Anadolu Selçuklu mirası: Burmalı Minare Camii

🔹 Anadolu pek çok medeniyete kucak açmış kadim bir yerdir. Birbirinden farklı devletlerin kuruluşuna ve yıkılışına şahit olmuştur. Bunlardan biri de Anadolu Selçuklu Devleti'dir. 🔹 O dönemler bu topraklarda, eşsiz mimari eserler inşa edilmiş ve bugüne ulaşması için büyük çabalar gösterilmiş. Bunlardan biri ise Amasya'daki Burmalı Minare Camii'dir. Türkistan'ın gözbebeği 10 cami AMASYA'DA ANADOLU SELÇUKLU İZLERİ 🔹 Burmalı Minare Camii ve hikayesini anlatmadan evvel, Anadolu Selçuklu devletinin Amasya'da hangi dönemler hüküm sürdüğüne bir göz atalım. 🔹 Tarihler 1071'i gösterdiğinde Malazgirt Savaşı ile birlikte Anadolu topraklarına egemen olunmuştur. Bu tarihten itibaren de başta Amasya, Tokat olmak üzere bu şehirlerde mimari eserler inşa edilmiştir. 🔹 II. Gıyaseddin Keyhüsrev ve Alaaddin Keykubat gibi Anadolu Selçuklu Devleti'nin önemli ve oldukça güçlü isimleri başta Konya olmak üzere; Sivas, Kayseri, Niğde, Tokat, Amasya illerimizde bizlere miras olarak kıymetli eserler bırakmışlardır. 🔹 İşte, bunlardan biri olan Burmalı Minare Camii, Selçuklu Sultanı Keykubad oğlu Gıyâseddin II. Keyhusrev'in emirlerinden Ferruh b. Selçuk tarafından inşa ettirilmiştir. Gıyâseddin II. Keyhusrev kimdir? II. Gıyaseddin Keyhüsrev, 1237-1246 arasında Anadolu Selçuklu Sultanı olmuş isimdir. Hüküm sürdüğü dönemde pek çok sosyal, bilimsel ve dinî kurum kurulmuş, büyük mimarlık eserleri inşa edildi. Çiniyle bezeli cami: Gökmedrese MAHKEME CAMİİ OLARAK DA BİLİNİYOR 🔹 Evvela ahşap olarak inşa edilen cami, 1590 yıllarında yaşanan depremde ardından 1602'deki yangında büyük hasar gördüğü Amasya'da bulunan belgelerde geçmektedir. 🔹 Aynı zamanda Mahkeme Camii olarak da bilinen yapı, zaman içinde pek çok yıkım yaşamıştır. Hacı Ahmed Efendi tarafından onarımdan geçirilen camiye, taştan bir minare yaptırılmıştır. 📍 BURMALI MİNARE CAMİİ 🔹 Onarımın ardından, Hıfzızâde Hacı Osman Fâik Efendi camiye bitişik bulunan türbenin üst katını kütüphane haline getirmiş, ancak daha sonra buradaki kitaplar dağıtılmıştır. 🔹 1646 yılında Amasya'ya yolu düşen Evliya Çelebi, caminin ahşap çatılı, ahşap minareli olduğundan bahsetmiştir. Hatta bir de 'hücre içindeki tabutlarında bittamam endamlarıyla duran birçok kadidler' bunları aktarmıştır. Dostluğun ve kardeşliği simgesi: Şirvanlı Camii 🔹 Zaman içinde geçirdiği onarımlardan sonra yine yalnızlığa terk edilen cami, 1930'lu yıllarda Ziraat Bankası'nın tarım aletleri ambarı olarak kullanılmıştır. 🔹 1962'de esaslı surette tamir edildiği gibi minaresi tamamlanmış ardından uygun koşullar sağlandığında ise ibadete açılmıştır. Kısaca en son halini bahsi geçen sene içinde aldığını söyleyebiliriz. BURMALI MİNARE CAMİİ'NİN MİMARİSİ 🔹 Burmalı Minare Camii, plan olarak Sivas'taki Divriği Ulu Camii ile Amasya'daki Torumtay Camii'ne büyük ölçüde benzemektedir. Caminin hiç şüphesiz en dikkat çeken özelliği burma bir minareye sahip olması. 🔹 Caminin kendisinden ziyade minarenin çokça kez yıkıldığını ve baştan inşa edildiğini biliyoruz. Burma şeklindeki minarenin Türkistan bilhassa Özbekistan'daki eserlerden esinlenerek, Osmanlı döneminde yapıldığı yine kayıtlarda geçen bilgilerden ediniyoruz. Tataristan'ın sembol camileri 🔹 Burmalı Camii'nin sembolü olan minare, 18. yüzyıla değil, Osmanlı dönemine ait. Minare, Selçuklu kümbetlerindeki gibidir yani köşeleri üçgen pahlı, kesme taştan bir kürsü üzerinde yüksekçe durmaktadır. 🔹 Tepeden aşağıya dönük sivri kabartmalar halinde başlayan yarım yuvarlak çubuklar ve aralarındaki yivler, bütün gövdede estetik bir hava oluşturmuştur. Cami ve türbeleriyle Doğu Türkistan 📍CUMUDAR TÜRBESİ 🔹 Burmalı Minare'nin hemen bitişiğinde yer alan türbe, Selçuklu mezar anıtlarının bir örneğidir. Cumudar Türbesi, cami ile birlikte inşa edilmiştir. 🔹 Bu türbe kayıtlı belgelere göre Hülâgû Han'ın torunu Cümûdâr b. Yeşmüt b. Hülâgû'ya aittir. Yanında da Amasya Emîri Abuşkay İşboğanuyan'ında kabri bulunur. 🔹 Amasya'da yer alan Burmalı Minare Camii ve Cumudar Türbesi, Anadolu'da Türk mimarisinin en erken ve değerli eserlerinden yalnızca biridir. Bu özelliği ile Anadolu'daki birçok esere de ilham olmuştur. 🔹 Yolunuz Şehzadeler şehri Amasya'ya düşerse muhakkak Burmalı Minare Camii'yi ziyaret edin. Amasya'nın incileri: Tarihi camiler