Dembreli Noel Baba'nın kemiklerini İtalyanlar kaçırdı

Noel Baba diye bilinen Demreli Aziz Nikolas, Patara'da 260 veya 270 yılında doğdu. Bir tüccarın oğluydu. Babasının ölümünden sonra bıraktığı mirası fakirlere yardım etmek için kullandı. İyilikleriyle kısa sürede tanındı. Bu yüzden herkesin saygı duyduğu bir insan haline geldi.
Seyahatler yaparak insanları Hıristiyanlığa davet etti. Bu gezileri Aziz Nikolas'ın ününü her tarafa yaydı. Noel Baba'nın hikâyesini ve yılbaşı geleneğini Mustafa Daş bir makalesinde teferruatlı olarak anlatır.

DENİZCİLERİN KORUYUCU AZİZİ

Aziz Nikolas'ın ününün yayılması ve tek Tanrı inancı Roma İmparatoru Diocletianus'u rahatsız etti. Roma İmparatorluğu'nda hâlâ putperestlik ve çok Tanrılı olma inancı kuvvetliydi.

İmparator, Noel Baba'yı tutuklatıp zindana attırdı. Aziz Nikolas zindanda kaldığı süre içinde hapiste kalan diğer mahkûmlara da yardımcı oldu. Demreliler de Noel Baba'nın tutuklanmasına karşı çıktı. Halkın tepkisi üzerine Aziz Nikolas serbest bırakıldı.
Aziz Nikolas, kendisiyle birlikte diğer mahkûmları da kurtardı. Mahkûmlar özgürlüklerine kavuşunca, Aziz Nikolas'ı mahkûmların koruyucusu olarak kabul etti.

Aziz Nikolas, fırtınada zor durumda kalan bir gemiyi batmaktan kurtarınca ruhban olmamasına karşın Denizcilerin Koruyucu Azizi, yani "Saint Nikolas" olarak ilan edildi.

Demre'ye yerleşmesini müteakiben, Kilise Aziz Nikolas'ı piskopos yaptı. Böylece Hıristiyan âleminde önemli bir şahsiyet durumuna geldi. Hıristiyanlık inancıyla ilgili en önemli düzenlemelerin yapıldığı 325 yılındaki İznik Konsili'ne katıldığı tahmin ediliyor. Aziz Nikolas'ın 340'larda öldüğü düşünülmesine rağmen tam ölüm yılı bilinmiyor. Ancak öldüğü gün 6 Aralık kabul ediliyor. Aziz Nikolas'ın öldükten sonra da ünü yayılmaya devam etti.

İTALYA'YA GÖTÜRDÜLER

Hıristiyanlar, kendi şehirlerine koruyucu bir aziz seçerlerdi.Ancak bu azizlerin çoğu Hıristiyanlığın ilk yıllarında faaliyet gösteren din adamlarıydı ve Doğu'da vefat etmişlerdi. Bu yüzden mezarları Müslümanlar'ın hâkim oldukları topraklardaydı. Batılı Hıristiyanlar şehirlerinin koruyucusu olarak seçtikleri azizlerin mezarlarını açarak gizlice kemiklerini çıkarıp, ülkelerine kaçırdı. Bu faaliyetleri sırasında Müslümanlar'a yakalanmamak için kemikleri genelde domuz etlerinin altına saklarlardı.Aziz Nikolas da ölümünden sonra mezarında rahat bırakılmadı.

11'inci yüzyılda İtalya'dan gelen Latinler, Noel Baba'nın mezarını açarak kemiklerini İtalya'ya götürdüler ve Bari'de yaptırılan bir kiliseye yerleştirdiler. Dünyanın her köşesinden kiliseye gelen ziyaretçiler Aziz Nikolas'la ilgili efsaneleri kendi ülkelerine taşımaya başladı. Birçok Hıristiyan hacı olmak için Bari'deki San Nikola Basilicası'nı ziyaret etti.

EFSANE AMERİKA'DAN YAYILDI

Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde 6 Aralık, "Saint Nikolas" hayırseverlik ve armağan verme günü olarak kutlanmaya başladı. Aziz Nikolas'ın efsaneleri ve ismi zamanla ülkelere göre yeniden uyarlandı. Evlere bacadan girerek hediyeleri kimi yerde çoraplara, kimi yerde de çocukların tahta ayakkabılarına bıraktığına inanıldı. Sonunda 17'nci asırda Hollandalılar'da Sinterklaus'a dönüşen Aziz Nikolas efsaneleri, göçmenler tarafından Amerika'ya taşındı.

Bir müddet sonra Amerika'da Aziz Nikolas'ın efsanevi hayatıyla, Kuzey Avrupa ülkelerinin Hıristiyanlık öncesi dönemlerine ait mitolojik kahramanı birleştirilerek, Noel Baba figürü doğdu.

Erhan Afyoncu/Sabah