Fitre nedir? Fitre ne zaman ve nasıl verilir?

FİTRE NEDİR? 🔸 Fıtır sadakası olarak da bilinen fitre, Müslümanlara vaciptir yani yerine getirilmesi gerekmektedir. Fitre; Ramazan ayı ile bütünleşen orucu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrüdür. 🔸 Dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen Müslüman'ın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır. FİTRE NE DEMEK? 🔸 Fitre, Arapça kökenli bir kelimedir ve fıtra sözcüğünden türemiştir. Fitre; 'Ramazan ayı sonunda, şer'an zengin sayılan bütün Müslümanların bayramdan sonraya bırakmamak şartı ile fakirlere vermeleri vâcip olan sadaka' manasına gelir. 🔸 Fitre ile ilgili bir hadis şöyledir; İbn Abbas (RA) şöyle der: 'Resûlullah fitreyi, oruç tutanı anlamsız ve çirkin davranışlardan temizlesin, fakirlere de yiyecek bir lokma olsun diye farz kılmıştır.' (Müsned, V, 432) FİTRE VERMENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 🔸 Fitre vermenin yükümlülüğü vardır ancak bu yükümlülük belirli şartlar dahilindedir. Nasıl namaz kılmak için mükellefiyet çağına erişmesi gerekmektedir. 🔸 Kişi, kendisinin ve ergenlik çağına ulaşmayan çocuklarının fitrelerini vermekle yükümlüdür. Hz. Peygamber, büyük-küçük, kadın-erkek her Müslüman'a fitrenin gerektiğini ifade etmiştir. (Ebu Davud, Zekat, 20) Mükellefiyet çağı ne demek? Mükellefiyet çağı; kişinin baliğ olması, yani bülûğa ermiş olması manasına gelmektedir. FİTREYİ KİMLER VEREBİLİR? 🔸 Fitre vermek için mükellefiyet çağı tamamlanmış ise bir sonraki aşamalar Ramazan ayının sonuna yetişmesi ve belli miktarda mülke sahip olmasıdır. 🔸 Temel ihtiyaçlarından başka en az nisap miktarı (80.18 gr. altın veya bu değerde) artıcı olsun veya olmasın bir mala sahip bulunan her Müslüman'ın yerine getirmesi gereken mali bir ibadettir. HANEFİ MEZHEBİNE GÖRE FITIR SADAKASI 🔸 Fitre bir diğer ismiyle fıtır sadakasının Ramazan ayı içerisinde verilmesi müstehab görülmüştür. Bununla birlikte Hanefi mezhebine göre fıtır sadakasının Ramazan ayından önce verilmesi de caizdir. (Molla Hüsrev, Düreru'l-Hükkâm, 1/195; İbn Abidin Reddü'l-Muhtar, 2/367) 🔸 Bunlardan ötürü fitre vermesi gereken kimseler, doğal afet vb. durumlarda fitrelerini Ramazan ayından önce de verebilirler. ŞAFİÎ MEZHEBİNE GÖRE FITIR SADAKASI 🔸 Şâfiî mezhebine göre ise fıtır sadakası vermek 'farz'dır ve bununla yükümlü olmak için nisap miktarı mala sahip olmak şart değildir. (Şirbînî, Muğni'l-muhtâc, I, 594) Buna göre temel ihtiyaçlarının yanı sıra bayram günü ve gecesine yetecek kadar azığa sahip zengin-fakir her Müslüman fitre ile yükümlüdür. (Şirbînî, Muğni'l-muhtâc, I, 594) 🔸 Ayrıca varlıklı kimsenin Müslüman olan eşi, çocukları, ana-babası ve diğer yakınları için de sadaka-i fıtır vermesi gerekir. (Şirbînî, Muğni'l-muhtâc, I, 595; İbn Rüşd, Bidâye, I, 279-280) FITIR SADAKASI VERME DURUMU 🔸 Kişi kendisinin ve ergenlik çağına ulaşmamış çocuklarının fitresini vermekle yükümlüdür. (Kâsânî, Bedâî', II, 70) Buna karşılık olarak kişinin ana-babası, büyük çocukları, karısı, kardeşleri ve diğer yakınları için fitre ödeme zorunluluğu bulunmamaktadır. (Kâsânî, Bedâî', II, 70, 72) 🔸 Ancak vekâletleri olmadığı hâlde bu kişiler için ödeme yapsa geçerli olur. Yani bir zorunluluğu bulunmamak ile birlikte asla yapılmaz diye bir şey de yoktur. RAMAZAN FİTRESİ NE ZAMAN VERİLİR? 🔸 Fitre, Ramazan Bayramı'nın birinci günü tan yerinin ağarmasıyla vâcip olur yani uygun olur. Birlikte, fakirlerin bayram ihtiyaçlarını karşılamaları için Ramazan ayı içinde de verilebilir. Bu bakıldığında daha uygundur. 🔸 Hadislerde fitre miktarı, buğday, arpa, hurma veya üzümden Hz. Peygamber (SAV) döneminde kullanılan ölçü birimi esas alınarak belirlenmiştir. 2024 FİTRE MİKTARI AÇIKLANDI 🔸 Fıtır sadakasının bu sayılan ürünlerden belirlenmesinde, o dönem ki toplumun ekonomik şartları ile temel gıda maddelerinden hareketle kişinin günlük gıda ihtiyacının dikkate alındığı anlaşılmaktadır. 🔸 21. yüzyılda durumlar değişmiş olsa da Peygamberimizin (SAV) izinden gidilmektedir. Tüm bunların neticesinde 2024 yılı fıtır miktarı belirlendi. Oldukça merak edilen bir husustu. 2024 FİTRESİ NE KADAR OLDU? ➡ Konu ile ilgili hadis-i şerifler, mevcut sosyo-ekonomik hayat şartları ve bir kişinin günlük gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak ülkemizde fitre miktarının 2024 yılı Ramazan ayı için 130 TL olarak belirlenmesine, ➡ Bu meblağın nakdi olarak verilebileceği gibi gıda vb. maddelerden aynî olarak da verilebileceğine, ➡ Belirlenen bu meblağın, aynı zamanda günlük oruç fidyesi bedeli olduğuna, ➡ Bunun yanında her bir mükellefin, günlük gıda harcamalarına denk düşecek bir meblağı fitre olarak verebileceğine, Oy birliğiyle karar verildi.