Bilinmesi gereken 20 İslami terim

Abadile: Sahabe döneminde ilimleriyle ve özellikle verdikleri fetvalarla meşhur olan Abdullah adlı dört sahabe hakkında kullanılan bir terim. Hz. Peygamberin sahabeleri arasında üç yüz kadar Abdullah adlı kişi bulunmaktaydı. Fakat bunların içinde geniş fıkıh kültürü ve fetvalarıyla ün kazanan dört sahabe abadile unvanıyla tanınmıştır. Bunlar: Abdullah b. Abbas, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Zübeyir ve Abdullah b. Amr'dır. DUA ETMENİN ÖNEMİNİ ANLATAN AYETLER Abdiyet: Allah'a, onun emirlerini yerine getirip yasakladığı şeylerden kaçınarak, içtenlikle kulluk ve ibadet etme, alçak gönüllülük, kişinin bir varlığa veya bir kimseye isyan etmeden, ondan yüz çevirmeksizin karşılıksız olarak itaat etmesi, kendi özgürlüğünü onun için sınırlayıp tam bir bağlılıkla onun emrine girmesi. PEYGAMBER EFENDİMİZ İLE İLGİLİ AYETLER Ahkâmışeriye: Şeriat hükümleri, dinî kurallar. Kur'an-ı Kerim ve hadislere dayanan hükümler, emir ve yasaklar. HAYATINIZA REHBERLİK EDECEK 40 HADİS Âliaba: Hz. Muhammed'in ev halkı. Hz. Peygamber'in kızı Hz. Fatıma, damadı Hz. Ali, torunları Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin. Hz. Muhammed, bir sabah namazından sonra kızı Hz. Fatıma'yı, damadı Hz. Ali'yi ve torunları Hz. Hasan ile Hz. Hüseyin'i abasının içine almıştır. Âliaba ismi, tarihteki bu olaydan sonra kullanılmaya başlamıştır. Amenna: 'İnandık, kabul ettik, doğrudur, böyledir.' anlamında onama kelimesi. 'Müminler: 'Ey Rabb'imiz! (Yalnızca sana) amenna derler, artık suçlarımızı bağışla ve bizi cehennemin azabından koru.' (Kur'an-ı Kerim 3/16) Kur'an-ı Kerim okunduktan sonra 'Sadakallahü'l-azîm (Allah mutlaka doğruyu söyler.)' denildiğinde okunan ayetlerin içeriğini kabul ettiğini belirtmek amacıyla dinleyenlerin kullandığı onama kelimesi. Bu söz, 'İnandık ve kabul ettik.' anlamında 'amenna ve saddakna' biçiminde de söylenir. Babıselam: Selam, esenlik, barış, güven kapısı. Kâbe'yi de içine alan Haremişerif'in kapılarından biridir. Hz. Muhammed, Hacerülesvet'in yerini belirlemek için, Kureyşlilerce hakem tayin edildiğinde bu kapıdan Kâbe'ye girmiş ve o tarihten itibaren bu kapıya 'Babıselam' adı verilmiştir. Hz. Peygamber, Kâbe'yi tavafa ve ziyarete geldiğinde genellikle bu kapıdan içeri girerdi. Medine'deki Mescidinebevi'de de aynı adı taşıyan bir kapı bulunmaktadır. Basübadelmevt: Her insanın ölümden sonra Allah'ın huzurunda hesap vermek üzere yeniden diriltilmesi. Öldükten sonra diriltilme konusu, Kur'an-ı Kerim'de birçok ayette anlatılmıştır. Bu konu, Kur'an-ı Kerim'in Allah'a imandan sonra üzerinde en çok durduğu ana konulardan biridir. 'Bir kimse şu dört şeye iman etmedikçe mümin olamaz. Bunlar: Allah'tan başka ilah olmadığına, benim, Allah'ın peygamberi olduğuma ve hakla gönderildiğime, ölüme ve basubadelmevte, kadere (hayır ve şerrin Allah'tan olduğuna inanma.)' (Hadis) Beytiatîk: Yeryüzünde yapılan ilk mescit, Kâbe. 