İçimizdeki düşman: Riya

🔸 Saygınlık kazanma, kabul görme, kendini tatmin etme gibi manalara delalet eden riya, insanın var olduğunu görünme kültü üzerinden tarif etmesi olarak kabul edilir. 🔸 Bilhassa ibadetler üzerinde gerçekleşen bu eylem, kişinin amellerini yediği gibi onu manen aşağıya çekerek tatminsizlik ve aldatıcı duygulara sürükler. Dini konularda yol gösterici cevaplar Ey iman edenler! Allah'a ve âhiret gününe inanmadığı halde malını insanlara gösteriş yapmak için harcayan kimse gibi sadakalarınızı başa kakmak ve incitmek suretiyle boşa çıkarmayın. O kimsenin misali, üzerinde toprak bulunan düzgün ve yalçın bir kayadır; kayanın üzerine şiddetli bir yağmur yağmış, onu çıplak halde bırakmıştır. Bu gibilerin kazandıkları hiçbir şeyden istifadeleri olmaz ve Allah, inkârcı topluluğa hidayet vermez. Bakara Suresi 264. Ayet Bakara Suresi 264. Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın Bakara Suresi 264. Ayet Tefsiri ➡ Malî yardımın, infak ve sadakanın Allah rızâsı için yapılmış olmasının kesin işareti, yardım yapılan kimseden hiçbir menfaat beklememek, onu yardım sebebiyle minnet altında tutmamak, incitmemek, hiç böyle bir şey olmamış gibi davranmaktır. Büyük ecri bu şekilde verenler alacak, korku ve üzüntüden kurtulma saadeti de bunların olacaktır. Vâhidî'nin rivayetine göre 262. âyet Hz. Osman ve Abdurrahman b. Avf'ın, Tebük Seferi öncesinde orduya yaptıkları yardım vesilesiyle gelmiştir. Bu iki büyük sahâbîden birincisi savaş araç ve gereçleri olmayan bütün gazilerin bu ihtiyaçlarını karşılamış, ikincisi de servetinin yarısını bağışlamıştır (Esbâbü'n-nüzûl, s. 61). Kendisine sadaka verilecek kişiye karşı takınılacak tavır bir şekilde onu incitecekse bunu vermek yerine uygun sözler söylemek ve ihtiyacını arzeden kişiyi hoş görmek, durumunu başkalarına duyurmamak mânevî sonuç, ecir ve ahlâkî davranış olarak tercih edilmektedir. İnsanları, sadaka ve malî yardım yüzünden minnet altında bırakmaya ve incitmeye kalkışanların bu davranışı, Allah'a ve âhirete iman etmeyen, başkalarına gösteriş olsun diye veya kişiden menfaat beklediği için harcama yapan kimselerin davranışlarına benzetilmiş, bunun da semere ve sonucu kaya misaliyle anlatılmıştır. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 🔸 Ka'b İbnu Mâlik (RA) anlatıyor: 'Resûlullah (SAV)'ın şöyle söylediğini işittim: 'Kim âlim geçinmek, sefihlerle münâzara yapmak ve halkın dikkatlerini kendine çekmek gibi maksadlarla ilim öğrenirse Allah o kimseyi cehenneme atar.' [Tirmizî, İlm 6, (2656).] Resul-i Ekrem'in (SAV) hadis-i şeriflerini okumak için tıklayın Siz hangi hayrı yapsanız ve hangi adakta bulunsanız şüphesiz onu Allah bilir. Zalimlerin ise (gerçek ve samimi) yardımcıları yoktur. Bakara Suresi 270. Ayet Bakara Suresi 270. Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın Bakara Suresi 270. Ayet Tefsiri ➡ 'Samimi yardımcıları olmayan zalimler'den maksat, özellikle yoksullara ilgi göstermeyen, ihtiyaç sahiplerine yardımcı olmayan, servetin sahipleri üzerine borç, ihtiyaç sahiplerine hak olan zekât, nafaka ve sadakayı onlardan esirgeyen kimselerdir. Kur'an dilinde zalimin mânalarından biri de haksızlık eden, borcunu ödemeyendir. Böyle kimselerin yakın çevrelerinde bulunanlar bile onlardan memnun olmazlar, onlardaki haklarını zorla veya gizlice almaya çalışırlar (adak hakkında bilgi için bk. Hac 22/29). Kaynak : Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 1 Sayfa: 425-426 Tefsirin devamını okumak için tıklayın 🔸 Hz. Ebû Hüreyre (RA) anlatıyor: 'Resûlullah (SAV) bir gün: 'Hüzün kuyusundan Allah'a sığının!' buyurdular. Oradakiler: 'Ey Allah'ın Resûlü! Hüzün kuyusu da nedir?' diye sordular. 'O, dedi, cehennemde bir vâdidir; cehennem, o vâdiden her gün yüz kere Allah (CC)'a sığınma taleb eder.' 'Ey Allah'ın Resûlü! denildi, oraya kimler girecek?' 'Oraya dedi, amellerinde riya yapan kurrâlar girecektir!...' [Tirmizî, Zühd 48, (2384).] Resul-i Ekrem'in (SAV) hadis-i şeriflerini okumak için tıklayın Sanma ki yaptıklarından memnun olanlar, yapmadıklarıyla övülmekten hoşlananlar, evet, sanma ki onlar azaptan kurtulacaklardır! Onlar için elem verici bir azap vardır. Âl-i İmrân Suresi 188. Ayet Âl-i İmrân Suresi 188. Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın Âl-i İmrân Suresi 188. Ayet Tefsiri ➡ Rivayete göre Hz. Peygamber yahudileri çağırarak onlara bir mesele sormuş, yahudiler sorunun gerçek cevabını gizleyerek kasten yanlış cevap vermişler; sorusunu cevaplandırdıkları için Hz. Peygamber'in kendilerini takdir etmesini beklerlerken gerçeği gizledikleri için de sevinmişlerdi. İşte âyet onların bu tutarsızlıklarını yüzlerine vurmuştur (Buhârî, 'Tefsîr', 3/16). Bir başka rivayete göre âyet çeşitli bahanelerle Hz. Peygamber'in seferlerine katılmadıkları, bundan dolayı memnun da oldukları halde katılmış gibi övülmelerini bekleyen münafıklar hakkında inmiştir (Buhârî, 'Tefsîr', 3/16). Sebep ne olursa olsun âyetin hükmü mümin, kâfir ve münafıklardan böyle bir karakter taşıyan herkes için geçerlidir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 🔸 Ebû Hüreyre (RA)'den bir rivâyete göre, Resûlullah (SAV) şöyle buyurmuştur: 'Kıyamet gününde, Allah nazarında en kötü olanlardan bir kısmını da ikiyüzlülerin teşkil ettiğini göreceksiniz. Bunlar bazılarına bir yüzle, diğer bazılarına da başka bir yüzle giden insanlardır.' [Buhârî, Edeb 52; Müslim, Fedâil 199, (2526); Muvatta, Kelâm 21, (2, 991); Tirmizî, Birr 78, (2026); Ebû Dâvud, Edeb 39, (4872).] Resul-i Ekrem'in (SAV) hadis-i şeriflerini okumak için tıklayın Ve bunlar Allah'a ve âhiret gününe inanmadıkları halde mallarını, insanlara gösteriş için sarf edenlerdir. Bir kimsenin arkadaşı şeytan olursa o ne kötü bir arkadaştır! Nisâ Suresi 38. Ayet Nisâ Suresi 38. Ayeti dinlemek ve okumak için tıklayın Nisâ Suresi 38. Ayet Tefsiri ➡ Buradan itibaren yedi âyette, sûrenin ana konuları arasında bulunan cemiyet düzeni, bu düzenin harcı durumundaki yapıcı sosyal ilişkiler, yakından uzağa doğru insanlara iyi davranmak, maddî ve mânevî yardımda bulunmak, bunları gösteriş için değil, sırf Allah rızâsı için yapmak ve böylece cemiyet halinde dünya hayatını yaşarken de bir olan Allah'a kulluğu gerçekleştirmek tavsiye ve teşvik edilmektedir. Allah'a başkasını ortak koşmak (şirk) birisi inançta, diğeri amelde ve davranışta olmak üzere iki çeşittir. İnançta şirk, Allah'tan başka bir varlığın tanrı olduğuna veya Allah'a mahsus sıfatlardan bir kısmını taşıdığına inanmakla olur. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 🔸 'Ümmetim hakkında en çok korktuğum şey, Allâh'a şirk koşmaktır. Bu sözümle onların Ay'a, Güneş'e veya puta tapacaklarını kasdetmiyorum. Beni korkutan asıl şey, Allâh'ın rızâsının dışındaki gâyeler için yapılacak ameller ve gizli şehvetlerdir (riyâ ve gösteriş duygularıdır).' (İbn-i Mâce, Zühd, 21) Resul-i Ekrem'in (SAV) hadis-i şeriflerini okumak için tıklayın Onlar halka gösteriş yaparlar. Maûn Suresi 6. Ayet Maûn Suresi 6. Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın Maûn Suresi 6. Ayet Tefsiri ➡ Yukarıda insanlara karşı insanlık görevini yerine getirmeyenler kınanmıştı; burada ise Allah'a karşı gerçek anlamda kulluk görevlerini yerine getirmeyenler eleştirilmektedir. Burada namaz kılmalarına rağmen kınananların olumsuz tutumlarına üç örnek sıralanmıştır: a) Namazlarının özünden uzak olmaları, b) İbadetlerinde halka gösteriş yapmaları, c) Hayra engel olmaları. '(Namazlarının) özünden uzaktırlar' diye çevirdiğimiz sâhûn kelimesinin sözlük anlamı 'unutanlar' olup bu bağlamda, 'namazlarını vaktinde kılmayanlar' şeklinde yorumlayanlar bulunmuşsa da Taberî, bizim de meâlde esas aldığımız yorumunda sâhûn kelimesini, 'namazı ciddiye almayanlar, başka şeylerle meşgul olmayı namaz kılmaya tercih edenler' şeklinde anlamanın daha isabetli olduğunu, bunun vaktinde kılınmaması veya büsbütün terkedilmesiyle ilgili yorumu da kapsadığını belirtmiştir. Tefsirin devamını okumak için tıklayın 🔸 Rasulullah Efendimiz (SAV) bir defasında: '–Sizin için en çok korktuğum şey, küçük şirktir.' buyurmuştu. Yanındakiler: '–Küçük şirk nedir ey Allâh'ın Rasulü?' diye sordular. Rasulullah Efendimiz (SAV) şu cevabı verdi: '–Riya, yani gösteriştir. Kıyamet günü insanlar amellerinin karşılığını alırlarken, Allah Teala riya ehline: ≪–Dünyadayken kendilerine murailik yaptığınız/amellerinizi göstermek istediğiniz kimselere gidin! Bakın bakalım onların yanında herhangi bir karşılık bulabilecek misiniz?≫ buyurur.' (Ahmed, V, 428, 429) Resul-i Ekrem'in (SAV) hadis-i şeriflerini okumak için tıklayın