Anadolu'nun görsel hafızası

TBMM Başkanı İsmail Kahraman, tarihi deniz fenerine benzeterek, "Geleceği tamir edebilirsiniz, mevcudu değerlendirebilirsiniz, tarihi bilginiz olması lazım." dedi.

İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi'nde bulunan Sultan İkinci Abdülhamid dönemine ait fotoğraf koleksiyonunun dijitalleştirilmesi, detaylı katalog ve künye çalışmalarının yapılması, albümlerin restorasyonlarına yönelik işbirliği protokolü TBMM Başkanı Kahraman ve İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak arasında imzalandı.

Kahraman, TBMM Milli Saraylar'ın 36 bin 585 fotoğraf ve albümlerin yer aldığı eserlerin restorasyon ve konservasyonuna yönelik protokolün imza töreninde konuştu.

İstanbul Üniversitesinin en eski üniversite olduğuna işaret eden Kahraman, bu üniversiteden mezun olduğunu söyledi.

Tarihin bir deniz feneri olduğunu belirten Kahraman, "Geleceği tamir edebilirsiniz, mevcudu değerlendirebilirsiniz, tarihi bilginiz olması lazım. Sultan Abdülhamid Han'ın da bu tarafları çok değerli hazine. O günün şartlarında, bugünkü gibi resim dışında herhangi bir alet, buluş, arşivleme, birini gönderip çekim yapıp, kamerayla tespit etmek yok. Onun yerine dünyayı yakından takip etmek için çok değerli bir padişahımız, bu yolu seçmiş. Bir hazineyle bizi buluşturdu. Üniversitemize çok teşekkür ediyorum." diye konuştu.

"ANADOLU'NUN GÖRSEL HAFIZASI"

TBMM Genel Sekreteri Mehmet Ali Kumbuzoğlu da bugün, mütevazi ortamda tarihi bir hizmeti gerçekleştirdiklerini söyledi.

Kumbuzoğlu, fotoğrafçılığın henüz emekleme çağında olduğu 19. yüzyılın son çeyreği ile 20. yüzyılın ilk yıllarını yansıtan devasa arşivi gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla bu töreni düzenlediklerini vurguladı.

Protokol ile geçmişi, geleceğe taşıyacak büyük adımlardan birini atmanın bahtiyarlığını yaşayacaklarını anlatan Kumbuzoğlu, tarihlerine, kültürlerine, medeniyetlerine yapacakları sessiz hizmet nedeniyle atacakları imzadan dolayı duyduğu mutluluğu dile getirdi.

Kumbuzoğlu, İkinci Abdülhamid'in, Osmanlı aydınlanmasında öncülük eden büyük padişahlardan biri, diplomatik dehasının yanında, uzak görüşlü bir devlet adamı olduğunu söyledi. Kumbuzoğlu, ulaştırma, eğitim, kültür, sanat ve sanayi alanında yaptıkları yatırımlarla modern Türkiye'nin doğuşunun da altyapısını hazırlayan İkinci Abdülhamid'in fikirleri ve eserleriyle bugün de yaşadığını anlattı.

İkinci Abdülhamid'ten bugüne ulaşan en önemli miraslardan birinin fotoğraf koleksiyonu olduğunu dile getiren Kumbuzoğlu, 36 bin 585 fotoğraf ve albümden oluşan bu mirasın, bugün İstanbul Üniversitesinin koruması altında olduğunu anımsattı.

Kumbuzoğlu, İkinci Abdülhamid'in, İstanbul ve Anadolu'yu tanıtmak amacıyla çektirdiği fotoğrafların bin 819'unu ABD'ye gönderdiğini, bunlara ABD Kongre Kütüphanesinin dijital arşivinden ulaşılabileceğini vurguladı. Kumbuzoğlu, "İnşallah biz de bu protokolle Anadolu ve coğrafyamızın yakın tarihinin görsel hafızasını gün ışığına çıkararak, özellikle şehir tarihçileri başta olmak üzere araştırmacıların hizmetine büyük bir hazine sunacağız. TBMM Milli Saraylar, bu konuda büyük altyapı ve tecrübeye sahip. Birlikte yapacağımız çalışmalar, özellikle mekanlar ve eserlerle ilgili merak edilen pek çok soruya cevap bulacaktır." dedi.

"ALBÜMLER HER YÖNÜYLE TAKDİRE ŞAYAN"

İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, kendilerine emanet olan büyük mirasın sahipliğini yaptıklarını söyledi.

Osmanlı'da devletin tümünü kayıt altına alan, tanımlayan, gelecek kuşaklara belge halinde sunan iki proje bulunduğuna işaret eden Ak, bunların Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi ve İkinci Abdülhamit'in fotoğraf albümü projesi olduğunu belirtti.

Ak, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'nin 6 derleme kütüphaneden biri olduğunu, yaklaşık 2 milyona yakın eserin bulunduğunu ifade ederek, "Bu kütüphanenin zenginliğini taçlandıracak önemli birimimizden biri de Nadir Eserler Kütüphanemizdir. Yaklaşık 100 bin nadir, tarihi eseri barındırıyor. Bunların önemli bir kısmı da Yıldız Sarayı'ndan bize intikal eden kısımdır. Yıldız'dan gelenler arasında yazma eserlerimiz, haritalar, planlar var. Bunlar arasında önemli grup da albümlerdir. 911 albümde, 36 bin 585 fotoğraf elimizde var." diye konuştu.

Bu fotoğraf albümüyle meydanlar, meydanlardaki insanların yakın plandan alınan fotoğraflarla tarihe hediye edildiğini ifade eden Ak, pek çok bilim dalı araştırmacısının büyük bir malzemeyi, hazırlanmış miras olarak elinde gördüğünü anlattı. Ak, albümlerin yurt içi ve yurt dışı araştırmacıların ilgisini çektiğini dile getirdi. Ak, albümlerin her yönüyle takdire şayan olduğunu, tutulduğu kutuların bile başlı başına sanat eseri özelliği taşıdığını anlattı.