Hicrî yeni yıl ve Muharrem ayı
9 Ağustos 2021 tarihi itibari ile hicrî yeni yıla girmiş bulunuyoruz. Ayın hareketlerine bağlı olarak düzenlenen hicrî yılın ilk ayı, Muharrem olup bu zaman diliminde İslam tarihi boyunca oldukça mühim olaylar vuku bulmuştur. Peki, hicrî sene ne demektir? Hicrî takvim hangi tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir? Bu senenin ilk ayı olan muharrem hangi açılardan önemlidir? Gelin, Peygamber Efendimiz (sav) tarafından Allah’ın ayı olarak nitelendirilen Muharrem'e daha yakından bakalım.
HİCRÎ TAKVİME NEDEN BU İSİM VERİLMİŞTİR?
📌Hicrî takvim, adından da anlaşılacağı üzere Hz. Muhammed'in (sav) Mekke'den Medine'ye yaptığı yolculuğuna yani hicret olayına dayanır ve bu vakıayı başlangıç kabul eder.
📌 Hicret olayı, İslam devletinin güçlü temeller üzerinde bina edilmesi ve yüce dinimizin sınır ötesine taşınması açısından oldukça önemlidir. Dolayısıyla İslam tarihinde yaşanmış bu denli önemli olay milat kabul edilmiş, Müslümanların bütün uygulamaları bu hadisenin yaşandığı tarihe göre düzenlenmiştir.
HİCRÎ TAKVİM NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE KONMUŞTUR?
📌 Hicrî takvim resmi olarak ilk kez Hz. Ömer döneminde hicretten 17 yıl sonra yürürlüğe konulmuş, devlet işleri ve resmi anlaşmalar gibi günlük hayatı ilgilendiren çok sayıda olay bu takvime göre düzenlenmiştir.
📌 Muharrem ayının ilk günü, Hicrî bir diğer deyişle kameri yılın başlangıcı kabul edilir. İçinde bulunduğumuz 2021 senesinde ise Hicrî 1443 yılı 9 Ağustos tarihi itibariyle başlayacaktır. Ancak unutmamak gerekir ki İslami usullerde gün, gece saat on ikide değil, akşam namazı vaktinin girişiyle başlar. Bu sebeple 1442 yılı Zilhicce ayının son günü yani 8 Ağustos akşam namazı, güneşin batım vakti itibariyle aslında hicrî yıl başlamış olur.
HİCRÎ TAKVİM KAÇ AYDAN İBARETTİR?
📌Arapçada ay kelimesinin karşılığı "kamer" olduğu ve hicrî takvim de ayın hareketleri esas alınarak düzenlendiği için diğer adı da kamerî takvimdir.
📌Bir sene miladî takvimdeki gibi 12 aydan ibarettir. Ancak bir hicrî yıl, 354-355 günden ibaret olduğu için güneş hareketlerine bağlı olan miladî seneye göre daha kısadır.
HİCRÎ YILDA HANGİ AYLAR BULUNMAKTADIR?
📌 Kameri takvimde yaşanan bir seneye "Hicrî yıl", "Hicrî-Kamerî sene" veya "Sene-i Kameriyye" denilir.
📌 Hicrî sene aşure ve kerbelâ ayı olarak bilinen Muharrem ayı ile başlar, hac ve Kurban Bayramı ayı olarak bilinen Zilhicce ayı ile son bulur. Bu iki ayın arasında ki diğer on ayda şu şekildedir: Safer, Rebîul-evvel, Rebiülahir, Cemazilevvel, Cemazilahir, Receb, Şaban, Ramazân, Şevval, Zilkade.
📌 Bu ay, Hz. Peygamber (sav) tarafından Allah'ın ayı diye nitelendirilmiştir (Müslim, Sıyâm, 202; Ebû Dâvûd, Savm 55; Tirmizî, Savm, 40).
Hicrî takvimin ilk ayı ile son iki ayı ve yedinci ay olan Receb, İslam'dan önceki dönemde de sonrasında da "haram aylar" olarak kabul edilir ve bu zaman diliminde savaş yapılması yasaktır. Kur'an-ı Kerim'de kameri yıl ve haram aylar konusuna Tevbe suresi 36. ayet-i kerimesinde şu şekilde dikkat çekilmiştir:
"Doğrusu Allah'a göre ayların sayısı, Allah'ın gökleri ve yeri yarattığı günkü yazısına uygun olarak on ikidir; bunlardan dördü haram aylardır. İşte doğru olan hesap budur. O aylarda kendinize zulmetmeyin, müşrikler sizinle topyekün savaştıkları gibi siz de onlarla topyekün savaşın. Bilin ki Allah buyruklarına karşı gelmekten sakınanlarla beraberdir."
(x)Tevbe suresi 36. ayetin tefsiri 📕 ve meali 🔊
MUHARREM'İN MANASI NEDİR?
📌Muharrem kelimesi sözlükte "haram olan, yasak kılınan" anlamına gelmektedir.
📌Haram aylardan biri olduğu için bu aya muharrem adının verildiği düşünülmektedir.
📌 Muharrem ayı hicrî yılın başlangıcı olmasının yanı sıra Peygamber Efendimiz'in (sav) torunu Hz. Hüseyin ve taraflarının şehit edilmesi yani Kerbelâ Hadisesi'ne şahit olması ve aşure şenliklerine ev sahipliği yapması açısından da önemlidir.
📌 Muharrem ayının 9, 10 ve 11. günlerinde oruç tutmak, Resulullah'ın (sav) özellikle tavsiye ettiği ve uyguladığı bir sünnettir. Muharrem orucunun önemi ile alakalı olarak şöyle bir hadis-i şerif nakledilmektedir:
"Ramazan orucundan sonra en faziletli oruç, Allah'ın değer verdiği ay olan Muharrem ayında tutulan aşure orucudur…" (Müslim, "Sıyâm", 202)
Fikriyat ekibi olarak Hicrî yeni yılın okuyucularımıza ve bütün İslam âlemine hayırlı olmasını diler, yeni yılın nice güzel olaylara vesile olmasını temenni ederiz.
FİKRİYAT
SÜMEYYE ALI JABER