Çocuğun motivasyonunda ve hedef belirlemesinde ailenin rolü

◾ Motivasyon, insanı harekete geçiren güçtür. İnsan günlük hayatında yapacağı tüm eylemler için motive olmaya ihtiyaç duyar. Motivasyon diğer adıyla güdülenme, belirli şeylere duyulan ihtiyaç ile başlar. ◾ Bir ihtiyaç meydana geldiğinde onu karşılama isteği de belirir. Kişi, bu şekilde uyarılarak ihtiyacına yönelik farklı davranışlarda bulunur. Motivasyon, bireyin yaptığı işi düzenli, verimli ve istekli yapmasını sağlar. Dışarıya Gösterdiğimiz Yüz: Sosyal Maske ◾ Motivasyon, dışsal ve içsel motivasyon olarak ikiye ayrılır. İçsel motivasyon nedir? ◾ Bireyin, kendi isteği ile harekete geçerek çalışmasıdır. Bilgiyi kendi isteği ile öğrenen kişiler, daha iyi öğrenir ve başarmak için daha büyük çaba gösterir. İçsel motivasyon nasıl oluşur? ◾ Çocukların bir işi bitirdiklerinde, başarıya ulaştıklarında yaşadıkları yeterlilik duygusu, onları daha zor ve ileri seviyedeki işleri denemek için motive eder. ◾ Çocuğun gelişim yönünde attığı her adım, onun yetkinliğini ve öz güvenini de arttırır. Bu noktada ebeveynlerin cesaretlendirici olmaları gerekir. ◾ Çocuklar için süreç odaklı bir gelişim ve öğrenme sağlamayı amaçlamak oldukça önemlidir. Aileler çocuğu bir sonraki basamağa geçmesi yönünde destekleyerek içsel motivasyonlarına katkı sağlayabilir. Telefonsuz Kalma Korkusu: Nomofobi ◾ Başarmışlık hissi, çocuklar için çok önemlidir ve onların içsel motivasyonunu destekler. Yetkin hissetmek; içsel motivasyonu destekleyen bir ödül gibi görülebilir. Dışsal motivasyon nedir? ◾ Bir işin ya da görevin yapılması sonucunda elde edilecek ödüller aracılığıyla oluşturulan motivasyondur. Kişinin bir işi yapmak için dışarıdan bir uyarana ihtiyaç duyduğu durumlarda ortaya çıkar. ◾ Çocuğun gelişim sürecinin önemli adımlarından biri de hedef belirlemedir. Çocuklar ebeveynlerinden ayrı bir kişi olduklarını algıladıkları andan itibaren kendilerine çeşitli hedefler koyarlar. ◾ Yaşamın ilk yıllarında bu hedefler, net olarak belirli olmasa da çocuğun gelişimi açısından önemlidir. Çocuğun hedef belirleme becerisi kazanmasında ebeveynlerin tutumu büyük önem taşır. Yaşamda Dengeli Olmanın Önemi ◾ Ebeveynlerin bazıları, çocuklarının tek başlarına karar verme süreçlerini idare edemeyecekleri ve hedef belirleyemeyeceklerine dair yanlış bir tutuma sahiptir. ◾ Çocukların hedef belirlemeyi öğrenebilmesi için öncelikle ebeveynlerin kolay yapılabilir ve uzun bir süreye ihtiyaç duymayacakları hedefleri evlatlarına sunmaları gereklidir. Bu sürecin erken yaşlarda başlaması yararlıdır. ◾ Hedef belirlemede bireyin; ▪ Kendini tanıması ▪ Karar vermesi ▪ Sorumluluk almaya açık olması ▪ Hedefi için yapacaklarına dair bir plan oluşturması önemli adımlardır. Çizgi Film İzlerken Dikkat Edilmesi Gerekenler ◾ Çocuğun kendine uygun bir hedef seçebilmesi için öncelikle kendini tanıması, kendine dair bir farkındalığının olması gerekir. Becerilerinin, bilgisinin ve ilgi alanlarının farkında olan ve bunları ifade edebilen bir çocuk, hedeflerini daha kolay belirler. Bu farkındalık, ebeveynlerin küçük yaşlardan itibaren çocuğa karar verme ve sorumluluk alma imkanı tanımasıyla desteklenir. ◾ Ebeveyni tarafından yaş dönemine göre uygun gelişimsel yeterliliklerin kazandırıldığı çocuklar, hedef belirleme sürecinde ve sonrasında daha başarılı olur. Hedef belirlemede dikkat edilmesi gerekenler ◾ Hedefler için çabayla beraber ısrar ve inanç da gereklidir. ◾ Hedefler net, gerçekçi ve belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirmek üzere belirlenmelidir. ◾ Kişinin yapması gereken bir zorunluluğu değil bir isteğini içermelidir. ◾ Hedefler, imkansız değil ama zor da olsa ulaşılabilir olmalıdır. Günümüzde Ruhun Hastalıkları Anne babaların çocukların hedef belirlemesine nasıl yardım edebilir? ◾ Hedef belirleme konusunda çocuklarınıza model olun. ◾ Yaşına, gelişim evresine, beceri ve ilgilerine yönelik hedef oluşturması hususunda yardımcı olun ve destekleyin. ◾ Hedeflerin zaman içinde değişebilir olduğunun bilincinde olun ve çocuğunuzu maymun iştahlı olmakla suçlamayın. Özellikle ergenlik döneminde çocuklar, kararlarında değişiklikler yapabilirler. Bu noktada aileler anlayışlı ve esnek olmalıdır. ◾ Ebeveynler, çocuğu fazla korumacı bir tavır benimseyerek çocuğun hedef belirlemesine ve gelişimine ket vurmamalıdır. ◾ Anne ve babalar çocuklarının başarılarını fark ederek pekiştirmeli ve yeni hedefler belirlemeleri yönünde onları desteklemelidir. Çabalarını ve başardıkları şeyleri fark ederek onları yapacağınız geribildirimlerle kutlayabilirsiniz.