Osmanlı sultanlarından tarihi anekdotlar

Cem Sultan, taht mücadelesini kaybedip payitahtı terk edince Napoli'de Hıristiyan korsanlara esir düştü. Avrupa'da 13 yıl boyunca esaret hayatı geçiren şehzadeye bu gurbet günlerinde sadece birkaç sadık adamı ile bir papağan eşlik etti. Cem Sultan'ın papağanı, ona öğretilen Allah Sultan Cem'e yardım etsin anlamına gelen 'Allah yensuru Sultan Cem' kelimelerini tekrar ederek adeta onu teskin ederdi. Cem Sultan ile Sultan Bayezid arasındaki söz düellosu Napoli'de bir şatoda vefat eden Cem Sultan'ın kalan eşyaları İstanbul'a getirildi. Bu eşyalar arasında papağanı da bulunuyordu. Cem Sultan'ın mirası Sultan II. Bayezid'e teslim edildi. Ve cenazenin Bursa'ya götürülmesi için yola çıkıldı. Bu sırada cenaze alayına eşlik eden papağan, kafesinden kısa fasılalarla şu cümleyi tekrarlıyordu: 'Allah yerhamu Sultan Cem'. 'Cem Sultan'a Allah rahmet eylesin' anlamına gelen bu sözler üzerine herkes derin bir hüzün duydu. Osmanlı'nın en uzun sefer-i hümayunu Mısır seferiydi. Mısır fethedilip İstanbul'a dönülürken Adanda civarına şiddetli bir yağmur başladı. Her taraf çamur deryasına döndü. Yavuz Sultan Selim, döneminin büyük ilim adamlarından biri olan Kemal Paşazade ile sohbet ederek ilerliyordu. Bir ara Kemal Paşazade'nin atı tökezledi ve atının ayağından sıçrayan çamur, padişahın kaftanını kirletti. Kemal Paşazade, son derece mahcup oldu. Yavuz Sultan Selim, bu büyük ilim adamını mahcup etmemek için hizmetçilerine şöyle dedi: 'Bana yeni bir kaftan getirin ve bu elbisemin üzerindeki çamurları da sakın temizlemeyin! Âlimlerin atının ayağından sıçrayan çamur, bizim için kıymetlidir. Ben öldüğüm zaman bu kaftanımı, sandukamın üzerine örtersiniz.' İbn Kemal kimdir? Fatih Sultan Mehmet, ilim adamlarına oldukça ehemmiyet veren bir padişahtı. Ali Kuşçu İstanbul'a elçi olarak geldiğinde Fatih, kendisini için çalışmasını teklif etti. Ali Kuşçu da elçilik görevini tamamladıktan sonra İstanbul'a dönmeye söz verdi. Elçilik görevini tamamlayan Ali Kuşçu İstanbul'a döndü. Fatih Sultan Mehmed, yolculuğu boyunca kendisine refakat etmesi için bir heyet gönderdi ve İstanbul'da büyük törenlerle, armağanlarla karşılanmasını sağladı. Sultan, Ali Kuşçu'nun uğradığı her vilayette ona bin akçe verilmesini buyurdu. Fatih Sultan Mehmet, Ali Kuşçu'yu karşılaması için Kadı Hocazade'nin başkanlığında ilim adamlarından oluşan bir heyet gönderdi. Üsküdar'dan İstanbul'a geçerken Hocazade ile med ve cezir üzerine sohbetleri oldu. Huzura kabul edildiğinde Fatih Sultan Mehmet, Ali Kuşçu'ya Hocazade'yi nasıl bulduğunu sorunca 'Acem'de ve Rûm'da benzeri yok' diye cevap verdi. Fatih de bunun üzerine 'Arap'ta dahi benzeri yok. Çünkü sizin gibi kıymetli bir âlim ülkemizde ve sarayımızda bulunuyor' dediği rivayet edilir. Fatih Sultan Mehmet hayatı hakkında bilgiler Mısır'da vergi gönderen ilk vali, Hadım Süleyman Paşa'ydı. 