Dijital dünyaya dair bilinmesi gereken 10 kavram

📌1980'li yıllardan itibaren ortaya çıkan küreselleşme, yaşam tarzlarında büyük farklılıklara yol açan, düşünsel dünyasına etki eden, kısa zamanda yaygınlaşarak tüm alanlarda etkisini gösteren ve dünyayı şekillendiren ana eğilimleri içine alan bir kavramdır. 📌Küreselleşme, tekdüzelikten uzak; ekonomik, siyasal, teknolojik ve kültürel boyutlu bir süreçtir. Modernliğin sonucu olarak değerlendirilen küreselleşme, yerel oluşumların biçimlendirildiği dünya çapındaki toplumsal ilişkilerin yoğunlaşması olarak tanımlanır. Küreselleşmeye giden yolda bilgisayar ve internet teknolojisi, mihenk taşı olarak kabul edilir. 📌 İnternet teknolojisi, 2000'li yıllardan önce tek taraflı, sadece web sitelerinin kullanıcıya içerik sunduğu, kullanıcının bu veriye ulaşmak dışında bir şey yapamadığı bir teknolojiydi. 📌 Web 2.0 teknolojisi ise internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak oluşturduğu bir sistemdir. Artık kullanıcılar da iletişim sürecini devam ettirebilir, etkileşimde bulunabilir, içeriğe geri besleme bırakabilir hale gelmişlerdir. Böylece bireyler, hem içeriği kullanan hem de içeriği üreten olma boyutuna geçiş yapmışlardır. Bu gelişme, internet teknolojileri açısından devrim niteliğinde görülür. Bloglar, forumlar, sosyal medya mecraları gibi platformlar Web 2.0'a örnek gösterilebilir. Dijital tahakkümün son perdesi: WhatsApp ne yapmaya çalışıyor? 📌Böylece yazılımların veriyi kolayca bulmasını, paylaşmasını ve bilgiyi birleştirmesini sağlamayı amaçlar. Semantik, insanların ve yazılımların kendi aralarında anlaşabilmeleri için kurgulanan bir ilişkilendirmeler bütünüdür. Yapay zekâ olarak düşünülmesi yanlıştır. Semantik web, daha çok yapay zekadan bağımsız olarak bilgiyi tanımlayabilmeyi, açıklayabilmeyi ve kaynağı belirtebilmeyi hedefler. 📌 Panoptikon, İngiliz filozof ve toplum kuramcısı Jeremy Bentham'ın 1785 yılında tasarlamış olduğu hapishane inşa modelidir. Bireylerin kendilerini sürekli gözlem altında hissedip aykırı davranışlarda bulunmasının engelleyen bir sistemi ifade eder. ➡Foucault tarafından bu model, modern dünya ile ilişkilendirilmiştir. Gözetim denilince akla ilk gelen yapılardan biri olan Panoptikon modeli, birkaç katlı tek odalı hücrelerden oluşan bir halka üzerine kuruludur. Her hücre halkanın iç kısmına açıktır ve halkanın ortasında gözlemcinin kaldığı, tüm hücreleri gören bir nöbet kulübesi vardır. ➡ Panoptikon modelinde temel ilke, tek odalı hücre içindeki kişiye saklanacak yer bırakmaması; hücredeki bireyin nöbet kulübesinden sürekli görüldüğünü düşünerek davranışlarını kontrol altına alması ve her zaman izleniyor gibi davranmasıdır. 📌 Panoptikon'dan yola çıkılarak üretilen kavramlardan biri Süper Panoptikon'dur. Dijital iletişim çağının oluşturduğu denetimi ifade eder. ➡Medya çalışmaları yapan Mark Poster'a göre internet teknolojileri, günümüzde yaşamımızı denetim altına alan bir unsurdur. Fiziki anlamda duvarların, pencerelerin, kulelerin, gardiyanların olmadığı bir alan olarak, toplumsal denetimi internet sağlamaktadır ve bu teknolojiler bir Süper Panoptikon'dur. ➡Panotikon'dan farkı, gözetlenen kişilerin, yani internet kullanıcılarının bu duruma gönüllü olmalarıdır. Panoptikon gözetlenenlerin davranışlarını denetlemek isterken, günümüzün dijital dünyası bireylerin sürekli hareketliliğini, internet ortamında gezinmelerini ve sürecin bir parçası olmasını ister. Yapay zeka alanında hangi noktadayız? 