II. Mahmut dönemi gelişmeleri

💠 27. Osmanlı padişahı Sultan I. Abdülhamîd'in oğlu olarak 20 Temmuz 1785 günü İstanbul'da doğdu. Amcası Sultan III. Selim'in himâyesinde yetişti. Bütün hayatı boyunca kullandığı 'Adlî' mahlası kendisine daha doğduğu zaman verildi. 💠 Şehzade henüz 5 yaşındayken babasını kaybetti. Ancak çocuk özlemi bütün hayatına damgasını vuran III. Selim, küçük Mahmud ve kardeşi Mustafa ile yakinen ilgilendi ve kuzeninin rahat bir şehzadelik hayatı geçirmesini sağladı. Mahmud bu sayede bütün şehzadelere verilen klasik eğitimin yanı sıra devlet idaresi ve reformun kaçınılmazlığı hususunda da hayli iyi yetiştirilerek ufku genişledi. Fes Osmanlı'ya nereden geldi? 💠 II. Mahmut'un yenilikleri kendi üzerinde tatbik etmesi Osmanlı toplumu tarafından büyük bir şaşkınlık ile karşılandı. Uzun seneler boyunca kılık kıyafet kültürü, gelenek ve göreneklere göre şekillendi. Yenilik hareketi ile birlikte kıyafetler de değişmeye başladı. 💠 Asâkir-i Mansûre ordusunun kıyafetleri de dahil eski askeri sistemden her yönüyle farklı olmasını istiyordu. Yeni askerlerin nasıl bir başlık kullanacakları konusunda yeni bir arayış başladı. Tunus'tan getirilen fesleri askerlerine giydiren Serasker Hüsrev Paşa'nın fesli birlikleri, bir Cuma selamlığında II. Mahmud'u selamladılar. Düzgün ve pratik olan fes, padişah tarafından çok beğenilince bütün askeri birliklere fes giydirilmesi kararlaştırıldı. 💠 II. Mahmut ile başlayan yenilik hamlelerinin en çok tebarüz ettiği alanlardan biri de şüphesiz eğitim alanında yapılmış olan hamlelerdi. 💠 Bu dönemde asırlardır devam eden geleneksel eğitim modelinin dışına çıkıldı. Medreseler yerine eğitim sistemini büyük ölçüde etkileyecek olan modern eğitim kurumları açıldı. Osmanlı sıbyan mekteplerinde eğitim sistemi 💠1824'te yayınlanan bir fermanla ilköğretim zorunlu hale getirildi. Mart 1827'de Mekteb-i Tıbbiye ve 1835'te Harbiye Mektebi kuruldu. Şubat 1839'da Rüşdiyeler (ortaokul) açıldı. 💠 Yine bu dönemde ilk defa eğitim almaları maksadıyla yurt dışına öğrenciler gönderildi. 💠 İstanbul'un imarına büyük ilgi gösteren Sultan Mahmud, İstanbul ile Galata arasındaki irtibatı sağlayan Galata Köprüsü ile şehrin başına belâ olan yangınların gözetlendiği Bayezid Kulesi gibi iki büyük yadigâr bıraktı. 💠 Kendisi ve validesi namına büyük bendler ve suyolları inşa ettirerek, İstanbul'un su sorununa çözüm bulmaya çalıştığı gibi, ashâb-ı kiramın metruk hâle gelen türbeleriyle tamire muhtaç tekkeleri ihyâ eyledi ve şehrin imarına büyük hizmetlerde bulundu. Osmanlı'da memur yetiştirmek için açılan okul: Mekteb-i Mülkiye 💠 Halk arasında ve resmi törenlerde bir Batılı gibi giyinen Sultan, sarayda şahsi alanına çekildiğinde ise geleneksel kıyafetlerini giymeyi sürdürürdü. VAV TV'de yayınlanan Mürekkep Damlaları programında konuya dair açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Ali Şükrü Çoruk, 'II. Mahmut'un geleneksellikten ve alışkanlıkların kopamayıp hayatı devam ettirme yaklaşımı bugün bile gündemdedir. Şahsi alanında, Türk musikisini dinleyip besteler yapıyor, hat sanatıyla uğraşıyor. İmaj kaygısı ile hareket ettiği alanlarda ise yeniliklerin uygulandığını net bir şekilde görmekteyiz. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın sözünü etmiş olduğu bu ikilik durum bugün bile gündem konusudur.' sözleri ile batılı anlamda değişimin çok da kolay olmadığını ifade eder. Osmanlı Ekonomisine Dair Kavramlar 💠 II. Mahmud, Osmanlı tahtına geçtiğinde 1806'da Rusya'nın, 1807'de İngiltere'nin Osmanlılara karşı başlattıkları iki cepheli savaş sürmekteydi. Bu dönemde Avrupa'da yaşanan gelişmeler yeni padişaha iktidarını kurması için gerekli imkânı sağladı. Napolyon Fransasının tehdidini tek başına göğüslemek istemeyen İngiltere, 5 Ocak 1809'da, Kal'a-i Sultaniye Antlaşması'yla Osmanlılara karşı saldırgan tavrına son verdi. 💠 II. Mahmud, amcası III. Selim'in de etkisiyle askerlik alanına ilgi duydu ve topçuluk eğitimi aldı. Adına menzil taşı diktirecek kadar iyi bir kemankeş (okçu) olan II. Mahmud'un okçuluğa ilgisi ve bu alandaki eğitimi de şehzadeliği döneminde başladı. Osmanlı'da eğitim terimleri 💠 II. Mahmud, hattatlığının yanı sıra iyi bir bestekârdı. Tambur çalar ve ney üflerdi. Bugün tespit edilen 26 bestesi arasında özellikle hicaz divanı ünlüdür. Şehzadeliğinde iyi bir klasik edebiyat eğitimi aldı. Şu beyiti oldukça meşhurdur: 'Sevdâ-i muhabbet esiyor şimdi serimde 💠 II. Mahmud, 1808 senesinde Sekban-ı Cedid ordusunu ihdas etti. Devletin üzerine yüzyıllardır bir ağırlık ve gerileme sebebi olarak çöken Yeniçeri Ocağı, devlet ve milletin büyük özverisi ile bertaraf edildi. Bu olay kayıtlara 'Vaka-i Hayriye' olarak geçti. 💠 Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması ile beraber 1826 yılında, Asakir-i Mansure-i Muhammediyye Ordusu kuruldu. Dedelerimiz 12 yıl askerlik yapıyordu 💠 Kısaca yenilik hareketi köklü bir tarihe sahip olan ecdadımız tarafından çok kolay sindirilmedi. Kılık kıyafet, eğitim, ekonomi, edebiyat, müzik ve askeri alanlarda modern gelişmeler yaşanırken, bugünkü idari ve sosyal modelin yapılanmasında temel yapı taşlarını oluşturacak yenilikler peyderpey zuhur etmeye başladı. Osmanlı tarihinde bilmeniz gereken ilkler