Kur’an-ı Kerim ışığında ev ve mimarisi

🔹 Kur'an-ı Kerim, hayatımızın her noktasına nüfuz eden ilahi hitaptır. Siyasetten ekonomiye sosyal yapıdan konuşma adabına kadar hemen her konuda yüce dinimiz bize bir yol çizmiştir. 🔹 Cenab-ı Hak, her bir emrinin arkasına toplumsal hayatı ve insani ilişkileri dipdiri ayakta tutacak hikmetler derc etmiştir. 🔹 Kur'an-ı Kerim'in düzenlediği, kural ve duruş getirdiği alanlardan birisi de ev, diğer tabirle yuvadır. Evlerimiz gerek mimari özellikleriyle gerekse sosyolojik yapısıyla İslam'ın şekillendirdiği toplumun en temel yapı taşıdır. Tarihte 'ev' imgesi: Peygamberimizden ev hakkında nakledilen hususlar 🔹 Evlerimiz toplumumuzda canlandırmak istediğimiz kavramların hayat bulduğu veya ahlaki çözülmenin başladığı noktadır. 🔹 Bu yönüyle ev; İslam'ın dert edindiği, üzerine toplumu ayakta tutmak için gereken davranış ve ideallerin ekildiği bir toprak mahiyetindedir. 🔹 Evin anlamına ve mahiyetine dair zikrettiğimiz bu hususiyetler, bir ülkeyi ve toplumu bozmak, içinde oldukları ulvi manadan uzaklaştırmak gayesinde olan kötü kuvvetlerin ilk olarak aileye saldırmasının ve tahrip etmesinin ne denli stratejik hamle olduğunu da ortaya koyar. 🔹 Bu minvalde evlerimiz, inancımızı savunduğumuz, kültürümüzü muhafaza ettiğimiz kaleler olarak öne çıkar. Geçmişten günümüze geleneksel Türk evleri 🔹 Evin mimarisinin aile arası iletişimde, kültürel aktarımın kuvvetlenmesinde, ahlaki kavramların bütünleştirilmesinde, akrabalık bağlarının pekiştirilmesinde önemli bir yeri vardır. 🔹 Yaşadığımız mekanın bir yuvaya yani; çocuğun şefkat, annenin merhamet, babanınsa güven bulabildiği bir ortama dönüşmesi sadece Kur'an'ın emirlerinin eve yansıması ve yaşatılması ile mümkün olur. Üzerine en çok düşünülen ev: Heidegger'in kulübesi 🔹 Evin dinimize göre mimarisinde ve inşasında değinilecek tek şey helanın kıbleye doğru olup olmadığı meselesi değildir. Asıl mesele mahremiyet gibi önemli hususlarının gerektiği gibi yaşanabilmesine olanak tanıyıp tanımadığıdır. 🔹 İlk başta göze küçük gibi görünen bu yansıma, toplumda büyük bir değişmeye yol açabilecek ehemmiyette bir potansiyele sahiptir. Osmanlı Türk mimarisini karanlıktan çıkaran ışık: Ekrem Hakkı Ayverdi 🔹 Müslüman aile için ev mimarisinde en önemli kavram mahremiyettir. Zira mahremiyet, aile içerisinde, akraba ilişkilerinde saygı ve hürmetin ayakta kalmasını sağlayan yegane öğedir. 🔹 Mahremiyet öncelikle mahalle ölçeğinde yerleştirilmesi ve yaşanması gereken bir değerdir. Osmanlı şehir yapılanmasına bakıldığında Türk evleri, sokakla sosyal bir ilişki içerisinde olmakla beraber, sokakla arasında aile özelinin dışarıya yansımasını engelleyen bir mahremiyet duvarını da barındırır. Kadim kültürün zinde mirası: İstanbul mimarisi 🔹 Evin içerisinde yatak odasının ve dinlenme mahallerinin bireylere mahsus olup başkaları tarafından görülmez. Girişten itibaren yaşam alanları birbirinden ayrılır ve farklı kapılardan buralara geçilmesi önem taşır. Bu sayede misafirliğe gelen aile, ev sahibinin özeline şahit olmadan konuk edileceği yere geçebilir. 🔹Mahremiyetin ikinci bir ayağı ise aile bireyleri arasındaki özeli korumayı sağlayacak, banyo gibi ıslak hacimlerin ana mekandan ve ortak kullanımdan ayrılmasıdır. 🔹 Bilhassa anne ve baba için ev içerisinde yatak odasına bağımlı bir ıslak hacimin yerleştirilmesi hürmet ve saygının sürdürülebilirliği bağlamında anlamlı bir konumlandırmadır. Zorunlu ortaklık: Apartman 'Biz de Musa ve kardeşine: Kavminiz için Mısır'da evler hazırlayın ve evlerinizi namaz kılınacak yerler yapın, namazlarınızı da dosdoğru kılın. (Ey Musa!) Müminleri müjdele! diye vahyettik.' 'Allah size evlerinizi huzur yeri yaptı; hayvanların derisinden gerek yolculuk gününüzde gerekse ikamet gününüzde kolaylıkla taşıyabileceğiniz barınaklar yapmanızı; kezâ bir süreye kadar onların yünlerini, yumuşak tüylerini, kıllarını ev ve giyim eşyasıyla ticaret malı olarak değerlendirmenizi sağladı.' 🔹 Osmanlı şehir yapılanmasının en önemli parçası ve aynı zamanda sosyal ilişkilerin kültürel aktarıcısı olan Türk evinin, 20. yüzyıl başları itibariyle yerini yeni yaşam birimleri olan konutlara ve apartmanlara bırakması, toplumsal yaşantıda büyük bir değişiklik doğurmuştur. 🔹 Birkaç aileli yaşamdan çekirdek aile yapısına dönüşüme sebep olan bu değişim, akrabalık ilişkilerini de büyük ölçüde olumsuz etkiler. 🔹 Oysa sıla-i rahim Resul-i Ekrem Efendimizin (SAV) üzerinde durduğu ve müminlere de salık verdiği çok önemli bir kültürel ve dini hassasiyettir. Eşsiz bir mimari malzeme: Kerpiç 🔹 Evlerimizde yapacağımız Müslümanca değişiklikler ve tasarımsal yönlendirmeler yuvalarımızın huzur, saadet ve refahın yükseldiği, dini değerlerin had safhada yaşandığı mekanlar olmasını sağlar. 🔹 Bu meyanda her Müslümana düşen; evini, mahremini ve dini hassasiyetini daimi olarak savunmak ve ahlaken yüksek mertebelerde olan imanlı evlatlar yetiştirmektir. Yeryüzünü kaplayan afet: Betonarme