Barış Manço

Barış Manço, ekmeğin karneyle dağıtıldığı ve İkinci Dünya Savaşı'nın en kızgın olduğu zamanda dünyaya gelmişti. Ondan 2 yıl önce dünyaya gelen abisinin "Savaş" ismini almasının ardından ailesi, "artık dünyaya Barış gelsin" diye düşünerek adını "Barış" koymuşlardı. İlerleyen yıllarda sunucusu olduğu "7'den 77'ye" programında Türkiye'de "Barış" adını ilk alan kişinin kendisi olduğunu öğrenecekti.

Barış Manço, eğitim hayatı boyunca pek çok okul değiştirmek durumunda kaldı. Kadıköy Gazi Mustafa Kemal Paşa İlkokulu'nda başladığı eğitiminin 4'üncü sınıfını Ankara Maarif Koleji İlkokulu'nda, 5'inci sınıfını Kadıköy Yeldeğirmeni Mustafa Kemal Paşa İlkokulu'nda tamamladı. Ardından Galatasaray Lisesi'nde eğitimini sürdüren Barış Manço, babasının vefatının ardından buradan ayrıldı ve Şişli Terakki Lisesi'nden mezun oldu.

Müzikle bağını hiç koparmayan Barış Manço, yabancı müzisyenlerden oluşan "Vahşi Kediler" grubuyla da müzik yaptı. Barış Manço'nun 1964'te doldurduğu biri İngilizce ikisi Fransızca üç şarkılık 45'lik, Fransa'da yayımlandı. Manço, 12 Ocak 1965'te Paris Olympia Konseri'ni gerçekleştirdi.

31 Ocak'ı 1 Şubat 1999'a bağlayan gece, saat 23.30 sıralarında ani tansiyon düşmesi sonucu fenalaştı. Ambulansla Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Merkezi'ne kaldırılan 56 yaşındaki Barış Manço, yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

Barış Manço'nun cenazesi, Atatürk Kültür Merkezi'nde yapılan törenin ardından Kanlıca Mezarlığı'na defnedildi.

Annesinin bir ses sanatçısı olması, müziğe pek yabancılık çekmemesini sağladı. İlk olarak 14 yaşında sınıf arkadaşlarıyla birlikte Galatasaray Lisesi'nde "Kafadarlar" adlı grubu kurdu. İkinci grubu olan "Haramiler"de yine Galatasaray Lisesi'ndeki arkadaşlarıyla birlikte çalıştı. Haramiler'le birlikte dönemin popüler müziklerini yorumladı.

İlk 45'likleri 1962'de yayımlanan Manço ve Harmoniler, "Twistin Usa / The Jet", "Do The The Twist / Let's Twist Again" ve "Çıt Çıt Twist / Dream Girl" adlı üç 45'lik yaptı. "Neden Türkçe değil?" düşüncesiyle o yıllarda bir yandan da "Çıt Çıt Çedene", "Urfa'nın Etrafı Dumanlı Dağlar" ve "Kızılcıklar Oldu mu?" (Barış'ın annesi Rikkat Uyanık Hanım'ın derlediği bir türkü) isimli türkülerini kaydediyordu.

Barış Manço, 1970 yılında yalnızca Türkçe şarkı söyleme gayesi ile Türkiye'ye döndü. Barış Manço'nun 1970 yılında bestelediği "Dağlar Dağlar" şarkısı kariyerinde adeta dönüm noktası oldu. Büyük ilgi gören şarkı, kısa sürede 700 bin sattı. Dönemin ünlü müzik gruplarından "Moğollar" ile bir süre çalışan Barış Manço'nun, Anadolu turnesi sırasında otobüsü dinamitli saldırıya uğradı. Manço'nun saçlarının uzun olması dolayısıyla gerçekleştirildiği öne sürülen saldırıda sanatçılar yara almadı.

Barış Manço, Moğollar'la yolları ayırıp "Kurtalan Ekspres"i kurdu. İlk yıllarında kısa saçlı olarak sahneye çıkan usta sanatçının Türkiye'de herkesin hafızasına kazınan uzun saçları, otantik kıyafetleri, bilezik, yüzük ve kemerle tasarladığı imajı ile tiyatral yetenekleri oldukça ilgi çekti. Yurt dışında da başarılı olmayı hedefleyen Manço, Belçika'ya giderek, 1976'da "Baris Mancho" adlı ilk İngilizce sözlü albümünü yayımladı.

Barış Manço, müzikte açtığı yolun yanı sıra şarkı sözleriyle de kültür hayatına önemli katkılarda bulundu. Birçok şarkısının son kıtasında, tıpkı halk şiiri geleneğinde olduğu gibi kendi ismine yer veren Barış Manço, "modern çağ ozanı" olarak, unutulan değerleri hatırlattı, toplumsal konulara, ailenin önemine dikkat çekti, şarkılarında atasözleri ve deyimler kullanarak toplumsal hafızada canlı kalmalarını sağladı.

Yönetmen Oksal Pekmezoğlu'nun 1975'te çektiği "Baba Bizi Eversene" filminde başrolde oynayan Barış Manço, başka bir sinema filmde rol almadı. Televizyonda program yapma düşüncesi olan Barış Manço, yaklaşık 15 yıl boyunca planladığı "7'den 77'ye" program projesini, 1988'de TRT yönetimine kabul ettirmeyi başardı. Çocuklara öğütler verdiği "Adam olacak çocuk", yaşlılara saygının önemine dikkati çektiği "İkinci kahvaltı", dünyayı dolaştığı "Dönence", Türkiye'yi dolaştığı "Dere tepe Türkiye" gibi bölümleri olan program, 1988-1998 yılları arasında her pazar öğleden önce yayımlanarak bir rekora imza attı.

"Modern halk ozanı" olmasının yanında, "Türk televizyonlarının ilk gezgini" olarak da gösterilen sanatçı, 5 kıtada, 140 yörede 800 bin kilometreye yakın yol kat etti.

Manço, Ertuğrul Fırkateyni'nin Japonya'ya gelişinin 100. yılı dolayısıyla 1990'da düzenlenen "Türk-Japon dostluğu" etkinlikleri için gittiği Japonya'da büyük bir coşkuyla karşılandı. Şarkılarında Japonca sözlere de yer veren unutulmaz sanatçıya "Min-On Vakfı Yüksek Şeref Madalyası" verildi. Manço, buradaki konser kaydını da "Live in Japan" adıyla yayımladı.