Ramazan ikliminin çocuklara aktarımı

🔸 Mübarek Ramazan ayında Müslümanlar, oruç ikliminden en iyi şekilde istifade etmeye gayret gösterir. Hayatı deneyimleyerek ve ailesini gözlemleyerek öğrenmeye çalışan çocuklar da bu fazilet yüklü atmosferi tadarak kişiliklerini geliştirme imkanı bulur. 🔸 Çocukların Ramazan ve oruç kavramını idrak etme sürecinde en önemli rol modelleri hiç şüphesiz ki anne ve babalarıdır. Bu noktada ebeveynler için Ramazan, evlatlarına İslamiyet'i anlatmak ve sevdirmek adına önemli bir fırsat olacaktır. ÇOCUKLARDA RAMAZAN BİLİNCİ OLUŞTURMA 🔸 Çocuklar, konuşmaya başladıkları andan itibaren çevresinde olup bitenleri sorgularlar. On bir ayın sultanı Ramazan geldiğinde de diğer her konuda olduğu gibi, neden oruç tutulduğu gibi pek çok noktada sorular soracak ve cevaplar arayacaklardır. 🔸 Ramazan'ı çocuklara anlatmada 4 aşama bulunur: ◾ Bilgilendirme 🔸 Oruç tutmanın, Allah'ın verdiği nimetlere şükrümüzün bir göstergesi olduğunu, imanımızı güçlendirmek, sabrı idrak etmek için bu ibadeti gerçekleştirmek gerektiğini en güzel şekliyle çocuklara anlatmak gerekir. 🔸 Süreç ile ilgili Güler, 'Önce bilgilendirme, sonra sevdirme, ardından bilinçlendirme, sonra da pratik diyoruz. 'Ramazan nedir? Niçin Ramazan bizim için önemli?' Bunları anlatmak gerekir. Ramazan'ı, orucu sevdirmek için model şahsiyetlerin kıssalarının anlatılması önemli. Ayrıca nasıl oruç tutacağımızdan önce 'Niçin oruç tutacağız ve Ramazan'a niçin sahip çıkacağız?' soruları ile bilinç eğitimi dediğimiz şeyi veriyoruz. Bir de pratikte de 'Nasıl oruç tutacağız?'ı yaşayarak deneyim edinmesini sağlıyoruz' diyerek çocuklarda Ramazan bilinci oluşturmanın yöntemlerinden bahsetti. 'ÜÇÜNCÜ SINIFTAN İTİBAREN ORUÇ TUTABİLİRLER' 🔸 Anne-babasının ve çevresindeki diğer insanların oruç tuttuğunu gören çocuk, bunu kendiliğinden deneyimlemek isteyecektir. 🔸 Bir çocuğun gerçek manasıyla oruç tutabileceği zaman dilimine de değinen Güler, 'Zora sokacak, onların bedenlerine zarar verecek orucu emretmemek ama tutabilecek çocuklara da engel olmamak gerekiyor. Ben çocuklara üçüncü sınıftan itibaren oruçlarını tutmalarını tavsiye ediyorum. Biraz teşvik de etmek lazım çocukları. 'Hadi sen tutabilirsin' demek lazım.' Ramazan'da izlenebilecek filmler TEKNE ORUCU 🔸 Oruç tutmak isteyen çocukları alıştırmak için Anadolu pedagojisinde ilk olarak 'tekne orucu' tutturulur. Böylece oruç kavramını öğrenmiş olan çocuk, onu fiile dökerek yavaş yavaş deneyimler. Amaç, çocuğun oruç ibadetini dayanabileceği ölçüde eda etmesini sağlamaktır. 🔸 Ramazan'ı bir fırsat olarak gördüğünü belirten Güler, 'Oruca dayanamayacak çocuklara kendini tutma sürelerini kısaltmışlar ve tekne orucu demişler. Yani bir öğünü yiyorsun, diğer öğüne kadar hiçbir şey yemiyorsun. Bu tekne orucu oluyor. Kendini tutma noktasında en etkili eğitim oruçtur. O yüzden Ramazan gerçekten yedisinden yetmişine kadar ciddi bir ekosistemdir' dedi. KAVANOZ ORUCU 🔸 Tekne orucunun yanı sıra İzmir civarında yaygın olarak çocukların tuttuğu 'kavanoz orucu' bulunur. Aynı tekne orucuna benzer, burada amaç çocuklara orucu oyun ile eğlenceli hale getirerek sevdirmektir. 