'Sonra (hacılar, bıyıklarını, tırnaklarını kesmek, diğer temizlik ihtiyaçlarını gidermek suretiyle) kirlerinden arınsınlar, adaklarını yerine getirsinler ve Beytiatik'i tavaf etsinler.' (Kur'an-ı Kerim 22/29) 'Hac ve umre yapmaya gelen insanları günahlarından arındıran, özgürlüklerine kavuşturan.' anlamında Kâbe'nin adlarından biridir. Bidat: Sonradan olan, sonradan ortaya çıkan, türeyen inançlar, ameller. 'Sözün en hayırlısı Allah'ın kitabı Kur'an-ı Kerim'dir. Yolun en hayırlısı Hz. Muhammed'in yoludur. Kitap ve sünnete aykırı olarak sonradan çıkarılan her bidat sapıklıktır.' (Hadis) Hz. Peygamber döneminden sonra ortaya çıkan, dinî bir delile dayanmayan inanç, ibadet, fikir ve davranışlar. 'Allah, bidat sahibinin amellerini o kişi bidatini terk edene kadar kabul etmez. (Hadis) Cennetülbaki: Medine'de Hz. Peygamber tarafından kurulan ilk mezarlık. Hz. Muhammed tarafından mezarlık olarak kullanılmasına karar verilmeden önce Cennetülbaki, 'gargad' adı verilen bir tür çalılıkla kaplı bir yerdi. Resulullah arkadaşlarından vefat edenlerin defnedilmesi için bir yer aramış ve Baki mevkiini mezarlık olarak kararlaştırmıştır. Türkler arasında Cennetülbaki adıyla meşhurdur. Cennetülbaki'ye ilk defnedilen, muhacirlerden Osman b. Mazun'dur. Daha sonra vefat eden bir kimsenin nereye defnedileceği sorulduğu zaman Hz. Peygamber 'Ahirete ilk gidenimiz olan Osman b. Mazun'un yanına.' buyurmuştur. Ensar'dan Cennetülbaki'ye ilk defnedilen ise Esad b. Zürare'dir. Cennetülbaki, günümüzde de Medine'de mezarlık olarak kullanılmaktadır. Cevamiulkelim: Kelimeleri, ifadeleri toplayan, az sözle çok şey anlatan özlü sözler, Kur'an-ı Kerim. Kur'an-ı Kerim'in özelliklerinden birisi de hem lafız hem de anlam olarak mucize olmasıdır. Söz söyleme sanatının en güzel örneklerini sunan Kur'an-ı Kerim, tüm insanlara kendisinin bir benzerinin yapılamayacağı; hatta en kısa suresinin bile insanlar tarafından söylenemeyeceği konusunda meydan okumuştur. Kur'an-ı Kerim'e bu üstünlüğü veren niteliklerden birisi de cevamiulkelim olmasıdır. Tek bir cümlede derin anlamları içermesi ve bir cümle ile ilgili ciltler dolusu tefsir yapılması, Kur'an-ı Kerim'in cevamiulkelim olmasının bir göstergesidir. 'Az kelime ile çok zengin anlamlar içeren sözler söylemesi.' anlamında Hz. Peygamber'in sıfatı. '…Bana cevamiulkelim verildi…' (Hadis) Dai: Davet eden, çağıran, tebliğ eden. '(Sana gelince) Ey Peygamber, unutma ki biz seni (hakikatin) bir şahidi, bir müjdecisi, bir uyarıcısı ve (herkesi) onun izniyle Allah'a dai ve ışık saçan bir kandil olarak gönderdik.' (Kur'an-ı Kerim 33/45-46) Dainin dua eden anlamı da vardır. 