Merhamet ve adalet duygusu her şeye yeter!

Antipati, sempati, empati, vd. Çok tanıdık ama bir taraftan da yabancı kavramlar.

Yine de şöyle bir düşünün...
"Antipati" nedir, bir kez öğrendiyseniz, sular seller gibi kullanırsınız. Hem de her seferinde doğru yerde, doğru anlamda kullanırsınız.
"Sempati" de öyle...
Ne anlama geldiğini karıştıranı hiç görmedim.
Ama "empati" farklıdır.
Şimdilerde pek moda olan bu kavrama ve ifade ettiği anlama karşı içimizde hep haklı bir güvensizlik, zihnimizde ise derin bir bulanıklık vardır.

***

TDK, "eşduyu" diye bir şey uydurmuş.
Duygudaşlık hali aslında.
En basit ifadeyle, başkasını anlamaya ve bunun için kendini onun yerine koymaya çalışmak demek.
Bir kesinlik mi? Hayır! Bir çaba!
Yani yan gelip yattığın yerden kurulamıyor empati...
Daha önemlisi de şu...
Günümüz insanı yere göğe koyamadığı kendini, nasıl olacak da bir başkasının yerine koyacak?
Dün bu köşede sözünü ettiğim fenomen profesörümüz gençlere bağıra çağıra "milli olmak" ve "empati" arasındaki bağı anlatırken ne diyor, dikkat ettiniz mi?
Diyor ki, "başkasının pabucunu giymeyi bileceksin!"
Gülmeyin!
Türkçe anlatamıyor herhalde ki, İngilizce deyimin tercümesine başvuruyor: "Put yourself into somebody's shoes."
Böyle de "milli"ler!
Oysa ne gerek var bu tuhaflıklara?
Başkasının derdini anlamak için bu "zorlamalara" muhtaç mıyız? Hayır!

***

İşin esası şu..
Bütün bunlar kendimizi bir "şey" (birey) sanmaya başlamamızın ortaya çıkardığı defolar. Üstüne bir de grup yargıları ve kültürel kanaatlerin baskıları eklenince işin içinden çıkmak zorlaşıyor.
Başkası bize iyiden iyiye "yabancı" biri haline gelince, bu sefer de sorunu aşmak için deveye hendek atlatmak zorunda kalıyoruz.
Söyleyin bana...
İnsanları "Yaradandan ötürü" değil, işimize yaradığından ötürü seviyorsak, geri kalanlar hep uzak, hep gereksiz", hep "baş ağrıları" olarak kalıyorsa, empati duygusu ne işe yarar?
Oysa kendimize ve dünyada bulunmanın anlamına karşı dürüst ve berrak kalabilsek...
Biliriz...
Merhamet ve adalet duygusu her şeye yeter!

Haşmet Babaoğlu - Sabah