Stratejik Nokta: Golan Tepeleri neden bu kadar önemli?
Son zamanlarda gündemden düşmeyen Golan Tepeleri'nin tarihi değeri oldukça fazla. Bir diğer ismi Cevlan Tepeleri olan bu alan, sosyo-politik olarak Suriye'nin güneybatı, İsrail'in ise kuzeydoğusunda yer alıyor. Aynı zamanda da Lübnan ve Ürdün ile komşudur. Golan Tepeleri her zaman hareketli bir bölge olmuştur. Peki Golan Tepeleri'ni bu denli önemli kılan unsurlar nelerdir? İsrail neden bölgenin tamamını işgal etmek istiyor? İşte, Golan Tepeleri'ne dair bilmeniz gerekenler...
◼ Tarih boyunca Ortadoğu ve Akdeniz arasında önemli bir geçiş noktası olan Golan Tepeleri, Suriye'nin başkenti Şam'a 67 kilometre uzaklıkta yer alır. Coğrafi olarak oldukça kritik bir mevzidedir.
◼ Diğer adı Cevlan Tepeleri olan bu yerin güneybatısından baktığımızda Suriye'yi, kuzeydoğusundan baktığımızdaysa İsrail'i görmekteyiz. Lübnan ve Ürdün ile de komşu olduğunu unutmayalım.
◼ Topoğrafik olarak bir plato olan bu yerin ortalama yüksekliği 1000 metredir. Bölgede yer alan en yüksek zirve ise 2,236 metre ile Hermon Dağı'dır.
◼ Yüksekliğini anlamanız için "Buradan kuş bakışı baktığınızda Kıbrıs yarımadasını görebilirsimiz" ifadesi sanırım yeterli olacaktır.
Hermon Dağı nerede?
Hermon Dağı, Anti-Lübnan sıradağlarının güney ucunu oluşturan bir dağ kümesidir. Zirvesi Suriye ve Lübnan arasındaki sınırın bir parçasıdır ve Suriye'nin en yüksek noktası kabul edilir.
◼ "Golan Tepeleri" tabiri 19. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlanmış. İbranice kökenli olan Golan kelimesi, "çevrelenmiş bölge" manasına gelmektedir.
◼ Lübnan, Suriye, İsrail ve Ürdün'ün kesiştiği yerde bulunan Golan Tepeleri için savaş dahi çıkmıştı. Golan Tepeleri'ne sınırı olan İsrail, su ihtiyacının %15'ni buradan karşılıyor.
◼ Bölgedeki tansiyon sürekli bir gerginliğe ve her an patlak verecek bir savaşa gebe olarak 1967'ye kadar devam etmiştir. "Altı Gün Savaşları" ise bu gerilimin bir sonucu olarak karşımıza çıkar.
◼ İsrail- Arap devletleri arasında yaşanan savaşı İsrail, Golan Tepeleri'ne saldırarak başlatmıştır. Bu savaştan İsrail galip çıkmış ve Golan Tepeleri bölgesini işgal edip ele geçirmiştir. Bunun üzerine Suriyeli Arapların çoğu bölgeden çekilir.
◼ Daha sonra ise bir bölgede ateşkes hattı belirlenir. İsrail askeri yönetimine giren Golan'ı Suriye ordusu Yom Kippur Savaşı ile geri almak ister fakat bu başarısız bir girişim olur.
◼ 1981 senesinde ise İsrail, Golan'ı tek taraflı ilhak ettiğini açıklamıştır. Böylece bu bölge, bir kez daha İsrail hakimiyetine girer. Uluslararası alandan bu evvela ilhak tanınmamış olsa da bölge artık İsrail'in kontrolüne geçmiştir.
