Geçmişten günümüze saat çeşitleri
Günlük hayatımızda hepimizin merak ettiği ve birçok kez muhatap olduğumuz o soru: "Saat kaç?" Zaman kavramı tarih boyunca da önemli olmuş ve kadim dönemlerden bu yana insanlar zamanı tanımlamak için girişimlerde bulunmuştur. Zaman bu kadar önemli iken zamanın göstergeleri saatlerin tarihçesinden bahsetmemek de olmaz… Hayatımızın büyük bir parçası olan saatler, ilk Mısırlılar tarafından keşfedilmiş ve günümüze kadar intikal etmiştir. Peki Mısırlılardan bu yana medeniyetlerin kullandığı saatler nelerdir? İşte geçmişten günümüze kullanılan saat çeşitleri…
GÜNEŞ SAATİ
Saatin icadına bakıldığında ilk olarak Güneş saati kullanıldığı tespit edilir. "Saat kim tarafından icat edildi?" sorusunun cevabı kesin olarak bilinmese de ne zaman icat edildiği söylenebilir. M.Ö. 4000 yılına dayanan kanıtlarda saatin güneşin geliş açısıyla oluşan gölge boylarını esas aldığı belirtilir. Güneş saati uzun yıllar birçok toplum tarafından kullanılmış ve günün vakitleri belirlenirken bu araç kullanılmıştır.
Mekanik saatlerin henüz bulunmadığı veya yaygınlık kazanmadığı devirlerde günün vakitlerini belirlemekte kullanılan güneş saati, genellikle taş veya madenden yapılan bir levha üzerine kazınmış göstergelerle gölge veren bir milden ibaret basit bir cihazdı. Bilinen ilk örnek eski Mısırlılara kadar ulaşmakta ve III. Touthmosis zamanında yapılan bu saat halen Berlin Müzesi'nde bulunmaktadır. Milât öncesine ait diğer bir örnek de Keldânî astronomu Berossus'un milâttan önce 300'lerde yaptığı, iç yüzü taksimatlı bir yarım küre ile ortasında dikili bir milden oluşan cihazdır.
Büyük İskender'in Bâbil'i fethinden sonra güneş saatini öğrenen Grekler daha sonra onu Batı'ya taşımışlar, Romalılar da bu aletlerin çeşitlerini bir hayli arttırmışlardı. İlk çağdaki bu gelişmeye karşılık Orta çağın Batı dünyasında kayda değer bir ilerlemeye rastlanmamakta, ancak 1500-1800 yılları arasında aristokratların sanatkârları himaye ettiği dönemde, diğer gelişmelere paralel olarak güneş saatlerinin de hem çeşit hem kullanışlılık açısından değişik boyutlar kazandığı görülmektedir.
Zamanımızın çizelgesi takvimler