Gevrekzade Hasan Efendi

Gevrekzade, hafızlığı ve medrese tahsilini tamamladıktan sonra tıbba ilgi duydu. Tokatlı Mustafa ile onun damadı İsmail ve Mehmed Emin efendilerin yanında tıp eğitimi aldı. Eline geçen para ile tıp alanında hacimli bir kütüphane oluşturdu.

1801 yılında 73 yaşında iken İstanbul'da vefat etti. Mezarı Eyüp'te Ataullah Mehmed Efendi Haziresi'ndedir.

1769 yılında Rusya seferinden döndükten sonra sarayda hekimlik yapmaya başladı. Bu görevi 14 yıl boyunca yerine getirdi. 18. yüzyılın önemli hekimbaşılarından biri olan Hasan Efendi, III. Selim döneminde Halep'e gönderilerek burada kendisine yüksek dereceli kadılık olan mevleviyet verildi. 

Osmanlı-Rus savaşında orduda hekimbaşı görevi yaparken askerler arasında yayılan dizanteriye karşı elli yıl önce Bursalı Ali Münşî'nin altın otu bitkisini tavsiye etmesine rağmen onun geleneksel yollarla tedaviyle sınırlı kalması başarılı olamamasına neden oldu. Fakat onun buradaki tutumu nedeniyle tamamen başarısız saymamak gerekir. Çünkü Gevrekzade Hasan Efendi, döneminin en önemli hekimi olmasının yanı sıra geleneksel Osmanlı hekimliğinin de son temsilcisidir.

Gevrekzade Hasan Efendi'nin önemli hizmetlerinden biri de müzikle tedavisi hakkında yazdığı eserlerdir. Bu konu hakkında müstakil olarak ele alan ilk eser olan Risâletü'l-mûsikiyye mine'd-devâi'r-rûhâniyye'de geleneksel tıp kitapları pasajlar halinde değerlendirildi.

Hikmet ve astronomi bilimleriyle müziğin ortak olduklarını söyleyerek ana makamların on iki burca karşılık olarak 12 tane olduğunu belirtir. Gevrekzade: Râst, ırâk, ısfahân, zîrefkend, büzürg, zengûle, rehâvî, hüseynî, hicâz, bûselik, nevâ, uşşâk makamlarının varlığını belirtmiştir. 

Netîcetü'l-fikriyye fî tedbîri velâdeti'l-bikriyye
Risâle fî iskorbüt
Dürre mensûriyye fî tercemeti'l-Mansûriyye
Gayetü'l-müntehâ fî tedbîri'l-merdâ
Micennetü't-tâûn ve'l-vebâ
Aslü'l-usûl terceme-i faslü'l-Fusûl
Düstûrü'l-amel fî tedbîri's-sıhha ve'l-ilel
Zübdetü'l-kühliyye fî teşrîhi'l-basariyye
Risâletü'l-mûsikiyye mine'd-devâi'r-rûhâniyye
Risâle-i Tıbbiyy
Risâle-i Nikris
Mürşidü'l-libâs fî tercemei İspagorya
Firâsetnâme