'Mısır Hazinesi' ismiyle İstanbul'a gönderilen bu vergi senede '800.000 duka altını' tutardı. Hadım Süleyman Paşa, başka bir vazife ile görevlendirildikten sonra yerine Hüsrev Paşa tayin edildi. Paşa, bir sene vazife yaptıktan sonra İstanbul'a '800.000' yerine '1.200.000' duka altını gönderdi. Bu miktar eskisinden 400.000 altında fazlaydı. Kanuni ile ilgili 20 ilginç bilgi Fazla para gelmesi, Kanuni Sultan Süleyman'ın bu duruma müdahale etmesine neden oldu. Sultan Süleyman hemen durumun tahkik edilmesini, verginin Hüsrev Paşa tarafından halka zulmederek fazladan toplatılıp toplatılmadığını araştırılmasını emretti. Hüsrev Paşa, Mısır'daki sulama tedbirlerinden dolayı mahsulün fazlalaştığını ve selefi zamanında bir donanma inşa edilerek büyük masraflara girişildiği halde kendi zamanında öyle bir masraf olmadığından bu fazla paranın ortaya çıktığını açıkladı. Fakat tatmin etmeyen bu açıklama üzerine Hüsrev Paşa azledildi, yerine tekrar Süleyman Paşa getirildi. 400.000 altın tutan fazla para, devlet hazinesine mal edilmeyerek su işlerine sarf edildi. Kanuni Sultan Süleyman adaleti seven bir padişahtı. Mısır'dan gelen vergiyi haddinden fazla bulup, yaptırdığı araştırma sonunda halkın zulme uğradığını düşünmesi ve Mısır valisini değiştirmesi bunun açık kanıtıydı. Yavuz Sultan Selim'in, 1514'teki Çaldıran Savaşı'ndan sonra İran'la diplomatik ilişkileri kesildi. İki ülke arasında diplomatik ilişkiler Kanuni Sultan Süleyman'ın tahta çıkmasından sonra kurulabildi. Şah İsmail, 1523'te gönderdiği Rodos'un fethini kutladığı mektupta Kanunî için 'O mücahitlere örnektir ve Cem, İskender, Hz. Süleyman ve Daryus gibi bütün sultanların Kayseri'dir' diyordu. Şah İsmail, bir yıl sonra ölünce tahta çıkan Tahmasb, Kanunî'ye bir mektupla cülusunu haber verdi. Ancak çok sert bir cevap aldı. 'Tahmasb Bahadır, uyulması vacip olan fermanım elinize ulaştığında bilesiniz ki, bundan önce merhum babam Sultan Selim Han ahirete göçtüğünde padişahlık mülkü ve hilafet tahtı bana kaldı. Sınırsız Osmanlı memleketi ve enine boyuna korunmuş bütün iklimler gücümün kabzasında, fermanımın pençesinde tutulmuş ve zaptedilmiştir. Padişahlar saadet kapımın toprağına yüz sürmüşler, cihanın sığınağı dergâhıma kulluklarını göstermişlerdir. Eğer asi huylu, sapkın kafanda zerre kadar yiğitlik olaydı, çoktan helak olurdun. Böyle lütfumuza uygun düştü ve kılıcımız altında can kurtarmana aman verildi. Niçin cihanın sığınağı dergâhımıza, göklerden farkı olmayan divanıma adam gönderip kulluk arzetmedin. Bu eksik akılla gururun, sapıklık dairesinden ayrılmaman, inşallah benim de yakında şark diyarına yönelmeme sebep oldu. Otağımızın Tebriz topraklarına, belki İran memleketlerine; Turan ve sair Semerkant vilayeti ve Horasan'a kurulması kararlaştırıldı. Mabeyn başkatibi Esad Bey, Sultan Abdülhamid'in devlet belgelerine gösterdiği büyük inceliği şöyle anlatır: 'Bir gece İngiltere'den şifre geldi. Cevabı yazdım fakat Sultan'a imza ettirmek lazım idi. Gece yarısı yatak odasına gittim. Kapıyı vurdum, açılmadı. Bir daha vurdum yine açılmadı. Bekledim, bekledim, acaba bir emr-i hak mı vaki oldu, sultan bir şey oldu diye üçüncü defa hızlı hızlı vurmaya başlamadan kapı açıldı. Bir de baktım Sultan Abdülhamid, kolları sıvalı, elinde havlu kurulanıyor. Tarih sahnesinde 'Ulu Hakan' 'Evladım, seni beklettim değil mi? Kusuruma bakma. Daha birinci vuruşunda uyandım. Böyle gece yarısı mühim bir imza için geldiğini anladım. Abdestim yoktu; abdest almak için seni beklettim. Çünkü bu milletin hiçbir kağıdına abdestiz imza atmadım. Onun için abdest aldım. Oku dinleyeyim.' dedi. Okudum, 'Çok güzel yazmışsın. Bismillahirrahmanirrahim' deyip imzaladı. İşte böyle, memleketi Allah'ın emri ile sadakatle idare ediyor idi.'

Osmanlı sultanlarından tarihi anekdotlar

CEM SULTAN’IN PAPAĞANI