'Eğer kullarım sana benim hakkımda sorarlarsa (bilsinler ki) ben (onlara) çok yakınım; dainin yakarışına her zaman karşılık veririm. Öyleyse onlar da çağrımı kabul edip bana inansınlar ki doğru yolu bulabilsinler.' (Kur'an-ı Kerim 2/186) Dârülerkam: Mekke döneminde Hz. Peygamber'in, Müslümanlara İslam'ı anlattığı, gelen vahyi tebliğ ettiği, topluca ibadet veya çeşitli görüşmelerin yapıldığı ve İslami eğitimin verildiği Erkam b. Ebi'l-Erkam'ın evi. Erkam b. Ebi'l-Erkam İslam'ı ilk kabul edenlerdendir. Kendisi, yedinci Müslüman olduğunu söylemiştir. Başta Bedir ve Uhut olmak üzere bütün savaşlara katılmıştır. Hz. Erkam, evini İslam'ın ilk yıllarında Hz. Peygamber'e ve ilk Müslümanlara bir sığınak olarak açmıştır. İslam'a gönül verenler orada toplanıp cemaat hâlinde namaz kılmışlardır. Dinî hükümleri Müslümanlar burada öğrenmişlerdir. Hz. Muhammed, Hz. Ömer Müslüman olduktan sonra bu evden ayrılmıştır. Yapmış olduğu hizmetlerden dolayı Müslümanlar arasında Erkam'ın evi hep saygıyla anılmıştır. Daha sonra Hz. Erkam bu evi Müslümanlara vakfetmiştir. Haremişerif'in çevre düzenlemesi sırasında bu ev Harem'in sınırları içerisinde kalmıştır. Dârülkurra: Kur'an-ı Kerim okuma ilmini uzmanlık derecesinde öğreten okul. Dârülkurrada, Kur'an-ı Kerim'deki kelime ve cümlelerin okunuşlarıyla ilgili incelikler ve adına ilmi kıraat denilen bilgiler öğretilmiştir. Efâlimükellefin: Dinen sorumluluk çağına gelmiş bireylerin iyi ve kötü olan bütün davranışları ve bunlarla ilgili hükümler. Allah'ın yapınız veya yapmayınız şeklinde isteklerine muhatap olan insanların yapmış olduğu iş ve davranışlar. Efalimükellefin farz, vacip, sünnet, haram, mekruh, müstehap, mubah ve müfsit gibi bölümlere ayrılır. Ehl-i kur'an: Kur'an-ı Kerim'i çok okuyanlar, hafız, Kur'an-ı Kerim'i ezberleyen ve böylece Allah'a dost olan kişiler. Ayrıca okuduğu sure ve ayetleri düşünen, anlayan ve ayetlerden çıkardığı sonuçları samimiyetle hayatına yansıtan ve başkalarının da yaşaması için diğer insanlarla paylaşanlar anlamı da bulunur. Fahrikâinat:'Bütün varlıkların övünç ve gurur duyduğu kimse.' anlamında Hz. Muhammed için kullanılan bir saygı ve sevgi sözüdür. Fakr: Kulun Allah'tan başka hiçbir şeye ihtiyaç duymaması, insanın iç zenginliğini sağlama sürecinde zorunlu ihtiyaçlarını karşılayacak imkânlardan yoksun olması ve kendisini her zaman Allah'a muhtaç hissetmesi. Habibullah: 'Allah'ın en sevgili kulu.' anlamında Hz. Muhammed için kullanılan saygı ve hürmet ifadesi, Hz. Peygamber'in sıfatlarından biri. 'Ya Habiballah bize imdad kıl,/Son nefes didarın ile şad kıl.' Hablullah: Kur'an-ı Kerim; Allah'ın peygamberlerine bildirmiş olduğu vahiy. 'Hep birden topluca hablullaha sarılın, ayrılığa düşmeyin. Allah'ın üzerinizdeki nimetlerini hatırlayın.' (Kur'an-ı Kerim 3/103) Allah'ın dini; İslam, Allah'ın ahdi; sözü, koyduğu kurallar, Hz. Peygamberin sünneti, hayırda ve güzelde bir araya gelen, her türlü kötülüğe tavır alan insanlar topluluğu anlamları da bulunur.

Bilinmesi gereken 20 İslami terim

ABADİLE