Osmanlı’nın Viyana Kuşatması’ndan Avrupalılara ne kaldı?

Osmanlı ordusu kuşatma sonrası Viyana'dan çekilirken bütün ağırlıklarını geride bırakmıştı. Düşmanın ele geçirdiği ganimet, 600 torba dolusu altın ediyordu. Ayrıca sayısız mücevher, değerli silahlar, som altından çekmeceler, saatler ve halılar vardı. 15 bin çadır, 10 bin manda, 5 bin deve, 10 bin koyun ile Osmanlı ordusunun toplarının hemen hemen tamamını ele geçirmişlerdi. Sadrazamın muhteşem otağı da Viyana önlerinde kalmıştı. Bugün Viyana, Krakow, Karlsruhe gibi şehirlerdeki müzelerde Osmanlılardan kalan çadırlar, silahlar ve bayraklar sergilenir. Osmanlı topları ise Saint Stephan Kilisesi'nin büyük çanının dökümünde kullanıldı. Bu çan daha sonraki yıllarda, belki de Osmanlıların ahından dolayı kilisenin üzerine düşerek parçalandı. 1952'de kilisenin restorasyonu sırasında kalan parçalar tekrar eritilerek, yeniden çan yapıldı. Osmanlı ordusunun arkasında bıraktıklarının içinde yüzlerce çuval kahve de bulunuyordu. Türk ordugâhında casus olarak dolaşıp, çeşitli söylentiler çıkaran ve Viyana'nın dışarıdaki kuvvetlerle irtibatını temin eden Leh asıllı Koltschitzky, tercümanlık göreviyle Osmanlı çadırında bulunuyordu. Kolschitzky, kahve ile burada tanışmış, ardından Osmanlı'dan alınan ganimetler arasında herkesin deve yemi zannettiği kahve çuvallarını yaptığı hizmetler karşılığında mükâfat olarak almıştı. Bugün Viyana'nın yerel kahvesi olarak bilinen Melange kahvesini bulmuş ve şehirde ilk kahvehaneyi Mavi Şişe adıyla açmıştı. Daha sonra kahve, tüm Avrupa'ya yayılacaktı. Cihana hükmeden Osmanlı Devleti ise daimi askeri bandoya sahip ilk devletti. 1299 yılında kurulan meşhur Mehterhane bandosu, sultanla birlikte seferlere katılırdı. Savaş sırasında marşlar çalan mehter takımı askerlere cesaret verir, düşmanın yüreğine korku salardı. Seçkin askerlerden oluşan yeniçeri ordusunda da davul, zurna, klarnet, üçgen, zil, kös ve nakkare gibi enstrümanları çalan altı ila dokuz sıradan oluşan bando bulunurdu. Bunlar, develerin sırtında taşınırdı. Avrupalılar Yeniçeri bandolarıyla hem savaş hem de barış zamanında karşılaşmıştı. Avrupa'da düzenlenen çeşitli diplomatik kabullerde Osmanlı-Türk usulü çalgılarla müzik yapılması adet haline gelmişti. 1683 yılında Viyana kapılarından mağlup ayrılan yeniçerilerin arkalarında bıraktığı müzik aletleri, Avrupa'da askeri bandoların doğuşuna zemin hazırladı. Napolyon'un Fransız askeri bandosunda bile zil ve kös gibi Osmanlı savaş müziği çalgıları bulunmakta olup Napolyon'un Austerlitz Savaşı'nda (1805) elde ettiği zaferin kısmen bando trompetlerinin yarattığı psikolojik etkiye bağlı olduğu söylenir. Avrupa'nın birçok yerinde sabahları bir fincan kahvenin yanında kruvasan yani bizim deyimimizle ayçöreği ile kahvaltı yapılır. Kahve ve askeri bando gibi ayçöreği de Osmanlıdan Avrupalılara İkinci Viyana Kuşatmasından kalmadır. Bir rivayete göre Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın 1683'teki İkinci Viyana Kuşatması sırasında, pastalarıyla meşhur olan Viyana'da un karneyle veriliyordu. Bunun üzerine fırıncılar çareyi ölçüyü küçültmekte buldular ve Osmanlı'nın sembolü olan hilal biçiminde çörek pişirdiler. Böylece 'kruvasan' yani ayçöreği doğdu. Kruvasanın doğuşu ile ilgili bir diğer rivayete göre ise Osmanlı kuşatmasından kurtulan Viyana halkı günlerce şükran duası etmişti. Fırıncılar da sembolümüz olan hilal biçiminde çörek yaparak, şehrin kurtuluşunu kutlamışlardı. Başka bir rivayet de Türk toplarının gürültüsünden ekmek yapan fırıncı, elindeki hamuru yere düşürünce, hamurun yerde ya biçimini alması sonucunda ayçöreğinin ortaya çıkmasıdır. En kuvvetli rivayet ise şudur: Osmanlı ordusu 1683'te Viyana Kuşatması sırasında surları aşmak için top ateşinden daha çok, İstanbul'un fethinden beri etkili bir yöntem olarak kullandıkları lağım atmayı tercih etmişlerdir. Bu teknikte kale duvarlarının altından kazılan tüneller patlayıcıyla doldurulup ateşlenir, meydana gelen patlamayla surlar yıkılırdı. Avusturyalılar, Osmanlıların birçok lağımını önceden tespit edip engellemişlerdi. Kuşatmanın son günlerinde Osmanlı lağımcıları Avusturyalılara belli etmeden şehrin surlarına kadar bir tünel kazmışlardı. Patlayıcıları ateşledikleri takdirde surlar havaya uçacaktı. Surlara yaklaşık 400 metre mesafede dükkânı olan bir fırıncı sabahleyin erkenden ekmek ve pastalarını hazırlamak için kalkmıştı. Hamur yoğururken yeraltından gelen gürültüleri duyunca işini gücünü bırakıp koşa koşa askerleri buldu. Durumu öğrenen Avusturyalı askerler hemen karşı bir tünel kazıp Osmanlılardan önce lağımı patlattılar. Kazdıkları tünelin altında kalan onlarca Türk askeri şehit oldu. Fırıncının durumu erkenden haber vermesi Viyana'yı kurtarmıştı. Osmanlı ordusu Viyana önlerinde bozguna uğratıldıktan sonra, Avusturyalı yetkililer şehrin kurtulmasında katkıları olanları ödüllendirmeye başladılar. İlk ödüllendirilenlerden birisi Viyana'yı kurtaran fırıncıydı. Viyana'yı savunan Kont Starhemberg, fırıncıya ne istediğini sordu. Fırıncı da 'Türklere karşı kazanılan büyük zaferi yaşatmak için Osmanlıların sembolü olan hilali kullanarak bir çörek yapmak istediğini, kahvaltıları süsleyecek bu çöreği yapmaya da sadece kendisinin yetkili kılınmasını' talep etti. Kont Starhemberg fırıncının isteğini kabul etti. Böylece Avrupa ülkelerinin kahvaltılarının değişmez parçası kruvasan, yani ayçöreği ortaya çıktı. Fikriyat

Osmanlı’nın Viyana Kuşatması’ndan Avrupalılara ne kaldı?

OSMANLI ORDUSU VİYANA’DA NELER BIRAKTI?