İbnü’N-Nedim

Kendisinin, babasının veya dedelerinden birinin nedim olmasından dolayı bu künyeyi aldığı konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür.

Babası gibi İbnü'n-Nedîm de "verrâk" idi. Virâka mesleğini babasından öğrenmiş, bu sayede devrin ilim, kültür ve sanat çevreleriyle ilişki kurma, değişik konularda pek çok kitap tanıma imkânına kavuşmuştur.

Yazı, dil, edebiyat, hadis, fıkıh, felsefe, mantık ve Helenistik dönem ilim ve kültürleriyle ilgili geniş bilgisini hocaları arasında yer alan Ebû Saîd es-Sayrafî, Ebü'l-Ferec el-İsfahânî, Îsâ b. Ali, Ebû Abdullah el-Merzübânî, İbnü'l-Hammâr, İbn Kirnîb ve Ebû Süleyman es-Sicistânî gibi âlimlere borçludur.

İbnü’n-Nedîm’in vefat tarihi de kesin olarak bilinmemektedir. İbnü’n-Neccâr Tarihu Bagdad zeylinde 20 19 Eylül 995’te, Makrîzî ise 20 12 Kasım 990 öldüğünü bildirir.

El-Fihrist İslam dünyasında bibliyografik eserler türünün ilkidir. Zamanla kaybolmuş pek çok eserin adı, konusu ve müellifi hakkındaki bilgiler sadece bu eser sayesinde günümüze ulaşabilmiştir.

Verdiği bilgilerle ilim dünyasına ışık tutan el-Fihrist "makale" adını taşıyan 10 bölümden oluşmakta ve her bölüm "fen" başlığıyla alt bölümlere ayrılmaktadır. Birinci bölüm çeşitli milletlerin konuştuğu diller, kullandığı yazılar ve bunların özelliklerinin yanı sıra mukaddes kitaplar, Kur'an-ı Kerim, kıraat ilmi ve kurrâlara ayrılmıştır.