Açlık ile ilgili kim, ne söylüyor?

Corona virüse karşı verilen mücadele tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de büyük bir özveri ile sürüyor. Geçtiğimiz gün, 30 büyükşehir ve Zonguldak'ta 48 saat boyunca sürecek olan sokağa çıkma yasağı açıklamasının ardından, pek çok kişi paniğe kapılarak marketlere akın etti. Hayati önem taşıyan gıda ürünleri yerine, keyfi alışverişlerin yapılması ve sosyal mesafenin hiçe sayılarak kalabalık kitlelerin oluşması, büyük tepkilere yol açtı. Bu durum, haftalardır alınan önlemlerin ve gösterilen çabanın adeta 'hiçe sayıldığı' yorumlarını da beraberinde getirdi. Hâlbuki yetkililer tarafından kimsenin mağdur edilmeyeceği açıklaması gelmiş ve bu konuda verilecek hizmetler belirtilmişti. Yetkililerin açıklamaları ve uyarılarına rağmen alışverişe çıkanlar tarafından gerekli tedbirler alınmadı, sosyal mesafeye dikkat edilmedi ve bu alışverişlerin gerekli olup olmadığı çok tartışıldı. Bu durum pek çok kişinin aklına Peygamber Efendimiz'in 'Ademoğlu için belini doğrultacak birkaç lokma yeterlidir' hadisi ve İbn Haldun'un şu sözünü getirdi: 'İnsanı açlık değil, alıştığı tokluk öldürür.' Peygamber Efendimiz, bir hadis-i şerifinde 'Ademoğlu karnından daha kötü bir kap doldurmamıştır. Oysa ki Ademoğlu için belini doğrultacak birkaç lokma yeterlidir. Şayet mutlaka yemesi gerekiyorsa, o zaman (midesinin) üçte birini yemek, üçte birini su, üçte birini de nefes için ayırsın.' (Tirmizi, Zühd, 47) buyurmuştu. Yeme-içme adabı ile ilgili hadisler için Riyazü's Salihin'e buradan ulaşabilirsiniz. Resul-i Ekrem Efendimiz, yine yeme içme konusunda bir başka hadis-i şerifinde şöyle buyurmuştu: 'Bir kişilik yemek iki kişiye, iki kişilik yemek dört kişiye, dört kişilik yemek de sekiz kişiye yeter.' (Müslim) Peygamber Efendimizin bu tür sağlığı korumaya ve tedaviye yönelik hadisleri İslam literatüründe 'Tıbb-ı Nebevi' olarak anılır. Yeme içme konusunun da dahil olduğu Tıbb-ı Nebevi'de, insan sağlığının korunmasında, tedavi ve tedavi araçlarının nasıl uygulanacağı konusunda, Resul-i Ekrem'in tavsiyeleri yer alır. Bir Tıbb-ı Nebevi örneğini incelemek için tıklayın. 14'üncü yüzyılda yaşayan İslam âlimi İbn Haldun, Mukaddime adlı eserinde beslenme konusunu detaylı olarak irdelemiş; beslenmenin ahlak, karakter ve ibadet konularını ne şekilde etkilediğini anlatmıştı. Nefsini ve bedenini açlığa alıştıran kişilerin, kendilerini daha fazla ibadete verdiklerini; kıtlık ve darlık zamanlarında vücutlarının daha dayanıklı olduklarını ve sağlıklarını uzun süre koruduklarını kaleme almıştı. İbn Haldun 'İnsanı açlık değil, tokluk öldürür' sözüyle ne kastediyor? İbn Haldun'a göre, bolluk ve refah içinde yaşayanlar, çoğunlukla katık ve yağa alışmış olduklarından, alışkanlıklarının aksine az yemeye mecbur kaldıklarında vücutları birtakım sıkıntılara maruz kalır. Bu hali yaşayanların bağırsakları çabuk kurur ve buruşur. Zayıf bir organ olan bağırsaklar ise hastalıklara karşı dayanıksızdır. Böyle bir hastalık kişiyi ölüme dahi götürebilir. Bu nedenle İbn Haldun'a göre açlık zamanlarında, ölenleri açlık öldürmez; gerçekte onları alışmış oldukları tokluk öldürür. İbn Haldun'un Mukaddime adlı eserini satın almak için tıklayın. İslam tarihinde 11'inci yüzyılda yaşayan İmam Gazzali'nin beslenme konusunda söyledikleri de bir hayli önemlidir. Gazzali, İslam kültür tarihinde ibadet psikolojisi bakımından özel bir yere sahip olan büyük eseri İhyaü Ulumid Din'de yeme içme adabı da dâhil pek çok konuya değinir. Gazzali, açlık ve nefis terbiyesi konusunda şu sözleri kaleme almıştır: 'Nefis ancak kendisini zaafa düşürecek şeyle müteessir olur. O şeyde nefis alışkınlık elde ederse ondan mütessir olmaz. Bu uzakta değildir. Çünkü doktorlar ilaçların içiminde alışkanlıktan men ederler ve derler ki; ilaç içmekte alışkanlık haline gelen kimse hastalandığı vakit, alıştığı o ilaçtan fayda bulamaz. Zira onun vücudu o ilaca alışmış olduğundan ilacın tesirini bulamaz.' İhya-u Ulumi'd-Din kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın. Dünyanın en saygın hekimlerinin başında gelen İbn-i Sina ise açlık-tokluk meselesine dair şöyle bir açıklama yapmıştır: 'İlm-i tıbbı iki satırda topluyorum: Yediğin vakit az ye! Yedikten sonra dört beş saat hiçbir şey yeme. Çünkü şifa, hazımdadır. Yani kolayca hazmedeceğin miktarı ye. Nefse ve mideye en ağır ve yorucu hal, yemek üstüne yemek yemektir.' Hekimlerin piri İbn-i Sina'dan okunması gereken kitaplar📚 İslam tarihinde önemli bir rivayet tefsiri olan ed-Dürrü'l-Mensûr'da kaydedildiğine göre Hz. Lokman oğluna şöyle nasihat etmiştir: 'Ey oğulcuğum! Miden dolu iken sakın yeme! Zira tokken yiyeceğin şeyi köpeğe atman, senin için onu yemekten daha hayırlıdır!' Hz. Lokman'dan gençlere 40 öğüt İslam âlimlerinin dışında, dünya edebiyatının önemli isimleri de 'açlık' konusunu yapıtlarında ele almışlardır. Norveçli büyük romancı Knut Hamsun, kaleme aldığı romanı 'Açlık' ile edebiyat dünyasında kendine yer edinmiş ve bu eser ile büyük ün kazanmıştır. Ünlü bir yazar olma sevdasıyla yanıp tutuşurken, bir yanda da açlıkla pençeleşen bir gencin, gerçekten duygulandırıcı öyküsü olan bu kitap, dünya edebiyatının başyapıtları arasında anılmaktadır. Eser, açlığın iradeye etkisini, kapitalizm ve emperyalizm eleştirileri ile ele alarak anlatır. Açlık kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın. Dünya edebiyatının önemli isimlerinden Jack London'ın kaleme aldığı Uçurum İnsanları, açlığın konu edildiği bir başka kült eserdir. 1900'lü yılların Londra'sında zengin kesimin yaşadığı Batı Yakası ile sefalet içinde yaşamaya çalışan evsiz, fakir, ağır işlerde çalıştırılan ve faydasız görülenlerin yaşadığı Doğu Yakası'nı 'uçurum' kelimesiyle tanımlıyor. Jack London, Doğu Yakası'nda açlığı bizzat kendisi tecrübe ediyor. 1902 yazında berduş kılığına girip sefaletle yüklü sokaklarda yaşamaya başlayan yazar, haftalığı 75 sente kiralanan, banyosu olmayan, insanların üst üste pislik içinde uyuduğu odalardaki yoksulluğu anlatıyor. Uçurum İnsanları kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın. İngiliz yazar George Orwell, kendi yaşam hikâyesinden yola çıkarak yazdığı Paris ve Londra'da Beş Parasız adlı otobiyografik romanında, önce binlerce işsizin olduğu Paris'te günde 17 saat bulaşıkçılık yaptığı günleri anlatır. Onca çalışmaya rağmen karnı bir türlü doymayan yazar bu durumu 'Açlık insanı omurgasız ve beyinsiz bir hale indirgiyor' cümleleriyle ifade eder. Londra'da daha iyi şartları olduğuna inandığı bir hastabakıcılık işi bulan yazar, 19'uncu yüzyıl Avrupası'nın korkunç halini, bir yandan da açlığın getirdiği ruh yozlaşmasını, erdemlerin, ahlakın yitip gitmesini sarsıcı hikâyeler üzerinden anlatır. Paris ve Londra'da Beş Parasız kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın. Amerikalı yazar John Steinbeck'in Pulitzer ödülü kazanan Gazap Üzümleri romanı 20'nci yüzyılın en büyük edebiyat eserleri arasında anılır. Kısaca topraklarından koparılan ve iş bulma umuduyla yollara dökülen yoksul tarım işçilerinin hayatta kalma mücadelesini anlatan roman, Joad ailesinin öyküsü etrafında yüzyılın başında açlığa, zulme ve sömürüye direnen milyonların hikâyesidir. Gazap Üzümleri kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın. Türk edebiyatında önemli bir yeri olan Yaşar Kemal ilk romanı 'İnce Memed'de ağa-bey ilişkisi, Cumhuriyetin ilk yıllarında kaderine terkedilmiş bir köy üzerinden ele alınır. Köylüyü maruz kaldığı baskılar nedeniyle bir kurtarıcı beklerken resmeden yazar, ağalık sistemine başkaldıran İnce Memed'e verir bu görevi. Gerçekliğin sarsıcı ayrıntılarının ortaya konduğu bu roman sarsıcı ayrıntılar barındırır. İnce Memed kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın. Açlık ve yeme arzusunun temelinde yatan içgüdü de pek çok yazarın konusu olmuştur. Onlardan biri de yeme bozukluğu alanında psikoterapist olarak çalışan Doreen Virtue'nin kaleme aldığı Duygusal Açlık kitabıdır. Virtue, yeme duygusunu iki nedene bağlar: Birincisi duygusal açıdan daha iyi hissetme arzusu, ikincisi ise enerji düzeyini değiştirme isteği. Ona göre, daha canlı, daha sakin, daha güvende, daha az öfkeli ya da daha az korkmuş hissetmek isteyen beden buna göre yeme eğilimini değiştirir. Duygusal Açlık kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın.

Açlık ile ilgili kim, ne söylüyor?

48 SAATLİK KISITLAMA ‘İMTİHANIMIZ’ OLDU