Savaşa karşı ressam duruşu: Picasso

''SAVAŞ, YAPTIĞIM TÜM RESİMLERİN İÇİNDE''

Doğduğunda ölü sanılan Picasso, 25 Ekim 1881'de İspanya'da dünyaya geldi. Eğitimini 1895'te girdiği Barcelona Güzel Sanatlar Akademisi'nde tamamladı. Picasso'nun idolü ise Van Gogh'tu. Dünyaca ünlü eserlerini sanatseverler ile paylaştıktan sonra 8 Nisan 1973, Mougins Fransa'da hayatını kaybetti. 8 yaşında "Küçük Picador" ismini verdiği ilk resmini yaptı.

Pablo Picasso, hayatının uzun dönemini kapsayan savaş yıllarının kendisini nasıl etkilediğini, Nazi işgalinden kurtulmasından günler sonra Paris'te bir savaş muhabirine böyle anlattı:

"Hava bombardımanından tek korkan Picasso değildi. 30'ların ortalarında birçok Avrupalı kıyametvari hava gücünün korkusuna yenik düşmüştü. İspanya İç Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı boyunca Nazilerin uçan makineleri Batı medeniyetinin sonunu getirecekmiş gibi görünüyordu."

Picasso da savaşın bitiminden yaklaşık 20 yıl sonra (1967) yazdığı bir cümlede, bombardımanı şöyle anlattı: "Hayatın karmaşasının içine düşen ölüm o kadar cennetten çıkmaydı ki, bunun benim için anlamı hep çok büyük oldu."

BU RESMİ SİZ Mİ YAPTINIZ? HAYIR, SİZ YAPTINIZ

"Savaşı resmetmedim çünkü ben, bir şeyi fotoğrafçı gibi tasvir eden biri değilim. Ancak şüphem yok ki, savaş, yaptığım tüm resimlerin içinde. Belki daha sonra tarihçiler bunu keşfedecek ve stilimin savaşın etkisiyle nasıl değiştiğini gösterecek."

Guernica, Pablo Picasso tarafından 1937'de yapılan, İspanya İç Savaşı sırasında Nazi Almanya'sına ait 28 bombardıman uçağının 26 Nisan 1937'de İspanya'daki Guernica şehrini bombalamasını anlatan, 7,76 m eninde ve 3,49 m yüksekliğinde anıtsal nitelikte ve gerçeküstücülük dönemini en iyi anlatan bir resimdir.

"Bir kafaya, onun parçaları olan gözler, burun ve ağzı istediğiniz gibi yerleştirebilirsiniz. Kafa, kafa olarak kalmaya devam edecektir."

Guernica tablosu en büyük savaş karşıtı resim olarak kabul edildi. Pablo Picasso'nun başyapıtları arasında yer alan Guernica, en politik resim olarak tarihe geçti.

Resmin ana konusu acı içinde ve yere yığılmak üzere olan bir at görünür. Çünkü atın karnına saplanmış olan bir mızrak vardır. Atın burada savaş boyunca acı çeken Guernica'nın insanlarını temsil eder.

Katıldığı bir sergide Alman bir General Picasso'ya yaklaşır ve sorar;

"Bu tabloyu siz mi yaptınız"

Picasso'da;

"Hayır, siz yaptınız" der.

KANLI PAZARTESİ

"İspanya'nın mücadelesi, insanlara, özgürlüğe yapılan saldırıya karşıdır. Ressam olarak hayatım boyunca sürekli sanatın ölümüne karşı durmaya çalıştım. Benim gericilikle ve ölümle anlaşma içinde olduğumu kim bir an için bile olsa düşünebilir? ... Üzerinde çalıştığım ve Guernica ismini vereceğim resimde ve son zamanlardaki tüm eserlerimde, İspanya'yı acı ve ölüm okyanusuna batıran askeri sınıfa duyduğum nefreti açıkça göstermekteyim."

Franco, Guernica kasabasını faşist ortakları için bombalarını deneyebilecekleri bir alan olarak verir. Kendisine karşı gelenlere yaptığı güç gösterisidir. Kimse, o kanlı pazartesiyi unutmaz. 28 bombardıman uçağı pazar yerindeki halkın üstüne ölüm yağdı.

Gri tonlarda olan eser adını bir kasabadan aldı. Bu renklerin kullanmasının amacı dönem içerisinde kent önemli bir yerleşim yeri değildi, bir maden kasabasıydı. Toz bulutları ve kentin üzerine, evlerin çatılarına yağan bu tozlar kasabanın doğasının rengi haline getirmişti. Sanat ve hayat arasındaki köprüyü anlatan en güzel resimdir.

Picasso'nun resimde, resmi oluşturanların aslında içinde yok olduklarını gösterdi. Parçalanmışlığın içinde umudu simgeleyen eser, savaş, mücadele ve tekrar umudun resmidir.

"Bu boğa bir boğadır ve bu at bir attır... Resimlerimdeki belli şeylere birer anlam verdiğinizde bu doğru olabilir, ama bu anlamı vermek benim fikrim olmamıştır. Sizin vardığınız fikirlere ve sonuçlara ben de varmış olmalıyım, ama içgüdüsel ve bilinçsiz olarak. Ben resim yapmak için resim yapıyorum. Nesneleri oldukları gibi çiziyorum."

Picasso, vasiyeti üzerine eseri Franco rejimi sona erdikten sonra teslim edilmek üzere İspanya halkına bırakıldı. Eser, şuan Madit'te Reina Sofia Müzesi'nde sergileniyor.