Çocukların teknolojiyle büyük imtihanı: Siber uşaklaştırma

Teknolojinin gelişmesi ve günlük yaşamda kalıcılığını oluşturmasıyla özellikle çocuk istismarları bazı boyutlarıyla sanal mekanlara taşınmaya başladı. Bu durum en çok Facebook, Twitter ve Instagram gibi sosyal ağlarda, hatta oyun portallarında ve özellikle canlı yayınlarda görülüyor. Bu suistimal sıklıkla 11-17 yaşları arasındaki çocukların, daha çok da kız çocuklarının başına geliyor. Yapılan araştırmalara göre 310 ebeveynin katıldığı bir ankette, çocukların yüzde 49,7'si günde bir saatten fazla çevrimiçi şeklinde interneti kullanıyor. Çocukların yüzde 63,5'inin kendine ait cep telefonu, bilgisayarı veya tableti bulunuyor. Çocuklar interneti yüzde 70,3 oranında oyun amaçlı kullanıyor. Aileler çoğunlukla, çocukların sosyal medya hesaplarında paylaştıkları gönderileri ve kimlerle arkadaşlık ettiklerini takip ediyor. Ebeveynler internet ortamında çocuklarının karşılaşabileceği tehlikeleri de şöyle sıraladı: - Cinsel içerikli görüntü/video vb. paylaşımlara denk gelmek (yüzde 93,5) Ailelerin yüzde 91,6'sı çocuklarının siber uşaklaştırmaya maruz kalması durumunda suç duyurusunda bulunacağını, yüzde 70,3'ü, çocuğun vakit geçirdiği ortamlarda (ev, okul, sık gitti yerler vb.) önlem alacağını belirtirken, birçok ebeveyn ise belli başlı web sitelerini filtrelemek veya engellemek, çocukların internet dolaşımı sırasında kişisel bilgilerini paylaşmalarını engellemek, internete erişim araçlarında çocuk koruma kiti kullanmak gibi önlemleri tercih ediyor. İnternet ve sanal ortamda anonim olarak hareket etmek daha mümkün. Bu sebeple failin kendisini daha rahat hissettiği ve kendi gibi olmadan hareket edebiliyor. Üstelik failler yakalanamayacaklarını düşünmeleri de bazı suçlarda suç yeri olarak interneti tercih etmelerinde etkili oluyor. Sanal ortamda kötü niyetli kişilerin hedefi olan çocuklarla iletişime geçilmesi ciddi tehlikelerin kapısını açıyor. Siber uşaklaştırma eylemi karmaşık bir süreçtir. Buna bağlı olarak da tanınmakta zorluk yaşanır. Eylemin nerede başlayıp nerede belirlenmesi çok zordur. Bu süreç saatler, haftalar hatta aylarca sürebilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, failin mağdurlarla farklı cinsten olabileceği gibi aynı cinsten de olmasıdır. Siber uşaklaştırmada genellikle savunmasız, öz güveni düşük ve ebeveyn denetimi az olan çocuklar hedef alınıyor. Kurbanın güvenini kazanan fail, mağdurun ihtiyaçlarını ve bunları nasıl dolduracağını öğreniyor. Sadece maddi olarak değil, fazlaca dikkat ve sevgi gösteriyor. Bundaki amacı da çocuğun hayatında daha belirgin yer almak. Çocuk, fail tarafından günlük yaşantısından ve çevresinden izole edilmeye çalışılır; sevdiği ya da takdir ettiği bir duygu beslenip geliştirilir. Bu sayede de fail ile mağdur arasındaki ilişki daha da güçlenir. Sonrasındaki süreçte ilgi, saldırganın kendisine odaklanır. Konuşma başka yönlere doğru kaymaya başlar ve yavaş yavaş fotoğraf, video gibi materyaller kullanılır. Fail çoğu zaman çocuğun tercihlerini yönlendirme sansına sahiptir. Eylemin ortaya çıkması halinde ise çocuğun katılımının ve sessizliğinin korunması fail tarafından amaçlanır. Genellikle suçlama ve tehdit yöntemleri kullanılır; ya ilişki bitirilir ya da ortaya çıkması halinde çocuğun aşağılanacağı empoze edilir. Çocuğunuzun internette yaptıkları hakkında onunla iletişim kurun. Çocuğunuzu çevrimiçi araçlarla odasında tek başına bırakmayın. Çocuğunuzdan, bu araçları kontrol edebileceğiniz açık bir yerde, ailenin ortak mekânlarında kullanmasını isteyin. Çocuğunuza internetin tehlikeleri hakkında bilgi verin. Sizinle her zaman sorunlarını açıkça paylaşabilmesi için gereken güveni sağlayın. Çocuğunuza bilgisayarı veya interneti yasaklarsanız, bir cep telefonu ya da okuldan bir arkadaşı sayesinde bu iletişimi devam ettirebileceğini unutmayın. Sanal ortamda çocuğunuzun hedef alındığını düşünüyorsanız hemen harekete geçin, mutlaka suç duyurusunda bulunun. Sanal ortamdaki vaatlere inanma! Çevrimiçi olarak tanıştığın insanların yalan söyleyebileceklerini unutma! İletişim kurduğun kişinin, bilgilerini neden gizlemek istediğini sorgula! Çevrimiçi ortamlarda mahrem görüntüler içeren materyalleri kabul etme ve paylaşma! Kiminle konuştuğuna, ne konuştuğuna ve kiminle buluştuğuna dikkat et! (Derlenmiştir.)