olan bu yerin ortalama yüksekliği 1000 metredir. Bölgede yer alan en yüksek zirve ise 2,236 metre ile Hermon Dağı'dır. ◼ Yüksekliğini anlamanız için 'Buradan kuş bakışı baktığınızda Kıbrıs yarımadasını görebilirsimiz' ifadesi sanırım yeterli olacaktır. Hermon Dağı nerede? Hermon Dağı, Anti-Lübnan sıradağlarının güney ucunu oluşturan bir dağ kümesidir. Zirvesi Suriye ve Lübnan arasındaki sınırın bir parçasıdır ve Suriye'nin en yüksek noktası kabul edilir. Stratejik nokta: Fergana Vadisi niçin önemli? ◼ 'Golan Tepeleri' tabiri 19. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlanmış. İbranice kökenli olan Golan kelimesi, 'çevrelenmiş bölge' manasına gelmektedir. ◼ Lübnan, Suriye, İsrail ve Ürdün'ün kesiştiği yerde bulunan Golan Tepeleri için savaş dahi çıkmıştı. Golan Tepeleri'ne sınırı olan İsrail, su ihtiyacının %15'ni buradan karşılıyor. ◼ Bölgedeki tansiyon sürekli bir gerginliğe ve her an patlak verecek bir savaşa gebe olarak 1967'ye kadar devam etmiştir. 'Altı Gün Savaşları' ise bu gerilimin bir sonucu olarak karşımıza çıkar. ◼ İsrail- Arap devletleri arasında yaşanan savaşı İsrail, Golan Tepeleri'ne saldırarak başlatmıştır. Bu savaştan İsrail galip çıkmış ve Golan Tepeleri bölgesini işgal edip ele geçirmiştir. Bunun üzerine Suriyeli Arapların çoğu bölgeden çekilir. Stratejik nokta: Afganistan'ı kim yönetiyor? ◼ Daha sonra ise bir bölgede ateşkes hattı belirlenir. İsrail askeri yönetimine giren Golan'ı Suriye ordusu Yom Kippur Savaşı ile geri almak ister fakat bu başarısız bir girişim olur. ◼ 1981 senesinde ise İsrail, Golan'ı tek taraflı ilhak ettiğini açıklamıştır. Böylece bu bölge, bir kez daha İsrail hakimiyetine girer. Uluslararası alandan bu evvela ilhak tanınmamış olsa da bölge artık İsrail'in kontrolüne geçmiştir. ◼ 2019 yılında, Trump başkanlığındaki ABD'de yönetimi Amerika Senatosu'nun güçlü Yahudi lobisi desteğiyle İsrail'in ilhak kararını tanıdığını açıklamış ve bunu ilk kabul eden ülke olmuştur. ◼ Günümüzde Golan Tepeleri'nde 20 bin kişinin yaşadığı 30'dan fazla yasa dışı İsrail yerleşimi bulunuyor. Bunun yanında uzun yıllar burada varlığıı sürdürmüş olan Golanlı Dürziler var. Stratejik nokta: Fergana Vadisi niçin önemli? ◼ Günümüzde 40.000'e yakın nüfuslarıyla Dürziler, Golan Tepeleri'nin yamaçlarında yaşamaktadırlar. 2019'da, İsrail ve İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri'nde yaşayan 143.000 Dürzi vardı ve bu, İsrail'in toplam nüfusunun %1,6'sını oluşturmaktaydı. ◼ Baas rejiminin çökmesiyle Dürziler, İsrail'e bağlanmak istedğini belli etmiş durumda. Bu da İsrail'in, bölgenin tamamını ele geçirmesine bir bahane olarak karşımızda çıkar. *Golan Tepeleri'nde Yahudi işgalcilerden sonra az da olsa Çerkesler, Türkmen ve Nusayriler yaşar. ◼ Bölgenin verimli tarım arazilerine sahip olması, volkanik topraklarda ise üzüm bağlarının olması burayı zengin ve celbedici kılan özelliklerindendir. Bir diğeri ise yazının başında da bahsettiğim temel yaşam kaynaklarından biri olan su içindir. ◼ Golan Tepeleri ayrıca İsrail'in tek kayak tatil merkezine ev sahipliği yapmakta. İsrail'in aklında olan, işgal planı yaptıkları yerleri tepeden görüp rahatça oralara saldırmak. İsrail işgali altında olan Golan Tepeleri neden bu kadar önemli? ◼ Yahudiler, Filistin coğrafyasını kendilerine vadedilmiş topraklar olarak görüyor hatta üstüne bir de Orta Doğu Projesi var. İşte, bu proje de İsrail'in neden Golan Tepeleri için bu kadar ısrarcı olduğunu açıklıyor. ◼ İsrail, Suriye sınırları içinde bulunan pek çok noktaya göz dikmiş durumda. Aynı zamanda Golan Tepeleri'nin tamamını ele geçirmek için uygun bir zaman kolluyordu, işte o an Esed rejiminin mağlubiyeti ile geldi. İsrail, Golan Tepeleri'ne çıktı, Suriye ile anlaşmalarını tek taraflı feshetti. ◼ 'Suriye'nin özgürleşmesi, İsrail'in Golan Tepeleri'ni işgal etmesi' bunlar birbirinden bağımsız mı? İlerleyen günlerde anlayacağız...

Stratejik Nokta: Golan Tepeleri neden bu kadar önemli?

GOLAN TEPELERİ'NİN ÖNEMİ