Kur'an-ı Kerim'de geçen iki büyük savaş

Huneyn Savaşı, 630 yılında yarımadadaki putları temizlemek isteyen inananlarla putperest Hevâzin kabilesi arasında gerçekleşti. Hevâzin kabilesi ile Kureyş arasında cahiliye döneminden kalma bir husumet vardı. Hevâzin kabilesi, Kureyş'e mensubiyeti nedeniyle Peygamber Efendimizin getirdiği İslam'a yöneldi. Hevâzin kabilesi, Hudeybiye Antlaşması'nın yol emniyetiyle ilgili hükümlerini ihlâl ettiklerinden dolayı Hz. Peygamber üzerlerine bazı küçük askeri birlikler gönderdi. Fakat bu kabilenin kin ve düşmanlıkları artarak devam etti. Bundan dolayı da Peygamber Efendimizin Mekke'nin fethinden sonra en önemli hedeflerinden biri haline geldi. İslam orduları, Mekke'nin fethi için yola çıktıklarında, Hevâzin kabilesi ordunun kendileri için seferi çıktığını düşünmüş bu yüzden de hazırlanmaya başlamıştı. İslam orduları Arc bölgesine geldiğinde onlardan bir casusu ele geçirip kabilenin durumu öğrendi. Müslümanların yarımadayı putlardan temizlemesi, putperest Sakiflileri telaşlandırdı ve Hevâzin kabilesine katıldılar. Peygamber Efendimiz, bu kabilelerin topladığını haberini alınca hemen savaş hazırlıklarına başladı ve Mekke'nin fethinden on yedi gün sonra 27 Ocak 630 tarihinde 12.000 askerle yola çıktı. İslâm ordusunda Ümmü Umâre, Ümmü'l-Hâris ve Ümmü Süleym gibi hanım sahabeler de bulunuyordu. 1 Şubat'ta başlayan şafak vakti başladı. Havanın henüz karanlık olmasından dolayı, düşmanların yerini tespit etmek oldukça zordu. Öcü birlikler ise ürken at ve develer yüzünden geri çekilmeye başladı. Bundan dolayı kısa bir süre sonra Peygamber Efendimizin etrafından muhacir, ensar ve ehl-i beytten çok az kişi kaldı. Kur'an-ı Kerîm'de bu bozgunun 12.000 kişilik ordudan gurur duyan bazı Müslümanların kendilerine çok güvenmeleri ve böbürlenip övünmeleri sebep olduğu belirtilir. 'And olsun ki Allah size birçok yerde ve sayınızın çokluğundan dolayı övündüğünüz, fakat çokluğunuzun size fayda vermediği, yeryüzünün bütün genişliğine rağmen dar gelip de sonunda arkanızı dönüp kaçtığınız Huneyn Savaşı'nda da size yardım etmişti' (et-Tevbe 9/25). Bozgun neticesinde dağılan orduyu toplamak için Peygamber Efendimiz, 'Ey insanlar, nereye gidiyorsunuz? Bana geliniz! Ben Allah'ın elçisiyim. Ben Abdullah'ın oğlu Muhammedim!' diye seslendi. Sesinin gürlüğüyle tanınan Abbas'ın Peygamber Efendimizin söylediklerini tekrarlaması üzerine kaçanlar geri döndü ve tekrar hücum edildi. Bundan sonra Allâh Resûlü, ellerini açıp: 'Allah'ım! Bana olan zafer vaadini ihsân buyur!' niyazında bulundu. Tıpkı Bedir Harbi'ndeki gibi yerden elleriyle bir avuç toprak alarak düşman saflarına doğru attı ve ashâb-ı güzîne: 'Haydi, şimdi sıdk u sadâkatle hücûm ediniz!' buyurdu. (Müslim, Cihâd, 76-81; Ahmed, III, 157, V, 286; İbn-i Hişâm, IV, 72; Vâkıdî, III, 897-899) Mağlup olan Hevâzin ordularından bir kısmı Tâif'e, bir kısmı Nahle'ye gitti, bir kısmı da Evtâs'ta ordugâh kurdu. Peygamber Efendimiz, kaçan düşmanların takip edilmesini buyurarak, esir ve ganimetleri de Cîrâne'ye sevk ettirdi. Harekâtı tamamlamak üzere Ebû Âmir'in kumandasında bir kuvveti, Evtâs Vâdisi'ne gönderirken, kendileri de İslâm ordusuyla birlikte Tâif'e yöneldi. Resûlullah haram ayların yaklaşması nedeniyle kuşatmayı kaldırdı. Büyük bir zaferle sonuçlanan savaşta bu hususa şöyle işaret edilir: 'Bozgundan sonra Allah peygamberine ve müminlere sükûnet veren rahmetini indirdi; sizin görmediğiniz ordular gönderdi ve münkirleri kahrederek azap verdi ki işte kâfirlerin cezası budur' (et-Tevbe 9/26). 