Kars Sarıkamış'taki Katerina Köşkü

◼ Kars'ın bir ilçesi olan Sarıkamış'ta tarihi açıdan oldukça önemli mimari bir eser bulunuyor, Katerina Av Köşkü. Bu köşk için pek çok rivayet var, bunlardan biri de 'gizli saray' olduğu yönündeki söylentiler. ◼ Bir diğeri ise 1896 yıllarında Rus Çarı II. Nikola, diğer adıyla Nikolay Aleksandroviç Romanov tarafından eşi Katerina için inşa ettirdiği yönündeki bilgiler. Nikolay Aleksandroviç Romanov kimdir? II. Nikolay ya da diğer adıyla Nikolay Aleksandroviç Romanov, Romanov hanedanına mensup tüm Rusya imparatorudur. 300 yıllık hanedanlığın sonu ◼ Fakat Sarıkamış'ta bulunan bu köşkün Çariçe Katerina ile bir ilgisi olmadığı söyleniyor. II. Nikolay zamanındaki yönetimde Katerina isimli Çariçe yoktur. ◼ Çar II. Nikola'nın eşinin ismi Katerina değil, Aleksandra Fyodorovna'dır. Sonuç olarak yaygın olan söylenti doğru değildir. II. Nikola'nın Katerina isimli bir eşi hiç olmamıştır. Aleksandra Fyodorovna kimdir? Aleksandra Fyodorovna, II. Nikolayʼın eşidir. Çarın zorla tahttan çekilmesine kadar İmparator II. Nikolayʼın eşi olarak son Rusya imparatoriçesi olarak nam salmıştır. ◼ Kars'taki söz konusu olan bu köşkün Rus İmparatoriçeler I. Katerina ya da II. Katerina ile de bir bağı bulunmuyor. Bahsi geçen Katherina, başka bir kimsedir. ◼ Bu köşk, Rusların Kars'ı işgal ettiği dönemde inşa edilmiştir. O zaman kısaca bu işgal sürecinde neler olduğuna ve bu köşkün nasıl inşa edildiğine bir bakalım. Ruslar Türk dünyasını nasıl ayrıştırdı? ◼ Doğu Anadolu'nun incisi Kars, tarihte en trajik olaylara sahne olmuştur. Bunlardan biri şüphesiz 40 sene süren Rus işgali. 1877 ile 1878 yılları arasında Osmanlı ve Rus Savaşı olarak bilinen 93 Harbi yaşanmıştır. ◼ Bu savaş sonucunda Kars, 40 yıl boyunca Rus işgâli altında kalmıştır. 1878 senesinde Berlin Antlaşması ile sınırlarına kattığı bu bölgede Ruslar, Kars Oblastı'nı kurmuştur. ◼ Kars, 1917 senesinde Bolşevik devriminin ardından imzalanan Brest-Litovsk Antlaşması ile Türkiye'ye iade edilir. İşte, bahsi geçen köşkün Rus işgali zamanında, 19. yüzyılda inşa edildiği tahmin ediliyor. ◼ Baltık mimari üslupla inşa edilen köşkün kitabesi bulunmuyor. Rivayetlere göre köşkün 1894-1917 yılları arasında tahtta kalan son Rus Çarı II. Nikola tarafında 1896 senesinde yaptırıldığı yönünde. Rusya'da İslam'ın ilk meşalesi: Galiye Medresesi ◼ Çar II. Nikola'nın 1914 senesinin Aralık ayında Kars'ı bir ziyaret ettiği söyleniyor. Bu ziyarette çar ve eşinin söz konusu köşkte konakladığı da aktarılan bilgiler arasında. ◼ Tarihçiler ve araştırmacılar tarafından en çok kabul gören ise II. Nikolay, köşkü hemofili hastası oğlu Aleksey Nikolayeviç Romanov için inşa ettirdiği yönündeki görüşlerdir. ◼ Çariçe ve Çar oğullarının Kars'ın bu bölgesinde, temiz havayla sağlığına kavuşacağını düşünmüşler. Burası aynı zamanda Aleksey Nikolayeviç Romanov için bir rehabilitasyon merkezidir. ALEKSEY NİKOLAYEVİÇ ROMANOV ◼ Aleksey Nikolayeviç Romanov, Rus İmparatorluğu'nun Çesareviç'i ve taht varisidir. İmparatorluk Rusyası'nın son hâkimi Çar II. Nikolay'ın ve onun eşi Aleksandra Fyodorovna'nın en küçük çocukları ve tek oğullarıdır. Kafkasya'nın simge camileri ◼ 127 yıllık tarihi yapı; Sarıkamış, Kazım Karabekir Mahallesi ormanları içinde, yaklaşık 6 bin 500 metrekarelik arazi üzerinde kurulu, 28 odalı av köşkü ve yanındaki Şişman Köşk, 19. yüzyıl Baltık mimarisi izlerini taşıyor. ◼ Çarın 'Av Köşkü' yekpare tamamen ahşaptan yapılmış ve tek çivi kullanılmamıştır. Tataristan'ın sembol camileri ◼ 'Sarıkamışta Bir Rus Hatırası Çar Köşkü' isimli makalede bu köşk için şöyle bir kısım yer alır: '...yapının adı, farklı kaynaklarda Katherina Köşkü olarak geçmektedir. Bunun Katherina Köşkü olarak isimlendirilmesinin iki sebebi vardır. Bunlardan birincisi; Osmanlı tarihlerinde farklı şekilde yansıtılan ve 1710-1711 Prut Savaşında Baltacı Mehmed Paşa ile I. Katherina arasında vuku bulduğu zannedilen aşk ilişkilerinden kaynaklanan yakıştırmadır. Diğeri ise tamamen bilgi eksikliğinden kaynaklanan ve Rus Çarı II. Nikolay'ın karısı Katherina için bu yapıyı yaptırmış olduğu tezidir. Ancak 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşında yönetimde olan Rus İmparatoru II. Nikolay'ın, Katherina isimli eşi bulunmamaktadır. Yapılan araştırmalarda; Rus Çariçeleri I. Katherina'nın 1684-1727 yılları arasında, II. Katherina'nın ise 1729-1796 yıllarında yaşadığı, II. Nikolay dönemi yönetiminde Katherina isimli Çariçenin olmadığı ve II. Nikolay'ın eşinin Aleksandra Fyodorovna olduğu anlaşılmıştır. Bu veriler göz önünde bulundurulduğunda köşke, Çar Köşkü denmesi daha doğru bir ifade olacaktır.' ◼ Yapı, bir zaman sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı'na devredilmiş ve ardından restore edileceği duyurulmuştu fakat çıkan bazı olaylar sonucu bu restorasyonun yapılmayacağı bilgisi verildi. ◼ Günümüzde çobanların barınak ve ahır olarak kullandığı, hiçbir güvenlik önleminin olmadığı köşk adeta kaderine terk edilmiş durumda. Tarihçiler ve araştırmacılar bu duruma itiraz etmekte.

Kars Sarıkamış'taki Katerina Köşkü

Gizli saray