Hz. Adem kimdir? Hz. Adem’in hayatı: Hz. Adem kıssası…

📌 HZ. ADEM'İN HAYATI…

Hz. Âdem, semavi dinlerin hepsinde kabul edilen ve nüzul olan tüm kitaplarda geçen bilgiye göre ilk insan ve ilk peygamberdir.

🔹 İnsanlığın atası olarak görülmesi nedeniyle İslam kaynaklarında "ebü'l beşer" olarak adlandırılır.

🔹 Mukaddes kitabımız Kur'an-ı Kerim'de ise Allah'ın seçkin kıldığı kişiler arasında sayılmış olması sebebiyle "safiyullah" unvanı ile anılmıştır.*

*: Âl-i İmrân suresi 33. ayetin tefsiri 📕 ve meali 🔊

📌 ADEM NE DEMEKTİR?

"Âdem" kelimesinin anlamı, hangi dilden ve hangi kökten türemiş olduğu konusu Müslüman dilcilerin tartıştıkları bir konu olmuştur.

🔹 Kelimenin Arapça asıllı olduğu, "esmerlik" anlamına gelen el-üdme ya da "tip, örnek" anlamındaki el-edeme kökünden türemiş olabileceği düşünülmüştür.

🔹 Bir başka görüşe göre "bir şeyin dış yüzü" daha çok "yeryüzü" manasına gelen el-edîme sözcüğünden türemiştir.

🔹 Sahih kabul edilen rivayete göre ise Allah, Âdem'i yeryüzünün her tarafından alınan toprak parçalarının birleşiminden yaratmış; bu toprağın çeşitliliğinden dolayı Âdem'in nesli değişik karakterler taşımıştır.

📌 HZ. ADEM'İN YARATILIŞI

Hz. Âdem'in yaratılışı ile ilgili bilgiler hem Tevrat'ta hem de Kur'an-ı Kerim'de geçmektedir.

🔹 Mukaddes kitabımız Kur'an-ı Kerim'e göre Hz. Âdem'in yaratılışı, diğer insanların yaratılışı gibi değildir.

🔹 Âl-i İmran suresinin 59. ayetinde "Allah nezdinde -yaratılış bakımından- Îsâ'nın durumu Âdem'e benzer; Allah onu topraktan yarattı; sonra ona 'ol!' dedi ve oluverdi" şeklinde bu iki peygamberin yaratılışına dair farklı durum ifade edilmiştir.

Âl-i İmran suresi 59. ayetinin tefsiri 📙 ve meali 🔊

📌 HZ. ADEM NEYDEN YARATILDI?

Hz. Âdem'in yaratıldığı madde ile ilgili ayetlerde çeşitli terimlere yer verilmektedir.

🔹 Müfessir Fahreddin er-Râzî, çeşitli ayetlerde yer alan ifadelerle Hz. Âdem'in yaratılışı ile ilgili maddeleri toprak (türâb), su (mâ'), çamur (tîn), akışkan veya süzme çamur (sülâle min tîn), yapışkan çamur (tîn lâzib), kurumuş çamur (salsâl) şeklinde sıralamıştır.*

📙 Hicr, 26; Rahmân, 14

🔹 İnsan suresinin 1. ayetinde ise "İnsanın üzerinden öyle uzun bir zaman geçti ki -o vakit- o, anılmaya değer bir şey bile değildi" mealinde zikredildiği üzere, Hz. Âdem'in yaratılışından bedenî ve ruhî yönleriyle tam bir insan haline gelmesine kadar uzun bir zaman geçtiği manası çıkarılmıştır.

🔹 Kur'an-ı Kerim, sahih hadis-i şerifler ve bunlara dayanan diğer güvenilir İslam kaynaklara göre Hz. Âdem, topraktan yaratılmıştır.

🔹 Bu yaratılışın belli bir gelişme seyrettiği; süresi bilinmemekle birlikte belli bir zaman içinde tamamlandığı sonucu da çıkarılmaktadır; ancak bu durum, ilahi irade ve kudretin etkisi olmaksızın meydana gelen bir durum olarak anlaşılmamalıdır.

