Gözler, Irak’ın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne dikilmiş

Suriye'de iç savaşın altıncı yılı devam ederken ABD'nin 2003'te işgal ettiği Irak'ta da 25 Eylül'de bağımsızlık referandumu yapılması öngörülüyor.
ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) nezdindeki Daimi Temsilcisi Nikki Haley, Irak Kürt Bölgesi'nde 25 Eylül'de yapılması kararlaştırılan bağımsızlık referandumu konusunda uyarıda bulundu. Haley, Iraklı Kürtlerin "meşru" taleplerine saygı duyduklarını belirtti ancak referandumun "IŞİD'i yenilgiye uğratılması" gibi öncelikleri etkileyebileceğini söyledi.

Nikki Haley BM Genel Sekreteri'nin Irak Özel Temsilcisi Jan Kubis ile bir görüşme yaptı. Görüşmenin ardından yapılan yazılı açıklamada İKBY tarafından planlanan bağımsızlık referandumunun ele alındığı duyuruldu. Rudaw İngilizce'ye göre açıklamada şöyle denildi:
"Büyükelçi Haley, Iraklı Kürtlerin meşru taleplerine duyduğu saygıyı iletti ancak herhangi bir bağımsızlık referandumunun düzenlenmesinin, dikkatlerin IŞİD'i yenilgiye uğratılması ve ülkenin tüm Iraklılar için istikrarlaştırılması gibi acil önceliklerden dağılmasına yol açacağı kaygısını dile getirdi."

ITC: Bölünmek istemiyoruz

Bu arada, Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi Dr. Hicran Kazancı, Türkmenler olarak bağımsızlık referandumuna tamamen karşı olduklarını çünkü bölgenin bölünmesini istemediklerini belirterek, "Bölge bölündüğü zaman Kürtler devlet kurduğunda Araplar, Türkmenler ve Yezidiler de aynı iddiada bulunacaklar." dedi.

Irak Türkmenlerinin Türkiye Temsilcisi ve önemli isimlerinden Kazancı, bağımsızlık ve bölge sorunları ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Irak'ta Sünni-Şii mezhep çatışması alevlenirse bu bölgede çıkan çatışmanın önüne geçilemeyeceğini vurgulayan Kazancı, "İsterseniz Irak'ı bölme projesi deyin isterseniz referandum deyin bu Irak'ı bölme projesidir ve biz buna toptan karşıyız. Biz birlik ve bütünlükten yanayız." değerlendirmesinde bulundu.

Kazancı, ABD'nin ve Batı'nın bağımsızlıkla ilgili tutumu hakkında, "Baba George H. W. Bush, Yugoslavya'nın toprak bütünlüğünü savunuyoruz dedikten 6 ay sonra ülke beşe bölündü. Avrupa olsun Batı olsun söylemde referanduma karşılar umarım eylemde de karşı olurlar. Eğer Irak bölünürse Ortadoğu bölünür ve bu durumda Batılılar da rahat içinde yaşayamaz." diye konuştu.

Kazancı, Türkiye'den bağımsızlık referandumu vesilesiyle ne gibi bir destek istedikleriyle ilgili şunları kaydetti:

"Türkiye, en üst perdeden bizzat Cumhurbaşkanı'nın (Recep Tayyip Erdoğan) ağzından bu referanduma karşı olduğunu söyledi. Türkiye'nin bu konuda yaptığı girişimlerden çok memnunuz. Özellikle Türkiye, sadece Türkmenlere yakın durmuyor, oradaki tüm etkin gruplara aynı mesafede bulunuyor çünkü Irak'ın bölünüp de bir iç savaş çıkmasını istemiyor."

"Bölgenin geleceği bölgedeki halkın birleşmesiyle olur"

Kazancı bölgeyi yeniden dizayn etmek için DEAŞ denilen bir aracın üretildiğini fakat Rakka ve Musul operasyonlarıyla örgütün sonunun geldiğini söyledi.

Musul operasyonunun şehri harap edercesine geliştiğini buna karşın DEAŞ militanlarının cesetlerinin toplu halde görüntülenmediğini belirten Kazancı, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bunlar (DEAŞ'lılar) nereye gitti, buharlaştı mı? Bölge insanı ne olduğunun farkındadır. Bunların kimler tarafından desteklendiğini, kimlerin kullandığını biliyor bölge insanı. Biz uyanık olmak durumundayız. Bölgenin geleceği bölgedeki halkın birleşmesiyle olur. Biz Iraklılar olarak dışarıdan demokrasi getirenlerin o bölgeyi tanımadığını ve ne hale getirdiğini gördük. Amerika'nın müdahalesi sonucu Irak'ta bir milyon kişi öldü."

IKBY Başkanı Mesut Barzani, 7 Haziran'da yaptığı açıklamada, uzun süreden beri tartışılan bağımsızlık referandumunun 25 Eylül'de yapılacağını ilan etmişti.

İran davet etti, referandumu görüştüler
Öteyandan, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KBY) Politbüro Sorumlusu Mela Bahtiyar, İran'ın resmi daveti üzerine gittikleri Tahran'da "bağımsızlık referandumunu" ele aldıklarını belirtti.

Bahtiyar, ziyaret dönüşü Süleymaniye Uluslararası Havalimanı'nda yaptığı açıklamada, KYB Genel Sekreter Yardımcısı Kosret Resul'un başkanlık ettiği heyet olarak İranlı üst düzey yetkililerle dört toplantı yaptıklarını söyledi.

Toplantılarda IKBY ve Irak'ın genel durumuyla Kürtlerin endişelerinin konuşulduğunu dile getiren Bahtiyar, "Toplantılarda, 'referandum halkımızın geleceğinin garantisidir' dedik." ifadelerini kullandı.

Resul başkanlığındaki KYB heyeti, referandum meselesini ele almak üzere iki gün önce Tahran'a gitmişti.

KYB Genel Sekreteri Celal Talabani de 8 Temmuz'da İran'a giderek Meclis Başkanı Ali Laricani ve diğer hükümet yetkilileriyle bir araya gelmişti.

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, pazar günü yaptığı açıklamada, IKBY'deki bağımsızlık referandumu kararı nedeniyle Kürt yetkilileri eleştirmiş, söz konusu referandumun, Irak'ın komşuları tarafından kesinlikle kabul edilebilir olmadığını belirterek, Irak'ın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğünün, bölgedeki tüm grup ve mezheplerin yararına olacağını söylemişti.

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi de dün yaptığı açıklamada, referandumun "anayasal olmadığının" altını çizerek, "IKBY, Irak'ın bir parçasıdır. Kürtler, Irak'ın birinci derece vatandaşıdır ve böyle de kalacaktır. Kürtlerin çıkarı Irak'ın içerisinde kalmaktır. Komşu ülkeler de buna milli güvenlik tehlikesi olarak bakıyor. Bunda da haklıdırlar." ifadelerini kullanmıştı.