🔸 İbrahim Güler bu orucu şöyle anlatır: 'Çocuğun çantasına kavanoz koyuyorsunuz. Mesela sabah birinci sınıfa giden çocuk kahvaltı yapacak. O kavanozu açıyor, ağzındaki orucu dolduruyor ve sonra tekrar kapatıyor. Kahvaltısını yaptıktan sonra yemeği durduruyor. Sonra kavanozu açıyor, orucu içine çekiyor ve tekrar kapatıyor. Hani kavanoza koyduğu orucu tekrar geri alıyor. Tekne orucunun farklı bir versiyonu. Çocukların daha çok hoşuna gidecek gibi duruyor.' Kadim Türkistan'da 'Ya Ramazan' geleneği 🔸 Enes'ten (RA) rivayet edildiğine göre Peygamber Efendimiz (SAV) şöyle buyurdu: 'Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız. Müjdeleyiniz, ürkütmeyiniz.' (Buhâri, İlim 11, Edeb 80, Cihâd 164) 🔸 Bu hadisten hareketle çocukları zorlamamak gerektiği, tutmak isteyenlere de tekne veya kavanoz orucu ile kolaylık sağlamanın önemli olduğu anlaşılır. 🔸 Meseleye dair İsmail Güler, 'Zorlanan bir çocuğun oruç tutmasını istemek ne kadar tehlikeliyse, tutabilecek çocuğa da sen tutamazsın deyip onu geri bırakmak o kadar tehlikelidir. İşte bu tekne, kavanoz orucu dediğimiz şeyler bunun ön hazırlığı aslında. Sahuru ye, bakalım öğlene kadar dayanabilirsen dayan, olmazsa öğlende de bir ye ve akşama kadar oruç tut' dedi ve oruç ile mesafe koyma eğitimi yapılmış olduğunu açıkladı. 🔸 Çocuklar ile Ramazan'da özel aktiviteler yapmak mühimdir. Beraber teravihe gitmek, ardından bir çorbacıya ya da parka giderek çocuğun gönlünü hoş etmek onun zihninde güzel izler bırakır. 🔸 'Ramazan'da babamla teravihe giderdik, oradan da parka geçerdik' diye ileride hatırlanacak güzel bir anı bırakmak, bu mukaddes ayı küçük gönüllere nakşetmenin bir başka yoludur. 🔸 Ailelerin Ramazan'ı çocuklarına sevdirmesi noktasında tavsiyelerde bulunan İbrahim Güler, 'Ramazan'ı bir yere bağlamak gerekiyor, yoksa uçar. O yüzden somut bir şey vermeniz lazım çocuğa. Bir hatıra oluşturmak lazım. Eğer hatıranız oluşmazsa çocuğun dünyasında, büyüyünce hatırınız olmaz. Fakat ne diyor? Biz dedemle ya da babamla şuraya giderdik. Çorbaya, parka bağlayın çocuğu. Ya da bir yere gittiniz, oradan bir şey alıp tekrar eve geldiniz. Eve de bir şey getirin. Ya da evde bir poğaça hamuru yaptınız, beraberce poğaçayı yoğurun ve komşuya bir şey ikram etmenin, paylaşmanın duygusunu çocuğa aktarın' ifadelerini kullandı. Turhan ve Ayşe Atacan çiftinin Ramazan Anıları 'ÇOCUKLARI MEDENİYETİMİZE BAĞLAMAK İÇİN FIRSAT' 🔸 Ramazan denince akla sadece oruç tutmak gelmez elbette. Teravihe gitmek, Ramazan pidesi, sahurda çalınan davullar ve söylenen maniler bu ayın vazgeçilmez parçalarıdır. Ramazan'a has bütün bu gelenekleri deneyimleyen çocuklar için bu mukaddes ay, her zaman farklı bir anlam taşır. 🔸 Ramazan şenliklerine değinen İbrahim Güler, 'Ramazanlar, çocukları medeniyetimize bağlamak için büyük bir fırsat. Sadece dini anlamda söylemiyorum. Ramazan'ın şenliği ve atmosferi içerisinde çocuğu yetiştirdiği zaman, çocuk on yıl sonra da yurt dışına gitse o tadı kesinlikle arayacak. Evladı olduğunda da o tadı evladına aktarması için bütün ekosistemi oluşturmaya çalışacak' şeklinde konuştu. 'EĞİTİM, RAMAZAN'I YENİ NESİLLERE TATTIRMAK' 🔸 Büyük küçük herkesin ayrı bir heyecan duyduğu Ramazan, tüm gelenekleri ile her dönemde şenlik içinde geçmektedir. 🔸 İnsanların kalplerine işleyen Ramazan ruhu, küçüklerin zihninde de huzur dolu güzel hatıralar bırakır. 🔸 Konu ile ilgili İsmail Güler şu ifadeleri kullandı: 'Her şeyin bir tadı var. Ramazan'ın, orucun, teravihin bir tadı var. Eğitim, onu yeni nesillere tattırmaktır aslında. O yüzden Ramazan şenlikleri denir. Ramazan, şenlik ayıdır. Şenlik, o tatman gerekeni tadarak huzur duymaktır.' Ramazan'da Osmanlı saray sofralarını süsleyen tatlı