📌 KUR'AN-I KERİM'DE ÜÇ AYRI NOKTAYA İŞARET EDİLİR

Hz. Âdem'le ilgili Kur'an-ı Kerim'de yer alan ayetlerde, üç ayrı noktaya işaret edilir:

1- Hz. Âdem'in yaratılışı: Kur'an'da, Hz. Âdem'in son derece önemsiz bir madde olan topraktan başlamak üzere bedenî ve ruhî yönleriyle tam ve kâmil bir insan haline getirildiği, türlü safhalardan geçtiği ve bu suretle Allah'ın kudretinin üstünlüğü vurgulanmıştır.

2- Varlık türü açısından Âdem'in mevkiinin üstünlüğü: Ayetlerde Hz. Âdem'in varlık türleri arasındaki mevkiinin yüksekliğine işaret edilmiştir ve hem Hz. Âdem'in hem de onun soyunun yeryüzünün halifeleri olduğu belirtilmiştir. Allah'ın kendilerine verdiği aklî, zihnî, ahlâkî meziyetlerden, dolayısıyla hem Allah'a ibadet eden hem de yeryüzünde Allah'ın hükümlerinin yerine getirilmesini sağlayan, ayrıca diğer birçok varlık türlerini kendi hizmetinde kullanabilen varlık olduğuna dikkat çekilir. Allah'ın emri uyarınca meleklerin Hz. Âdem'e secde ettikleri bildirilmiştir.

3- Hz. Âdem'in peygamberliği: Kur'an-ı Kerim'in Hz. Âdem ile ilgili olarak ele aldığı üçüncü konu onun peygamberliğidir. Hz. Âdem'in nebî veya resul olduğunu açık ve kesin olarak ifade eden âyet yoksa da yine Kur'an'ın açıkladığına göre "Âdem, Rabbinden vahiy (kelimât) almıştır".* Allah ona hitap etmiş, yükümlülük ve sorumluluğunu bildirmiştir.

📙 *: Bakara, 37

📌 HZ. ADEM VE SOYU NEDEN ÜSTÜN?

Hz. Âdem'in ve onun soyunun, diğer varlık türleri arasındaki mevkiinin yüksekliği konusu, çeşitli ayetlerde vurgulanan bir husustur.

🔹 Hz. Âdem ve onun soyunun diğer birçok varlıktan daha üstün ve değerli sayılmasının temelinde Allah'ın onlara verdiği bilgi gücü bulunduğu* söylenir.

📙 * İsrâ, 70

🔹 Kur'an'da meleklerin, insanoğlunu "yeryüzünde fesat çıkaran ve kan döken" varlık olarak nitelendirmeleri üzerine Allah'ın Hz. Âdem'e bütün isimleri öğrettikten sonra bunları meleklere sorduğu, onlar bilemeyince Hz. Âdem'e, "Ey Âdem, onlara eşyanın isimlerini bildir!" dediği ve Hz. Âdem'in isimleri onlara bildirdiği** açıklanmıştır.

📙 ** Bakara, 30-33

🔹 Tefsirlerde, bu ayetlerde zikredilen konu ile ilgili Hz. Âdem'in bilgili kılındığı, meleklerin bilmedikleri şeyler hakkında bilgi sahibi olduğu; böylece onun ilimde meleklerden daha üstün nitelikte yaratıldığı ifade edilir.

📌 HZ. ADEM KISSASI

Kur'an-ı Kerim'de, Allah Hz. Âdem'i yarattığı ve ona ruh verdiği zaman meleklere, "Âdem'e secde edin!" diye emrettiği çeşitli ayetlerde zikredilmiştir.

🔹 Tüm meleklerin de Allah'ın bu emrine uydukları ancak İblisin kendisinin ateşten, Âdem'in ise topraktan yaratıldığı; dolayısıyla ondan üstün olduğu kanaatiyle emre karşı geldiği belirtilir.

🔹 İblis bu nedenle lanetlenmiş ve Allah'ın rahmetinden uzaklaştırılmıştır.

🔹 Bu sebeple Allah'tan kıyamete kadar, düşmanı olan Hz. Âdem soyunu doğru yoldan ayırmak, kendi cemaatini çoğaltmak için mühlet istemiş, Allah da ona bu fırsatı vermiştir.

