Başkalarının varlığının üzerimizdeki tesiri: Sosyal etki

◼ Sosyal etki, kişinin tutum ve eylemlerinin başkasının varlığı ve davranışlarından etkilenmesidir. Kişi davranışlarındaki bu değişimin farkında olmayabilir. ◼ Sosyal etki, insanların sosyal ilişkilerini etkiler ve yön verir. Sosyal etkiyle kişi, diğerlerinin görüş ve isteklerine uygun davranmaya başlar. Bu durum, 'uyma' olarak adlandırılır. Telefonsuz Kalma Korkusu ◼ Uyma genellikle daha büyük olan grubun kişinin davranış ve görüşlerinde meydana getirdiği değişimdir. Ekip çalışması, aile, iş ilişkileri, gelenek ve görenekler de sosyal etkinin bir parçasıdır. ◼ Kişileri, başkalarının beklentilerine uymaya iten nedenler iki tür sosyal etki ile açıklanır. Bu sosyal etkiler, normatif sosyal etki ve enformatif sosyal etki olarak adlandırılır. ◼ Bu durumda kişi gruptan dışlanmak istemediğinden grup üyelerine uyum gösterir. Genellikle insanlar, iş arkadaşları, arkadaşları ve diğer sosyal etkileşimde olduğu insanlar tarafından sevilip saygı görmek ister. ◼ Arkadaşlarına önem veren birinin gruptaki yerini korumak istemesi doğaldır. Bundan dolayı ait oldukları ve ait olmak istedikleri grupların norm ve kurallarına göre davranışlarını değiştirebilirler. İnsanların En Sık Kullandığı Savunma Mekanizmaları ◼ Normatif etki, bireyin grup içinde tutumlarını değiştirdiği fakat öznel inanç ve görüşlerini koruduğu bir etkidir. Yani grubun normlarına uyma davranışı sadece grubun varlığında kabul edilir. ◼ Davranış değişiklikleri geçici özelliktedir. Bu sosyal etki türü günlük hayatta arkadaş gruplarında revaçta olan olguları benimseme olarak kendini gösterir. ◼ Kişinin bilgiye gereksinim duyduğu bir noktada kendisinden daha bilgili olduğunu bildiği ya da düşündüğü kişilere gösterdiği uyumdur. ◼ Bu sosyal etki türü bireyin bilgi eksikliği olduğunda ya da bilgisinden emin olamadığında oluşur. Kişi, bilgisinin yetersiz olduğunu hissederek ve diğerlerinin daha iyi bildiğini kanısıyla hareket ederek bu sosyal etkiyi yaşar. Uyum türlerinden benimseme ile ilişkilendirilir. ◼ Sosyal etkiye bağlı olarak uyma davranışı üç şekilde oluşur. Bunlar; boyun eğme, özdeşleşme ve benimsemedir. Boyun Eğme ◼ Bireyin başkalarının ya da topluluğun isteklerine uyduğu durumdur. Başkalarının sunduğu doğrudan ve örtülü taleplere olumlu yanıt verme eğilimidir. Sosyal etkinin en düşük aşaması olarak adlandırılır. Kişisel İlişkilerde Kullanılan Bir Silah: Manipülasyon ◼ Kişinin önemseyip değer verdiği bir kişiyle ya da içinde bulunmayı istediği topluluğun üyeleriyle özdeşim kurduğu durumdur. Toplulukla özdeşleşenin grup normlarını tamamıyla kabul etmesine gerek yoktur. ◼ Kişi, grubun olmadığı noktalarda kendi fikir ve davranışlarını sergileyebilir. Özdeşleşme çoğunlukla gruptakiler tarafından onaylanmak ve kabul görmek için yapılır. ◼ Özdeşleşme, başkaları tarafından saygı gören ve değer verilen bir kişiden etkilenerek de meydana gelir. Mesela, hafta sonunu dinlenerek evde geçirmek isteyen biri, iş arkadaşları birlikte vakit geçirmeyi sevdiği için onlara katılabilir. ◼ Bir fenomenin ya da ünlünün tavsiye ettiği bir ürünü satın almak veya onun saç modelini, giyim tarzını benimsemek de özdeşleşmeye örnektir. Günümüzde Ruhun Hastalıkları ◼ Benimseme (içselleştirme) kişinin içinde bulunduğu veya bulunmak istediği topluluğa uyum sağlamak için açıkça görüş ve davranış değiştirdiği durum olarak adlandırılır. ◼ Bu uyum türünde kişi, sadece topluluğun görüşlerine uyum göstermekle kalmaz. Aynı zamanda görüşleri benimseyerek kendisininmiş gibi kabullenir. ◼ Davranış ve tutumlardaki değişim toplulukta bulunulmadığı zamanlarda da geçerlidir. Benimsenen görüşler, kişinin değer yargılarıyla çelişmez. Bundan dolayı benimseme güçlü bir uyum seviyesi olarak nitelendirilir. ◼ Tüm bunların dışında insanlar, sosyal rolleri gereği de itaat etmek ve uyum sağlamak zorunda kalabilirler. Mesela bir öğretmen, öğrenci, asker, stajyer ve patrondan beklenen davranış normları vardır. Bu kişiler, kendilerinden beklenen davranışların dışına çıktıklarından toplum tarafından dışlanıp kınanabilirler. Kişisel Gelişim Canavarı