'Andolsun ki Allah size birçok yerde ve sayınızın çokluğundan dolayı övündüğünüz, fakat çokluğunuzun size fayda vermediği, yeryüzünün bütün genişliğine rağmen dar gelip de sonunda arkanızı dönüp kaçtığınız Huneyn Savaşı'nda da size yardım etmişti.' Tevbe Suresi 25. ayet Bozgundan sonra Allah peygamberine ve müminlere sükûnet veren rahmetini indirdi; sizin görmediğiniz ordular gönderdi ve münkirleri kahrederek azap verdi ki işte kâfirlerin cezası budur. Tevbe Suresi 26. ayet Müslümanlar ile Mekkeli müşrikler arasındaki ilk savaş olan Bedir Gazvesi, İslam tarihi açısından oldukça önemliydi. Bu gazve, savaşın yapıldığı kasabanın adıyla anıldı. Bedir, Mekke'den gelip Medine'den geçerek Suriye'ye kadar uzanan yol üzerindeydi. Bu konak yerinde her yıl Zilkade ayında kurulan panayır kasaba halkına önemli gelir sağlardı. Ebû Süfyân idaresinde Mekkeli müşriklerden oluşan büyük ticaret kervanı Şam'a gitti. Peygamber Efendimiz bunu haber alınca ashabını topladı ve Mekke'de bıraktıkları mallarına karşılık bu kervanın mallarını ele geçirmeye davet etti. Sancaktarlık görevine Mus'ab b. Umeyr, Hz. Ali ve Sa'd b. Muâz'ın tayin edildiği İslâm ordusunun sayısı, yetmiş dördü muhacir, geri kalanı ensardan olmak üzere 305 idi. Orduda yetmiş deve ve iki de at bulunuyordu. Suriye'den dönerken baskının haberini alan Ebû Süfyân Kureyşlilerden yardım için Mekke'ye bir haberci gönderdi. Bedir'den uzak olan sahil yolunu kullandı. Kureyş kabilesinin hemen bütün kollarından toplanan 1000 kişi Ebû Cehil kumandasında Mekke'den yola çıktı. 700 deve, 100 de atan oluşan müşrik ordusu toplandı. Bedir yakınında ordusuyla konaklayan Hz. Peygamber, kervan hakkında bilgi toplamak üzere Zübeyr b. Avvâm, Hz. Ali ve Sa'd b. Ebû Vakkas'ı Bedir kuyularına gönderdi. Peygamber Efendimiz bu sırada Mekkeli müşriklerin Bedir'e geldiklerinden haberi yoktu. Kur'an-ı Kerîm'de de iki ordunun Bedir'e geldiklerinde birbirlerinden habersiz olduklarını ifade edilir. Mekkeli müşriklerin Bedir kuyusundan su almak için gönderdiği köleleri fark eden sahabeler, bunları sorguya çekince durum anlaşıldı. 14 Mart 624 Cuma sabahı her iki ordu erken saatlerde Bedir'e doğru yola çıktı. Hz. Peygamber, Bedir kuyularına Mekkeli müşriklerden daha önce ulaştı. Savaştan önce Hz. Peygamber, Hz. Ömer'i Kureyşlilere göndererek savaş yapılmadan Mekke'ye dönmelerini teklif etse de müşrikler savaşmakta ısrar etti. Eski Arap âdetine göre savaşı başlatmak üzere Kureyşlilerden Esved b. Abdülesed el-Mahzûmî, Müslümanlardan da Hz. Hamza meydana çıktı. Hz. Hamza hasmını öldürdü. Peygamber Efendimiz, Bedir'e giden ümmetini zayıf ve muhtaç bir halde görünce, şöyle dua etti: 'Allah'ım! Bunlar bineksizdirler, Sen onlara binecekleri hayvanlar ver! Allah'ım! Bunlar çıplaktırlar, Sen onları giydir! Allah'ım! Bunlar açtırlar, Sen onları doyur!' Gerçekten de Allâh Teâlâ, Bedir'de fetih ve zafer müyesser kılınca, onların her biri, bir veya iki deve ile döndüler, elbiseler giydiler ve karınlarını doyurdular. (Ebû Dâvûd, Cihâd, 145/2747) Allah Resûlü, Ramazan ayına rastlayan bu zor günlerde, Müslümanların savaşta bedenen de güçlü olması gerektiği için askere oruçlarını bozmalarını emretti. Müslümanların bu savaşta meleklerin yardımıyla desteklendiği Kur'ân-ı Kerîm'de açıkça ifade edilir. Müslümanların kesin zaferiyle sonuçlanan Bedir, başta İslam'ın ve Hz. Peygamber'in en büyük düşmanı Ebû Cehil olmak üzere yetmiş müşrik öldürüldü, yetmiş kişi de esir alındı. Müslümanlardan şehit düşen on dört kişinin cenaze namazlarını Peygamber Efendimiz kılarak defnettirdi. Peygamber Efendimiz Bedir Savaşı neticesinde İslam'ı tebliğ için daha geniş imkânlara sahip oldu. Savaşa katılanların günahları Allah tarafından bağışlandı. Hz. Peygamber'in askerî dehasını, strateji ve taktik kabiliyetini gösteren Bedir Gazvesi, İslâm