🔊 Peygamber Efendimizin hayatı ile ilgili podcast dinlemek için tıklayın.

📌 HZ. ADEM'İN KONULDUĞU CENNET

Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın Hz. Âdem ve Havva'ya cennete yerleşmelerini emrettiği belirtilmiştir.

🔹 Bakara suresinin 35. ayetinde geçen bu ifade ile ahirette iyilerin kalacakları "ebedîlik yurdu" olan cennet olup olmadığı konusunda müfessirlerce çeşitli tartışmalar yürütülmüştür.

🔹 Bazı İslam âlimleri, cennet tabiri ile bağlık, bahçelik, yeşillik toprakların kastedildiği, yeryüzünde bir yer olduğu belirtilmiştir. Ancak bu iddialar, ispatlanmaktan uzaktır.

📌 MİRAÇ HADİSESİNİ KANIT OLARAK GÖRDÜLER

🔹 Ehl-i sünnet âlimlerinin çoğu, Peygamber Efendimizin (sav) Miraç yolculuğu sırasında cenneti gördüğünü bildiren hadisleri göz önüne almışlardır.

🔹 Buna göre, Hz. Âdem ve Havvâ'nın bulunduğu cennetin gökte olduğunu savunmuşlar, ayrıca onların cennetten çıkarıldığını anlatan ayetlerde "ininiz!.." (ihbitû) kelimesinin kullanılmış olmasını da buna delil göstermişlerdir.

🔹

Râzi, İbn Kayyim ve Âlûsî gibi bazı âlimler de bu konudaki her iki iddianın mümkün olduğunu belirtmişlerdir. Bu nedenle konu ile ilgili sahih ve güçlü bir delil bulunmadığından kesin bir sonuca varılamayacağını, dolayısıyla tartışmaya girmemek gerektiğini söylemişlerdir.

📚 İslam ile ilgili e-kitaplara ulaşmak için tıklayın.

📌 'SADECE ŞU AĞACA YAKLAŞMAYIN'

Kur'an-ı Kerim'de bildirildiğine göre, Hz. Âdem ve Havvâ cennete yerleştikten sonra orada Allah'ın nimetlerinden diledikleri gibi faydalanmışlardır.

🔹 Allah Teâlâ, onları yasak ağaca yaklaşmamaları hususunda uyarmış ve şöyle buyurmuştur:

"Ey Âdem! Eşin (Havvâ) ile birlikte cennete yerleş; orada çekinmeden istediğiniz her yerde cennet nimetlerinden yiyin; sadece şu ağaca yaklaşmayın; sonra ikiniz de zalimlerden olursunuz."

📙 Bakara, 35

🔹 Kur'an-ı Kerim'de bu ağacın mahiyeti hakkında bilgi verilmemiştir. Hadislerde de bu konu ile ilgili herhangi bir bilgi yoktur. Farklı kaynaklarda yer alan bu ağacın hangi tür bitki olduğuna dair rivayetler ise İslam dışı kaynaklara dayanır.

📌 HZ. ADEM NİÇİN CENNETTEN ÇIKARILMIŞTIR?

Kur'an-ı Kerim'e göre, onları yasak ağaca yaklaşmaya teşvik eden şeytandır.

🔹 Hz. Âdem'e karşı açık bir kıskançlık içinde bulunan şeytan, önce Allah'ın emrine karşı gelerek Hz. Âdem'e secde etmemiş, sonra da onu aldatarak günah işlemesine sebep olmuştur.

🔹 Şeytanın cennete girişi ve Hz. Âdem ile Havvâ'ya yaklaşması konularında Kur'an ve sahih hadislerde bilgi yoktur. Diğer İslâmî kaynaklardaki bilgiler ise genellikle Yahudi kaynaklarından alınmıştır.