📌 Panoptikon ve Süper Panoptikon, az kişinin çok kişiyi izlemesi durumudur. Sinoptikon ise çoğunluğun azınlığı izlediği bir süreci ifade eder. ➡Özellikle kitle iletişim araçlarının gündelik hayatımızdaki yeri ile açıklanan bu durumda çoğunluk, azınlığın etkisi altına girer ve ona uyma davranışı gösterir. Televizyon programları, haber bültenleri, eğlence ve gösteriye dair yayınlar bu alanda değerlendirilir. ➡Sinoptikonda küresel çapta popüler ve sürekli izlenecek olanı oluşturmak esastır. Günümüzde internet teknolojileri ile hayatımıza giren fenomenler, belirli mecraların izleyici tarafından takip edilmesi bu kavramın kapsamında değerlendirilebilir. 📌Bu teknolojiler ile ortaya çıkan kavramlardan biri de 'büyük veri'dir. İngilizcede Big data olarak adlandırılan büyük veri, internet ortamında farklı kaynaklardan toplanan verilerin, anlamlı ve işlenebilir hale dönüştürülmüş biçimidir. 📌Büyük veri, web sunucularının arka planı, internet istatistikleri, sosyal medya yayınları, android sistemli sensörlerden gelen bilgiler, GSM operatörlerinden elde edilen bilgiler gibi büyük sayıda bilgiden oluşuyor ve bu bilgileri depoluyor. Teknoloji girişimcileri için bu veriler, adeta bir servet değeri taşıyor. 10 kavram ile tüketim kültürü 📌 Bilgi toplumu ile hayatımıza giren, fiziki anlamda cadde ve sokaklar, alışveriş merkezleri gibi yerlerde kameraların yaygınlaşması, bu yolla bir gözetimin sağlanması ve denetimin gerçekleştirilmesi durumudur. Uydu ve telekomünikasyon hizmetlerinin geliştirilmesiyle daha da belirgin hale gelmiştir. İletişim teknolojilerinin gelişmesiyle bu kavram dijital dünyada da kendine yer bulmuş, bireyler bir iletişim ortamında kimliğini tanımlamak, sanal ortamda yaşamının mahremiyetini belirlemek ve davranışlarının kontrolünü sağlamak durumunda kalmışlardır. 📌 İnternet kullanımı sırasında tüm ziyaretler, sosyal medya paylaşımları, e-postaları ve çevrimiçi hizmetlere gönderilen bilgileri içerir. Bu internet geçmişi, başkaları tarafından görülebilir veya bir veri tabanında izlenebilir niteliktedir. İnternet üzerinde farkında olarak ya da olmayarak girilen her bilgi, IP adresi, kullanıcı giriş bilgileri ve diğer kişisel veriler, dijital ayak izinin bir parçasıdır. Dijital göçebelik, daha çok bir mesleği yapış biçimi olarak değerlendirilebilir. Farklı işler yapan bireyler, dijital göçebe olarak mesleklerini diledikleri yerden sürdürebilirler. Sürekli seyahat edenler ya da dijital göçebeler için internetin ve mobil erişimin olduğu her yer uygun bir iş yeri olarak görülebilir. Dünya üzerinde Y kuşağının geliştirdiği dijital göçebelik, aynı zamanda farklı şehir ve ülkelerde bulunmak, seyahat etmek, serbest zamanlı çalışmak isteyenler için önemli bir yöntem ve her geçen gün büyüyen bir endüstri.

Dijital dünyaya dair bilinmesi gereken 10 kavram

KÜRESELLEŞME