Kültür ve medeniyetimize dair 20 ilginç bilgi

Dünya üzerinde, astronomi gözlemleri yapmak amacıyla ilk rasathane, 813 yılında Bağdat'ta Halife el Memun döneminde kuruldu. Endülüs, ilim ve bilimde Avrupa'nın Orta Çağ karanlığını yaşadığı dönemde dünyayı aydınlatan ve Rönesans dönemlerinde Avrupa'daki gelişmelerin asırlar önce yaşandığı bir yerdi. 1048 yılında doğan ve bugün şair olarak tanınan Ömer Hayyam, kübik denklemleri tamamen sınıflandırdı ve konik alanları kesiştirmek suretiyle geometrik çözümler elde etti. 1145 yılında ölen İspanyalı Câbir bin Eflah, tarihte göksel koordinatları ölçebilen taşınabilir bir gök küresini (torketum) ilk kez tasarlayan kişidir. Moğollar tarafından 1258 yılında tahrip edilmesinin öncesinde Bağdat'ta 36 kütüphane ve yüzün üzerinde sahaf bulunuyordu. Orta Çağ'ın en büyük seyyahı İbn Battuta, 1304 yılında Tanca'da doğdu. 21 yaşında Hacca gitmek amacıyla başlayan yolculuğu tam 29 yıl sürdü. 813 yılından itibaren 20 yıl hükümdarlık yapan Halife Memun döneminde Darülhikme, her bilim dalı için ayrı bir ek bina yahut bölüm eklenmek suretiyle genişletildi. Tarihteki ilk eczaneler 9'uncu yüzyılda, Bağdat'ta kuruldu. Eczacılar karmaşık ilaçları hazırlama ve saklama gibi babadan oğula aktarılan birtakım bilgi ve becerilere sahipti. Osmanlı bilgini Takiyyeddin Muhammed bin Ma'ruf, Nabulus'ta kadı olarak 1559'da mekanik saatler hakkında bir kitap kaleme almıştı. 9'uncu yüzyılda yaşayan İranlı âlim Hârizmî, ilk bilimsel coğrafyacılardandı ve aynı zamanda son derece yetenekli bir matematikçiydi. Osmanlı Devleti'nde ilk kâğıt para 'Kaime' adıyla 1841 yılında Sultan I. Abdülmecid devrinde basılmıştır. 973 yılında doğan Biruni, modern trigonometrinin temelini atanlar arasında yer alır. Mekke adının geçtiği bilinen en eski belge Batlamyus'un 2'nci yüzyıla ait Coğrafya adlı eseridir. Burada Mekke, Macoraba şeklinde anılır. Tarihteki ilk roket 1633 yılında Osmanlı'da Hasan Çelebi tarafından yapıldı. Müslümanların 751 Talas Savaşı'nda ele geçirilen Çinli esirlerden kâğıt üretiminin sırlarını öğrenmeleriyle birlikte Bağdat'ta kâğıt üretimi yayılmaya başladı. 10'uncu yüzyılda yaşayan Müslüman coğrafyacı Mukaddesi, tüm İslam dünyasını gezerek gözlemler yapmış, bulduğu delilleri desteklemiş, tartmış ve elemiş, notlar alarak yazılar yazmıştı. Hz. Davut, Hz. Süleyman, Hz. Yahya, Hz. Zekeriya, Hz. İsa, Hz. İsmail, Hz. İshak, Hz. Yakup, Hz. Yusuf, Hz. Bünyamin, Hz. Musa, Hz. Harun ve Hz. Lut gibi peygamberlerin yanı sıra Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa'nın yolu hep Kudüs'ten geçti. 1517 yılında Mısır'ın fethiyle Baharat yolu ilk defa Osmanlı Devletinin denetimi altına girmiştir. 12'nci yüzyılda Cizre'de yaşayan El Cezeri, modern mühendisliğin temelini atmış, makineler icat etmiş ve pek çok keşfin alt yapısını hazırlamıştı. Tarihteki ilk barajlar, Tunus'ta yaşayan Ağlebiler tarafından 9'uncu yüzyılda başkentleri Kayrevan yakınlarında inşa edildi.