cemaatinin başta Medine olmak üzere bütün Arap yarımadasında büyük bir itibar kazanmasını sağladı. Karşı karşıya gelen iki toplulukta, sizin için ant olsun bir ayet (ibret) vardır. Bir topluluk, Allah yolunda çarpışıyordu, diğeri ise kâfirdi ki göz görmesiyle karşılarındakini kendilerinin iki katı görüyorlardı. İşte Allah, dilediğini yardımıyla destekler. Şüphesiz bunda, basiret sahipleri için gerçekten bir ibret vardır. Al-i İmran Suresi, 13. ayet Hani sen, müminleri savaşmak için elverişli yerlere yerleştirmek için evinden erkenden ayrılmıştın. Allah işitendir, bilendir. O zaman sizden iki grup, neredeyse 'çözülüp geri çekilmek' istemişti. Oysa Allah onların (velisi) yardımcısıydı. Artık müminler, yalnızca Allah'a tevekkül etmelidir. Ant olsun, siz güçsüz iken Allah size Bedir'de yardımıyla zafer verdi. Şu halde Allah'tan sakının, O'na şükredebilesiniz. Al-i İmran Suresi 121-123. ayetler Sen müminlere: 'Rabbinizin size meleklerden indirilmiş üç bin kişiyle yardım-iletmesi size yetmez mi?' diyordun. Evet, eğer sabrederseniz, sakınırsanız ve onlar da aniden üstünüze çullanıverirlerse, Rabbiniz size meleklerden nişanlı beş bin kişiyle yardım ulaştıracaktır. Allah bunu (yardımı) size ancak bir müjde olsun ve kalpleriniz bununla tatmin bulsun diye yaptı. 'Yardım ve zafer' (nusret) ancak üstün ve güçlü, hüküm ve hikmet sahibi olan Allah'ın Katındandır. (Ki bununla) İnkar edenlerin önde gelenlerinden bir kısmını kessin (helak etsin) ya da 'umutları suya düşmüşler olarak onları' tepesi aşağı getirsin de geri dönüp gitsinler. Al-i İmran Suresi, 124-127. ayetler Onlar, kendilerine insanlar: 'Size karşı insanlar topla(n)dılar, artık onlardan korkun' dedikleri halde imanları artanlar ve: 'Allah bize yeter, O ne güzel vekildir' diyenlerdir. Bundan dolayı, kendilerine hiçbir kötülük dokunmadan bir bolluk (fazl) ve Allah'tan bir nimetle geri döndüler. Onlar, Allah'ın rızasına uydular. Allah, büyük fazl (ve ihsan) sahibidir. Al-i İmran Suresi 173-174. ayetler Hani Allah, iki topluluktan birinin muhakkak sizin olacağını vadetmişti; siz de güçsüz olanın sizin olmasını istiyordunuz. Oysa Allah, sözleriyle hakkın ve inkar edenlerin arkasını kesmek (kökünü kurutmak) istiyordu. O, suçlu-günahkarlar istemese de, hakkı gerçekleştirmek ve batılı geçersiz kılmak için (böyle istiyordu.) Siz Rabbinizden yardım taleb ediyordunuz, O da: 'Şüphesiz Ben size birbiri ardınca bin melek ile yardım ediciyim' diye cevap vermişti. Allah, bunu, yalnızca bir müjde ve kalplerinizin tatmin bulması için yapmıştı; (yoksa) Allah'ın katından başkasında nusret (zafer ve yardım) yoktur. Hiç şüphesiz Allah üstün ve güçlü olandır, hüküm ve hikmet sahibidir. Hani kendisinden bir güvenlik olarak sizi bir uyuklama bürüyordu. Sizi kendisiyle tertemiz kılmak, sizden şeytanın pisliklerini gidermek, kalplerinizin üstünde (güven ve kararlılık duygusunu) pekiştirmek ve bununla ayaklarınızı (arz üzerinde) sağlamlaştırmak için size gökten su indiriyordu. Rabbin meleklere vahyetmişti ki: 'Şüphesiz Ben sizinleyim, iman edenlere sağlamlık katın, inkar edenlerin kalplerine amansız bir korku salacağım. Öyleyse (ey Müslümanlar) vurun boyunlarının üstüne, vurun onların bütün parmaklarına.' Enfal Suresi 7-12. ayetler Karşı karşıya geldiğinizde, Allah, 'olacağı olan işi gerçekleştirmek' için, onları gözlerinizde az gösteriyor, sizi de onların gözlerinde azaltıyordu. Ve (bütün) işler Allah'a döndürülür. Enfal Suresi 44.ayet

AKADEMİK

İLAHİYAT

Kur'an

TARİH

EDEBİYAT

SİNEMA

MÜZİK

EĞİTİM

FELSEFE

SOSYOLOJİ

PSİKOLOJİ

GALERİ

LİSTELER

FİKRİYAT TV

ESMA-İ HÜSNA

İSLAM

MÜZİK

FİKRİYAT AKADEMİ

Kur'an-ı Kerim'de geçen iki büyük savaş

HUNEYN SAVAŞI