🔹 Kur'an-ı Kerim'e göre, yasağı çiğnemelerinin hemen ardından utanılacak yerleri kendilerine görünmüş ve cennet yapraklarını üst üste yamayıp üzerlerine örtmeye başlamışlardır.*

📙 * A'râf, 22; Tâhâ, 121

🔹 Hz. Âdem ve eşi, işledikleri bu suç sebebiyle içinde bulundukları cennetten, belirli bir müddet yaşamaları için yeryüzüne indirilmişlerdir. İnsanlar arasındaki düşmanlıklar da yasağı çiğnemiş olmanın bir cezasıdır.**

** Bakara 36, 38; A'râf, 24; Tâhâ, 123

📌 HZ. ADEM'İN DUASI

Hz. Âdem'in ve Havvâ'nın cennetten çıkarıldıktan sonra okuduğu tövbe duası, A'raf suresi 23. ayette yer alır.

🔹 Okunuşu:

"...Rabbenâ zalemnâ enfusenâ ve in lem tagfirlenâ ve terhamnâ le nekûnenne minel hâsirîn(hâsirîne)."

🔹 Anlamı:

"Rabbimiz! Biz kendimize zulüm ettik. Eğer bizi bağışlamaz ve bize acımazsan mutlaka ziyan edenlerden oluruz."

📙 A'raf suresi 23. ayetin tefsiri için tıklayın.

📌 HZ. ADEM'İN TÖVBESİ KABUL EDİLDİ

İslam'da Allah'ın yol gösterici, bağışlayıcı ve yardım edici olduğu vurgulanmış; Hz. Âdem'in de cennetten atıldıktan sonra tövbe ettiği ve tövbesinin kabul edildiği belirtilmiştir.

🔹 İslam'a göre suç ve ceza ferdîdir; kimse kimsenin günahından sorumlu değildir.

🔹 Dolayısıyla Hristiyan itikadında vurgulandığı gibi Hz. Âdem'in günahlarının kıyamete kadar her yeni doğan çocuğa geçeceği anlayışı İslam'da kati suretle yer almaz.

🔹 Kur'an-ı Kerim'de, bu durum Allah'ın insanlara yönelttiği şu hitapla da belirtilmiştir:

"Yalnız size benden bir hidayet geldiği zaman kimler benim hidayetime uyarsa artık onlara bir korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir; inkâr edip ayetlerimizi yalanlayanlar ise ateş ehlidir, orada ebedî kalacaklardır."

📙 Bakara, 38-39; Tâhâ,123

📌 HZ. ADEM'İN CENNETTEN ÇIKARILDIKTAN SONRAKİ HAYATI

Hz. Âdem'in hayatının yasak meyveyi yedikten ve cennetten çıkarıldıktan sonraki dönemi hakkında Kur'an-ı Kerim'de bilgi yoktur.

🔹 Bu konuda İslam kaynaklarında yer alan bilgiler ise genellikle Yahudi kaynaklarında yer alan bilgilerdir.

🔹 Kur'an-ı Kerim'de şeytanın ayartması sonucu Allah'ın yasağını çiğneyen Hz. Âdem ile Havvâ'ya (ve şeytana) şöyle denilmiştir:

"Birbirinize düşman olarak inin; yeryüzünde kalıp bir süre yaşamanız lâzımdır."

📙 Bakara, 36

"Hepiniz oradan inin."

📙 Bakara, 38

🔹 Taberî, Mes'ûdî, Ya'kûbî ve Sa'lebî gibi bazı Müslüman tarihçilerinin aktardıkları, ancak Kur'an-ı Kerim ve sahih hadislerde yer almayan bazı rivayetlere göre cennetten yeryüzüne inme emri üzerine, Hz. Âdem Hindistan'a, rivayetlerin ekserisine göre ise Seylan adasına, Havvâ da Cidde'ye inmiştir. Daha sonra onlar Müzdelife ve Arafat'ta buluşmuşlardır.

#HzAdem, Allah'ın yarattığı ilk insan ve ilk peygamberdir. Hz. Adem'in yaratılışı, meleklerin ona secde edişi, şeytanın tutumu, Hz. Adem'in cennete konuluşu ve cennetten çıkarılması gibi hususlar Kur'an-ı Kerim'de zikredilmiştir. https://t.co/WqCM5iGIxh

— Fikriyat (@fikriyatcom) March 6, 2021